Yenilenebilir enerji üretimi yapan santrallere YEKDEM, alım  garantisi kapsamında ödemeler yapılıyor, toplam tutar piyasadaki  tüketilen toplam elektrik enerjisine bölünüyor ve böylece birim YEKDEM  adında bir fiyat çıkıyor. YEKDEM bedeli direkt olarak tedarikçilerin  elektrik tedarik maliyetine eklendiğinden bu fiili olarak elektrik  enerjisinin gerçek bedeli olarak ortaya çıkıyor. Elektrik tarifeleri  karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme internet sitesi encazip.com’un  kurucusu Çağada Kırım, YEKDEM konusunda tüketicinin doğru  bilgilendirilmesi adına bazı noktalara dikkat çekti.
    Türkiye’deki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim  tesisleri sürekli artıyor. Bu artışın en büyük nedenlerinden biri de
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM)  teşviki. YEKDEM’den faydalanabilecek üretim tesisleri de kanunlarca  belirlenmiş durumda. Bunlar rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle,  biyokütleden elde edilen gaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile  kanal veya nehir tipi veya barajlı hidroelektrik üretim tesisi  kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynakları olarak  sıralanıyor.

    Meskende kar edilemiyor

    Yenilenebilir enerji üretimi yapan santrallere YEKDEM kapsamında  ödemeler yapılıyor, toplam tutar piyasadaki tüketilen toplam elektrik  enerjisine bölünüyor ve böylece birim YEKDEM adında bir fiyat çıkıyor.
Bu fiyatın enerji tedarik bedeline eklenmesi ile birlikte elektrik  enerjisinin gerçek maliyeti belirlenmiş oluyor.
    Türkiye’de elektrik enerjisinin fiyatı Enerji Piyasaları İşletme
A.Ş. (EPİAŞ) tarafından işletilen serbest piyasada belirleniyor.
Tüketicilere elektrik enerjisi sağlayan tedarikçi şirketler, gerekli  enerjiyi çoğunlukla bu piyasadan temin ediyor, elektrik üretim  şirketleri de yine bu piyasada üretimlerini satıyor. Böylece bu piyasa  elektrik enerjisinin fiyatının belirlendiği yer oluyor ve bu fiyata
Elektrik Piyasa Takas Fiyatı (PTF) adı veriliyor. Tedarikçilerin  direkt olarak elektrik enerjisini aldıkları bu fiyat Nisan ayı için  ortalamada kWh birim başına 0,18 TL, Mayıs ayı için ise 0,203 TL oldu.

    Bir ev tüketicisinden yılda 120 TL zarar

    Fakat elektrik enerjisinin uygulamadaki maliyeti bununla sınırlı  kalmıyor. YEKDEM kapsamında devletin vermiş olduğu alım garantisi  altında üretim yapan santrallerin üretimi için ödenen toplam maliyet,
Türkiye’deki toplam elektrik tüketimine bölünüyor ve böylece YEKDEM  adında bir birim fiyat ortaya çıkıyor ve bu da tüketilen her kWh  elektrik için PTF’den ayrıca oluşuyor. Nisan ayında YEKDEM bedeli 0,23
TL olarak oluştu. Mayıs ayı için ise 0,24 TL olması bekleniyor. Özetle  tedarik tarafında bu PTF ve YEKDEM fiyatları toplamı elektrik  enerjisinin fiili maliyeti olarak oluşuyor. Bu doğrultuda 1 kWh enerji  için toplam maliyet Nisan ayında 0,18 + 0,23 = 0,41 TL oluyor.
    Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında işyerlerinde tüketicilere  uygulanacak ulusal tarife elektrik fiyatı 0,53 TL, evler için ise 0,35
TL. Yani elektrik tedarikçileri Nisan ayında enerjiyi 0,41 TL’ye mal  ederken ev tüketicilerine ez fazla 0,35 TL’den satabiliyor ve bu  durumda kWh başına 0,06 TL zarar ortaya çıkıyor. Ortalama bir ev  tüketicisi için bir tedarikçi bir yılda 120 TL zarar etmiş oluyor. 47  milyon sayacın olduğu ülkemizde bu durum elektrik piyasasının  sürdürülebilir olarak işlemesinin önünde çok büyük bir bariyer olarak  ortaya çıkıyor. Nisan ve Mayıs aylarını karşılaştırmak gerekirse:
    Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme internet  sitesi encazip.comkurucusu Çağada Kırım bu fiyatlandırmayı şu şekilde  yorumluyor: “Nisan ayında 0,12 TL kar ederken, mesken grubu için ise
0,06 TL zarar ortaya çıkıyor. Mayıs ayında ise tedarikçilerin  ticarethane grubunda 0,18 TL kar etmesi, meskende ise hiç marjının  olmaması demek oluyor. Bunun nedenlerinin en başında kurdaki oynaklık  geliyor. Enerji kaynaklarının yerlileşmesi ve çevreye etkinin  düşürülmesi için teşviklerin verilmesi çok önemli ve doğru, ancak bu  teşviklerin piyasa koşullarına göre güncellenmesi gerekiyor. YEKDEM  kapsamındaki alım garantilerinin tamamı Amerikan Doları ile verilmiş  durumda, böylece bu üreticilere ödenecek birim rakamlar da çok yüksek  noktalara ulaşıyor. Hepsinin sonunda YEKDEM konusundan dolayı piyasa  durma noktasına kadar geliyor. Bu da YEKDEM’in güncellenmesi  gerekliliğini gösteriyor.”
    Buradaki marjın sadece elektrik tedariği ile alakalı olduğunu  belirten Kırım, tedarikçilerin finansman giderleri, operasyon  giderleri vs. gibi kalemlerin de hesaplamaya dahil edilmesiyle  piyasanın sürdürülebilirliğinin bu şekilde asla sağlanamayacağını  ifade ediyor: “Özetle tüketiciler, bu şekilde bir uygulama ile direkt  olarak birim enerji fiyatına daha az para ödediklerini düşünseler de,  durum böyle değil. YEKDEM bedeli aslında tamamen tüketiciler  tarafından ödeniyor, zira tüketici faturalarındaki enerji bedelinin  içinde YEKDEM kaynaklı maliyetler de bulunuyor ve direkt ya da direkt  olmayan şekilde bu bedel tüketicilerden tahsil ediliyor” diyor.



    Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
    http://www.foreks.com
    http://twitter.com/ForeksTurkey