BİZE ULAŞIN
MEHMET BULUT/ SOSYAL GÜVENLİK UZMANI
Sosyal güvenlik sistemimizde ev hanımları çalışmadıkları için herhangi bir sigortalılık statüsünde yer almıyor ve dolayısıyla da emeklilik hayalleri gerçekleşmiyor. Ancak isteğe bağlı sigorta ile prim ödemeleri ve emekli olmaları mümkün.
İsteğe bağlı sigortalı olduğunuz zaman ileride emekli aylığı veya malullük aylığı alabildiğiniz gibi ölüm halinde gerekli şartlar sağlanırsa hak sahiplerine ölüm aylığı da bağlanıyor. Ayrıca sağlık hizmetlerinden de diğer sigortalılar gibi faydalanabiliyorsunuz.
Peki isteğe bağlı sigortalı olmanın şartları neler?
-18 yaşını doldurmuş olmak,
-Sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak,
-Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,
-İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesiyle SGK’ya başvuruda bulunmak.
-Ne Kadar Prim Ödenmeli?
Ev hanımları isteğe bağlı sigortalı olduktan sonra her ay SGK’ya prim ödemeleri gerekiyor. İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını siz belirleyebiliyorsunuz. Yani en az brüt asgari ücret üzerinden en çok ise brüt asgari ücretin 6,5 katı üzerinden prim ödemeniz mümkün. Belirlediğiniz bu tutara %32 prim oranı uygulanıyor ve ödeyeceğiniz prim ortaya çıkıyor.
Örneğin, asgari ücret üzerinden prim ödemek istiyorsanız 2016 için aylık 527 TL prim ödemelisiniz.
İsteğe bağlı sigorta priminin, ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gerekiyor. Örneğin, Ekim ayına ait primi Kasım ayının sonuna kadar ödemeniz gerekli.
İndirim Yok, Süre Uzun…
Ev hanımı olarak isteğe bağlı sigortalı olduğunuz zaman ödediğiniz primlerden dolayı aynı 4/b’li yani eski tabirle Bağ-Kur’lular gibi sayılıyorsunuz. Bu da hiç kuşkusuz işçi statüsünde çalışanlara göre daha dezavantajlı.
Çünkü işçiler (yani 4/a’lılar) 7.200 gün prim ödeyerek emekli olmaktayken 4/b’liler emekli olmak için 9.000 gün prim ödemek zorundalar.
Bunun yanı sıra eğer emekli olmadan önceki son 3,5 yılda bir işyerinde işçi olarak çalışmanız halinde 9.000 gün değil de 7.200 gün üzerinden emekli olabilirsiniz. Ayrıca bugün isteğe bağlıya prim ödemeye başlayanlar 5.400 gün prim ve kadın 61 yaş, erkek de 63 yaş şartlarıyla yaş haddinden emekli olabiliyor.
İsteğe bağlı sigorta ile ilgili bir başka sorun ise bu yıl Ekim ayından itibaren uygulanmaya başlayan 4/b’liler (Bağ-Kurlular) için 5 puan prim indiriminin isteğe bağlı sigortalılara uygulanmaması… Halbuki primini düzenli ödeyen isteğe bağlı sigortalılar da prim indiriminin kapsamına alınması gerekirdi. Umarım bu yönde bir düzenleme yapılır ve kapsam genişletilir.
Ve Bir Öneri…
Yurt dışında bulunan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan gurbetçi ev hanımları, yurtdışında geçen sürelerine karşılık gelen primleri toplu olarak yatırabiliyor ve emekli oluyorlar. Ne yazık ki ülkemizdeki ev hanımlarının geçmişe dönük toplu olarak primlerini yatırıp emekli olmaları mümkün değil. Aslında fırsat eşitliği açısından ülkemizdeki ev hanımları için de böyle bir düzenleme getirilmesi çok yerinde olur. Nitekim ev hanımları belki bir işverene bağlı olarak çalışmıyorlar ama ev işleri, çocuk bakımı gibi uğraşlar da yabana atılır şeyler değil. Bu sebeple ev hanımı olarak geçirilen sürelerin borçlanılmasına yönelik bir düzenleme birçok kadını mutlu edecektir.
Çalışma hayatına ilişkin her türlü sorunuz için:
e-posta: mehmet.bulut79@mynet.com
twitter: @mhmtblt79
