Euro krizinde yeni dönem

Portekiz'de iktidarda bulunan Sosyalistlerin sunduğu kemer sıkma önlemlerinin parlamentoda kabul edilmemesi üzerine Başbakan Jose Socrates istifa ederken, ülkede başlayan siyasi belirsizlikle euro krizinde yeni aşamaya da geçilmiş oldu.

Kemer sıkma planı reddedilirse istifa edeceğini açıklamış olan Socrates, sözünde durarak oylamadan saatler sonra istifasını sundu. Socrates'in istifası sonrasında, 2009 Eylül ayından bu yana iktidarda bulunan azınlık hükümetinin düşmesi ve ülkenin erken seçime gitmesi bekleniyor.

İşsizliğin yüzde 11 düzeyinde olduğu Portekiz'de sosyalist hükümet, 1,500 euronun üzerinde olan emekli maaşlarından yüzde 5 ile 10 arasında kesinti yapılması ve belediyelerin bütçelerinin kısıtlanması gibi yeni önlemlerle, kamu açığını 2011'de yüzde 4.6'ya, 2012'de ise yüzde 3'e düşürmeyi öngörüyordu.

KURTAMA PROGRAMINA BAŞVURABİLİR
Sert tartışmalardan sonra kabul edilmeyen önlemlerle birlikte ülke için hali hazırda yüksek olan borçlanma maliyetlerin daha da artacağı ve Lizbon hükümetinin bir kurtarma programına başvurmak zorunda kalabileceği belirtiliyor.

Lizbon hükümeti Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Para Fonu'na (IMF) böyle bir başvuruda bulunduğu takdirde, bu 17 üyeli euro bölgesinde Yunanistan ve İrlanda'dan sonra üçüncü ülkenin de iflası anlamına gelecek.

EURO GERİLİYOR
Portekiz'deki gelişmelerin yarattığı olumsuz hava euronun dolar karşısında değer kaybını da beraberinde getirdi. Geçen hafta 1.4250 ile son dört ayın en yükseğini gören euro/dolar paritesi bugünkü işlemlerde 1.40'lı seviyelere geldi.

İçerde de euro/TL 2.20'nin altına sarkarken, dolar/TL ise 1.56'nın hemen altında seyrediyor.

Son gelişmeler, "euro bölgesindeki borç krizi sorunu sadece bu üç ülkeyle sınırlı mı kalacak yoksa diğer büyük ekonomilere de sıçrayacak mı?" sorusunu da yeniden yüksek sesle sorulur duruma getirdi.

Kurtarma fonu olarak da bilinen Avrupa Finansal İstikrar Fonu'nda, Portekiz'in önümüzdeki birkaç yıl içinde karşılaşacağı 10 milyarlarca euroluk finansman ihtiyacını karşılayacak miktarda kaynak bulunuyor. Ancak, Portekiz gerçekleşmesi yüksek olasılık olarak görülen uluslararası piyasalardan borçlanma sıkıntısını yaşarsa, gözler bu sefer de bir diğer sorunlu ülke olan İspanya'ya çevrilebilir.

Yatırımcılar, birliğin dördüncü büyük ekonomisine sahip İspanya'nın zayıf bankacılık sektörü nedeniyle sıradaki zayıf halka olduğu düşünüyor.

İspanyol hükümetinden üst düzey bir yetkili ortaya çıkan kaygılardan dolayı, ülke tahvillerinin ve diğer varlıklarının fiyatları üzerinde, "geçici ve spekülatif baskı" görülebileceğini ancak İspanya'nın reform çabalarını sürdüreceğini belirtti.

AB ZİRVESİNİN GÜNDEMİNDE
Portekiz krizinin, bugün Brüksel'de başlayacak olan iki günlük AB Zirve'sinin de başlıca gündem maddelerinden biri olması bekleniyor. Avrupalı liderler, geçtiğimiz aylarda euro bölgesindeki mevcut ve gelecekteki borç sorunlarını ortadan kaldıracak kapsamlı bir paket üzerinde mesai harcadı.

Bugün başlayacak olan zirveden, ülkelerin rekabetini artırma amacıyla, 2013 sonrası için 500 milyar euro borç verme kapasitesine sahip bir program üzerinde anlaşma sağlanması bekleniyor.

Ancak, hali hazırdaki kurtarma fonunun 250 milyar euro borç verme kapasitesinin genişletilmesi kararının ileri tarihe ertelendiğiyle ilgili haberleri piyasalar olumsuz karşıladı.