İstanbul Ticaret Üniversitesi akademisyenlerinin Covid-19'a  ilişkin hazırladığı yeni raporda, Türkiye'nin krizlere karşı artık  dirençli olduğu, pandemi sürecinde de Avrupa'nın üretim üssü olmayı  hedeflemesi gerektiği belirtiliyor. Bunun için kamu ve özel kesimin  el-ele vererek akıl ve güç birliği yapması gerektiğine vurgu yapan  raporda Covid-19 pandemisine karşı ve sonrasında alınacak tedbirleri  belirlemek, koordine ve takip etmek amacıyla Cumhurbaşkanlığı'nda
'Pandemiye Karşı Önlemler, Planlama ve Koordinasyon Birimi'  oluşturulması da öneriliyor.
    İstanbul Ticaret Üniversitesi akademisyenleri tarafından  hazırlanan Covid-19 raporlarına bir yenisi daha eklendi. Prof. Dr.
Yusuf Balcı ve Dr. Öğretim Üyesi Güldenur Çetin'in kaleme aldığı
'Türkiye Ekonomisinde İstihdam ve Çalışma Hayatı Üzerindeki Etkileri'  başlıklı rapor, pandemi sebebiyle Türkiye ve dünya ekonomisinde  meydana gelen hızlı ve köklü değişimleri, makroekonomik yapıdaki  aksaklıkları ve sorunları ortaya koyarken, çözüm önerileri de sunuyor.
    Raporda, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin mevcut ekonomik  yapılarının karşı karşıya kaldığı tehditlerin yanı sıra Türkiye  ekonomisinin pandemi sonrası muhtemel durum tahlilleri yapılıyor.

    TÜRKİYE KRİZLERDEN DERS ALDI

    1970'li yıllarda yaşanan petrol krizi, 1994 finans krizi ve 2001  krizinin, küresel krizlerle baş etmede Türkiye ekonomisi açısından  birer ders niteliğinde olduğu belirtilen raporda, 2008 küresel kriz  sonrası ekonomi gidişatı ve uygulanan politikaların bugün yaşanan  pandeminin tetiklediği küresel kriz bakımından son derece önemli  olduğu vurgulanıyor.
    Raporda pandeminin maliyetini net olarak öngörmenin mümkün  olmadığı belirtilerek, şu ifadeler kullanılıyor: "Ekonomik  faaliyetlerin tamamıyla durmaması, ülke ekonomisi açısından bir  avantaj teşkil etmekle beraber, kısmen yavaşlamasıyla da GSYİH  açısından belirli oranda azalmanın kaçınılmaz olduğunu söylemek  mümkün. Özellikle üretim sürecinin devamlılığının sağlanması üzerine  atılan adımlar, üreticiyi desteklemek üzere alınan kararlar bu noktada  önem arz ediyor."

    FIRSATA ÇEVRİLEBİLİR Mİ?

    Her krizin ortaya çıkardığı ağır sorunların yanında fırsatlar  sunduğuna da işaret edilen raporda, şu önerilerde bulunuluyor:
"Pandemi sonrası oluşacak yeni ekonomide ve çalışma hayatında gelir ve  istihdam kayıpları olmaması hedefinin yanında, Türkiye'nin bütün  dünyanın yaşadığı bu krizden avantajlı çıkabilmesi için kamu ve özel  kesim el-ele vererek akıl ve güç birliği yapmalı. Türkiye bu noktada
Avrupa'nın ve bölgenin üretim üssü olmayı hedeflemeli."
    Türkiye'nin salgına daha geç yakalanması ve salgının ülkeye  gelişine kadar geçen sürenin sağlık sektörü açısından hazırlanma  süreci olarak değerlendirilmesinin diğer ülkelere nazaran daha  avantajlı hale gelinmesini sağladığı belirtilirken salgın yayılım  hızının düşük olması ve kontrollü ilerlemesinin sağlanması sayesinde  ekonomik hayatı tamamen durdurmadan salgınla mücadele edildiği  kaydediliyor.
    Raporda salgın döneminde yapılan kamu harcamalarının tolere  edilebileceğinin altı çizilirken, özel sektöre de bazı kolaylıklar  sağlanması gerektiği şu sözlerle vurgulanıyor: "Özel sektör açısından  da hızlı bir tedbir ve uygulama sürecine girilmeli. Özellikle  internetten satış ve faaliyet alanına sahip olmayan işletmelerin bu  süreçten zarar görmeden ya da tam anlamıyla kapanma yoluna girmeden  çıkabilmeleri açısından online platformlarda varlık göstermelerine  yönelik bir dizi düzenleme yapmaları ve hızla uygulamaya geçmeleri  gerekiyor."

    İŞSİZLİK SORUNU DOĞABİLİR

    Türkiye'nin son birkaç yılda yükselme eğilimi gösteren işsizlik  oranında genel artış ve özelde de yüksek genç işsizlik oranlarıyla  böyle bir küresel krize girmesinin krizin olumsuz etkilerini  arttırabileceği uyarısı yapılıyor. Çalışmada Türkiye'nin 2019 sonu  itibarıyla OECD ülkeleri arasında genel işsizlik oranında Yunanistan  ve İspanya'nın ardından üçüncü, genç işsizlik oranında da Yunanistan,
İspanya ve İtalya'nın ardında dördüncü sırada yer aldığı  hatırlatılıyor ve şu uyarı yapılıyor:
    "Türkiye'de genel işsizlik oranının yüksek olmasının yanında,
Türkiye'nin gelişmiş ekonomilere göre genç bir nüfus yapısına sahip  olması da dikkate alındığında, işini kaybetme riskini nispi olarak  daha fazla taşıyan, her şeyden önce iş piyasasına girerek bazı  dezavantajlara sahip olan genç işgücünün yaşadığımız süreçte,  özellikle önümüzdeki dönemde durumunun ciddiyet arz ettiğine şüphe  bulunmamaktadır."
    İşsizlikle mücadele için alınan tedbirlere de değinilen raporda  ücretsiz izin döneminde çalışanlara İşsizlik Sigortası Fonu'ndan  günlük 39,24 TL ödeme yapılması ve kısa çalışma ödeneğinin önemli  tedbirler olduğu vurgulanıyor.

    TEDBİRLER VE ÇÖZÜMLER

    Pandemi sebebiyle oluşan krize karşı alınacak tedbirlere ve  sunulacak çözümlere de değinilen raporda, bu süreçte kamu kesiminin  özellikle sağlık ve sosyal güvenlik alanlarındaki öneminin daha iyi  anlaşıldığının altı çiziliyor. Raporda, kamunun alması gereken  tedbirler konusunda şu önerilerde bulunuluyor: "Covid-19 pandemisine  karşı ve sonrasında alınacak tedbirleri belirlemek, koordine ve takip  etmek amacıyla Cumhurbaşkanlığı'nda 'Pandemiye Karşı Önlemler,
Planlama ve Koordinasyon Birimi oluşturulmalı. Ayrıca 'Pandemi Sonrası
Ekonomik Yapılanmaya İlişkin Tedbirler' konulu bir Cumhurbaşkanlığı
Genelgesi de yayınlanmalı. Hijyen ve istihdam gibi konuları da  içerecek bu genelge, tüm bakanlıklara, kanunla kurulmuş kamu kurum ve  kuruluşlarına ve meslek örgütlerine, tüm ilgili kesimlere şamil  olacaktır."
    Kamunun düzenleyici rolüne ilave olarak denetleyici rolüne de  atıfta bulunulan raporda, "Önümüzdeki dönemde önemi çok daha artacak  denetim, tarafların, ilgili kesimlerin, işverenlerin, çalışanların ve  özellikle meslek kuruluşlarının da katılımıyla konunun eğitici  boyutunu öne çıkararak gerçekleştirilmeli. Bu alanlarda gerekli  normlar ve standartlar, birincil ve ikincil yasal düzenlemeler  yapılmalı" önerilerinde bulunuluyor.


    Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
    http://www.foreks.com
    http://twitter.com/ForeksTurkey