BİZE ULAŞIN
Kredi modern ekonominin önemli bir parçasıdır. Toplu para ihtiyacının hızlı bir şekilde karşılanmasını sağlar ve faizli geri ödemeleri bankalar için önemli bir gelir kaynağıdır. İnsanlar ev sahibi olmak, araba satın almak, iş kurmak, borç ödemek ve daha pek nedenle insanlar toplu para ihtiyaçlarını gidermek için bankalara kredi başvurusunda bulunurlar. Banka için tabii en önemli konu verdiği kredinin faiziyle birlikte geri ödemesini alıp alamayacağıdır. Banka da kredi verip vermeyeceği kararını alırken başvuran kişinin kredi notunu dikkate alır. Peki kredi notu tam olarak nedir ve nasıl belirlenir? Kredi notunuzu nasıl öğrenebilirsiniz ve notun bankalar nezdindeki karşılığı nedir? Kredi notu nasıl yükseltilir?
Kredi notu, bireyin mali durumu ile ilgili bireysel nitelikli tüm kredi ve kredi kartı hesaplarının geçmiş verileri üzerinden yapılan analiz sonucu belirlen bir güvenilirlik puanıdır. Kredi notunuz ne kadar yüksekse bankaların sizi güvenilir bulup kredi verme şansı o kadar yüksektir. Yani kredi notunuz bankanın size verdiği krediyi geri alıp alamayacağını hesapladığı risk değerlendirmesinde kullandığı önemli bir kriterdir.
Kredi notunuzu biliyor musunuz?
Bankaların ve finans kuruluşlarının kredi notunu belirlerken kullandıkları bazı kriterler vardır. Bu kriterler önem derecesine göre kredi notunuzu olumlu veya olumsuz olarak etkilerler. Ağırlıklarına göre kredi notunuzu etkileyen faktörler şunlardır:
Bireysel kredi ve kredi kartı ödeme alışkanlıkları: %35
Mevcut hesap ve borç durumu: %35
Yeni kredilü ürün açılışları: %11
Kredi kullanım yoğunluğu: %10
Bu faktörlere bakıldığında görüldüğü gibi kredi notunu etkileyen en önemli etken özellikle kredi ve kredi kartı borcu ödemelerinin düzenli olup olmadığıdır. Ayrıca kişinin borcunun yüksekliği de olumsuz bir etmen olarak kredi notunu etkiler. Bankalarda bulunan varlıkların miktarı da kredi notunuzda belirleyici bir unsurdur.
5 yıl aktif olarak kredi kartı kullanmamış, kredi çekmemiş, kredili mevduat hesabı çalışması olmayan kişilerin kredi notu hesaplanmamaktadır.
Türkiye’de bankacılık ve finans sektöründe kredi notu için en az 1, en fazla 1900 arasında bir skala kullanılmaktadır. Kredi Notu sıfır ise bu notun hesaplanamadığını gösterir. 1 çok riskli, 1900 ise çok iyi bir puandır.
| Çok riskli | Orta riskli | Az riskli | İyi | Çok iyi
| -------- | -------- | -------- | -------- | --------
| 1-799 | 800 -1299 | 1300-1499 | 1500-1699 | 1700-1900
Tabloda da görülebileceği gibi kredi notunuz 1500 ver üzeri ise içiniz rahat olsun. Kredi kullanma konusunda bir sorun yaşama olasılığınız düşük. Notunuz 1300 altındaysa borçlanabilme şansınız düşüktür. Bankalar için tam bir soru işareti olan kısımsa 1300-1499 puan aralığındaki az riskli grubudur. Bu grupların kredi başvurularına verilen cevaplar bankadan bankaya ve başvurudan başvuruya değişebilmektedir.
Türkiye’de kredi notu, ülkenin önde gelen dokuz bankasının ortaklaşa kurduğu Kredi Kayıt Bürosu yani KKB tarafından belirlenmektedir. Bankalar yeni kredi başvurularından KKB’nin kişi hakkında topladığı mali bilgiler doğrultusunda oluşturduğu kredi notundan faydalanır. Kredi notunuzu öğrenmek için 2 yol bulunmaktadır.
Findeks ile kredi notu öğrenme: KKB’nin oluşturduğu Findeks uygulaması ile ücreti karşılığı kredi notunu öğrenebilirsiniz. Kredi notunuzu öğrenebilmek için Findeks’e üye olmanız gerekmektedir.
Banka aracılığı ile kredi notu öğrenme: Bankalar ile de kredi notu sorgulama yapmak mümkündür. İnternet bankacılığı veya bankaların cep telefonu uygulamaları ile belli bir ücret karşılığı kredi notunuzu öğrenebilirsiniz veya şubeden öğrenmek için rica edebilirsiniz.
Kredi notunuzu öğrenmek ister misiniz?
Kredi notunu belirleyen faktörlere bakıldığında notu yükseltmenin olumlu ve güvenilir bir mali görüntü vermekten geçtiği görülüyor. Borçlarınızı azaltmak veya kapatmak, düzensiz olan ödemelerinizi bir düzene sokmak yani ödemeleri geciktirmemek, faturalarınızı düzenli ödemek gibi şeyler kredi notunuza olumlu etki yapacaktır.
Bunun için borçlarınızı aylık gelirinize göre yapılandırabilir, farklı borçlarınızı tek bir kredide toplayıp uzun bir vade ile aylık ödemelerinizi düşürüp ödemelerimizi düzenli yapabilecek hale gelebilirsiniz.
Kredi notunuz bu eylemleriniz ve bunları değerlendiren bankaların geri bildirimi ile sürekli güncellenmektedir.
İyi bir mali portre ile gelen iyi bir kredi notu, kredi kullanmada çeşitli avantajlar sağlar. Kredi notu iyi olan kişiler
Düşük faiz ve uzun vade ile borçlanabilirler,
Bankalar açısından tercih edilen müşteri olurlar,
Kendilerine özel avantajlı teklifler alabilirler,
Kredi notu düşük olan kişiler bankaların nezdinde geri ödeme riski taşırlar. Bu yüzden düşük kredi notuna sahip kişiler için bankalarla görüşmeler pek olumlu geçmemektedir. Yine de bazı bankalar başvurularda daha esnek davranabiliyor.
Kredi başvuru yapmadan önce böyle bankaları araştırmak ve bankaya gösterebilecek bir kefil, teminat veya ipotek göstermek kredi alma şansınızı artırabilir.
Kredi notunuz, bankadan çekebileceğiniz kredi miktarı ve vade süresi üzerinde de etkili olabilir. İnternette kullandığınız kredi hesaplama araçlarından aldığınız sonuçlarla bankanın size sunacağı kredi miktarı aynı olmayabilir. Düşük bir kredi notu, alabileceğiniz para miktarını azaltabilir. Ayrıca aylık geliriniz çekebileceğiniz kredi miktarında esas kriterdir.
Kredi hesaplama aylık belgelenebilir gelirinize göre yapılır ve maksimum aylık geri ödemeniz belirlenir. Türkiye’de bankalar genellikle aylık gelirin %50’sini alırlar.
Mali durumunuzun genel bir yansıması olan kredi notu her ne kadar kredi kullanabilmeniz için en önemli kriter olsa da bankalar başka bazı noktaları da dikkate alabilir. Çalışma şekliniz ve çalışmakta olduğunuz kurum kredi çekmenizde yardımcı olabilecek faktörlerden biridir. Örneğin devlet memurlarının işten çıkarılmasının zor olması ve gelirlerinin düzenli olması bankalar için olumlu bir kriterdir. Direkt olarak devletten alınacak maaşa kesinti yapılacağından banka için geri ödeme riski düşer.
Özel sektörde çalışanların ise kurumunun finansal yapısı dikkate alınmaktadır. İflas tehlikesi düşük olan, sağlam mali yapıya sahip kurumsal şirketlerde çalışanlar bankalar için daha cazip müşterilerdir.
