BİZE ULAŞIN
Vatandaşların merakla bekledikleri Aralık ayı enflasyon oranları, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklandı. Açıklanan enflasyon oranları verilerine göre 2015 yılı Aralık ayında enflasyon yüzde 0,21 oranında artış gösterirken, yıllık enflasyon oranı ise 8,81 oldu. TÜİK'in enflasyon oranlarını açıklamasının ardından Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek açıklamalarda bulundu. Başbakan Yardımcısı Şimşek açıklamasında, ortaya çıkan enflasyon oranlarının beklentilerin üzerinde olduğunu açıkladı.
Analistler Kasım ayında yüzde 0,67 yükselen enflasyon oranları için Aralık ayında yüzde 0,09 oranında bir düşüş bekliyordu. Ayrıca yıl sonu enflasyon beklentisi ortalaması yüzde 8,49 seviyelerinde olması bekleniyordu. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından Ekim ayında açıklananan yılın son enflasyon raporunda, 2015 sonu enflasyon tahmini bir puanlık artışın sonucunda 7,9'a yükselmişti. Öte yandan T.C. Merkez Bankası'nın 2016 yılının sonuna ilişkin enflasyon oranları tahminini ise yüzde 6,5 seviyelerinde.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Aralık ayı başında enflasyon oranları verilerinin bir miktar yüksek seyrettiği ve bu yıl yüzde 8 civarında olacağını söylemişti. Diğer taraftan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık ise açıklamasında enflasyon oranlarının yılı yüzde 8'in biraz üzerinde tamamlayacağını söylemişti.
TÜİK'ten yapılan açıklama şu şekilde;
"TÜFE’de (2003=100) 2015 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,21, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8,81, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,81 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,67 artış gerçekleşti.
Ana harcama grupları itibariyle 2015 yılı Aralık ayında endekste yer alan gruplardan ev eşyasında yüzde 0,53, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,45, konutta yüzde 0,43 ve lokanta ve otellerde yüzde 0,33 artış gerçekleşti.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 1,98 ile giyim ve ayakkabı oldu.
Ana harcama grupları itibariyle 2015 yılı Aralık ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada yüzde 0,57, haberleşmede yüzde 0,22 ve eğlence ve kültürde yüzde 0,17 düşüş gerçekleşti.
Yıllık en fazla artış yüzde 13,23 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti.
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre eğlence ve kültür (yüzde 11,56), çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 11), ev eşyası (yüzde 10,95), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 10,87) artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları.
Aylık en yüksek artış yüzde 1,17 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)’de oldu.
İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 9,83 ile TR31 (İzmir) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 8,31 ile TR31 (İzmir) bölgesinde gerçekleşti.
Aralık 2015’te endekste kapsanan 426 maddeden 54 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 253 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 119 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2015 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %0,33 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,71 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %5,71 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %5,28 artış gösterdi.
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %1,92 düşüş, imalat sanayi sektöründe %0,27 düşüş, elektrik ve gaz sektöründe %0,52 düşüş ve su sektöründe %1,05 artış olarak gerçekleşti.
En yüksek aylık düşüş kok ve rafine petrol ürünlerinde gerçekleşti.
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla düşüş gösterdiği alt sektörler kok ve rafine petrol ürünleri (%-9,75), ham petrol ve doğal gaz (%-7,73), metal cevherleri (%-1,99) alt sektörleridir. Buna karşılık tütün ürünleri (%2,23), suyun toplanması, arıtılması ve dağıtılması (%1,05) ve içecekler (%0,97) bir ay önceye göre endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Ana sanayi gruplarında en yüksek aylık düşüş enerji mallarında gerçekleşti.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2015 yılı Aralık ayında en yüksek aylık ve yıllık düşüş enerji mallarında gerçekleşti."
ŞİMŞEK'TEN ENFLASYON ORANLARI AÇIKLAMASI
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, TÜİK'in enflasyon oranları açıklamasının ardından ortaya çıkan tablo hakkında değerlendirmelerde bulundu. Şimşek enflasyon açıklamasında, "Enflasyondaki tablo arzuladığımız bir tablo değil" diyen Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, "Enflasyon tablosu çok iyi değil. Gıda fiyatlarındaki katılık devam ediyor. Ciddi bir reform gerekiyor. Genel makroda performansta enflasyon, karnemizin nispeten düşük olduğu bir alan. Enflasyonda 2016'da çok ciddi bir mücadele gerekecek, başarılabilir. 2016'da en öncelikli makro sorunlardan biri enflasyonla mücadele olacak" ifadelerini kullandı.
ENFLASYON NEDİR?
Enflasyon, fiyatlardaki genel düzeyin sürekli ve hissedilir şekilde artışını ifade eder. Fiyatların genel seviyesi, ekonomide seçilen belli bir mal ve hizmet kümesinin parasal karşılığıdır. Fiyatlar, mal ve hizmetlerle dolaşımdaki para miktarı arasındaki dengeye göre oluşur. Para miktarındaki artış , mal ve hizmet miktarındaki artış ile dengeli olursa fiyatların genel seviyesi değişmez. Ama bunlardan biri diğerinden fazla üretilirse az üretilen kıymetli hale gelir.
Enflasyon genellikle talep şişkinliğinden dolayı yahut maliyet masraflarının kabarmasından dolayı meydana gelebilir. Talep enflasyonunda para bolluğundan ötürü daha fazla mal ya da hizmet talep edilir ve bu durumda fiyatların artmasına neden olur. Diğer taraftan maliyet enflasyonda ise üretilen mal ve hizmetlerin maliyetinin artmasından dolayı üretilen mal ya da hizmetlerin fiyatları artar ve alım gücü azalır.
ENFLASYON ORANLARININ ETKİLERİ
Enflasyon, iktisadî faaliyetin akışını etkiler. Para dağılımı enflasyondan olumsuz etkilenir. Halkın bir kısmının geliri enflasyon hızından fazla ve bir kısmının geliri enflasyon hızından yavaş artar. Zengini daha zengin, fakiri daha fakir yapan bir durum hasıl olur. Satın alma gücünde zayıflamalar, sosyal huzursuzluklara yol açar. Spekülasyon kazançlar alınteri kazançlarına üstün gelir. Enflasyondan genellikle dar ve sabit gelirliler (memurlar) çok zarar görür. Çünkü gelirlerinin yükselen fiyat düzeyine intibak etmesi zordur. Ve yine enflasyondan en çok zarar görenler para halinde tasarruf yapmış olanlarla alacaklı bulunanlardır. Para değerini gücü de zayıflar. Buna karşılık enflasyon borçlular için avantajlıdır. Çünkü paranın değeri düştüğü için borçlarını daha kolaylıkla ödeyebilirler. Enflasyon devam ettiği sürece herkes değeri günden güne düşmekte olan parayı elden çıkarıp mala veya gayrimenkule yatırır. Bu yüzden her çeşit mala karşı talep artar. Böylece paranın tedavül sürati artarak para değerinin düşmesine sebep olur. Enflasyon üretim ve kalite üzerinde zararlı etkiler yapar. İş bulma kolaylığı ve kazançların rahatlığı, işçileri ve satıcıları kayıtsız, aldırış etmez davranışlara sürükler. Kolay kazanan ve pervasız harcayan bir zümrenin türemesi; her türlü malın sürülmesi fırsatını doğurur. Enflasyon, dış ödemeler dengesini de sarsar. Sermayeler; para değerinin emin ve para kirasının yüksek olduğu bölgelere açık veya gizli yollardan göç eder. Enflasyon hızı diğer ülkelerden az ise ihracatın tıkandığı ve ithal mallarına rağbetin arttığı görülür. Turizm gelirlerinin gelişme temposu yavaşlar ve vatandaşların dış seyahatlerdeki harcamaları çoğalır. Bütün bu olaylarda para (veya kredi) çokluğundan hareketlenen enflasyon hızlandıkça hızlanır ve artık bunun yanında para miktarındaki artışın etkisi önemsiz kalır.
