Merkez Bankası’nın Para Politikası (PPK) kurulu açıklamaları sonrasında Fitch’ten gelen açıklamalar kafaları karıştırdı.
PPK beklentiler dahilinde faiz koridorunu sabit tutarken karar sonrasında yaptığı açıklamada enflasyon artışına dikkat çekti. Daha önceki toplantı raporlarından farklı olarak bu raporda enflasyon üzerinde kur geçişenliği tehdidine yer vermeyen Merkez, cari açık ile ilgili olarak da iyimser açıklamalarda bulundu. Daha öncesinde Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın da altını çizdiği cari açık tarafında en kötünün geride kaldığı açıklamaları akıllardayken Fitch’in kararı süreci tersine çevirdi.
Fitch değerlendirmesi yüzeysel
Merkez’in PPK açıklamalarından 12 dakika sonra gelen kredi derecelendirme kuruluşu Fitch kararına gerekçe olarak cari açıktaki kötüleşmeyi gösterdi.
Yatırım yapılabilir ülke ihtimali uzaklaşıyor
Fitch Türkiye’nin görünümünü pozitiften durağana çekerek not artış beklentilerin bir süre daha rafa kalkmasına neden olurken diğer kredi derecelendirme kuruluşlarından da yeni kararlar gelme ihtimalinin önü açılmış oldu. Hali hazırda bir not beklentisi olmasa da yatırım yapılabilir ülke olma yolundaki sürecin beklentilerden daha uzun olacağı artık kesinleşmiş oldu.
Türkiye’nin cari açık tarafındaki sıkıntısının büyük olduğuna dikkat çekilirken ABD’den sonra en büyük cari açığa sahip ülke olma ihtimaline dikkat çekti. Fitch’in açıklamalarında dikkat çeken bir başka nokta ise Türkiye ile aynı grupta olan ülkelerde cari açığın GSYİH’ye oranın yüzde 2 seviyesinde olurken bizde bu oranın yüzde 9.8 olması.
Karar sonrasında gelen açıklamalarda zamanın manidar bulunduğuna dair açıklamalar yapılsa da raporu hazırlayan analisti Ed Parker Merkez’in kararı ile zamanlamanın bir ilgisi olmadığını kaydetti. Ed Parker rapor sonrasında verdiği demeçte ekonominin yeniden dengeye kavuştuğunu görmek istediklerini dile getirdi. Bununla birlikte Parker Merkez’in son dönem aktivasyonlarını da değerlendirdi. Fitch analisti, Merkez Bankası’nın uyguladığı politikayı başarılı bulmadıklarını vurgularken Türkiye’de makro ekonomik reformların önemine dikkat çekti. Parker daha sıkı mali politika olsaydı Merkez rahatlardı yorumunu yaparken not artırımı için risklerin dengelenmiş olduğunu görmemiz gerekiyor dedi.
Not artışı beklenirken gelen karar tepkilere neden oldu. Piyaza uzmanları kararı beklentiler dahilinde olduğunu değerlendirirken iş dünyasından gelen yorumlar daha negatif yönde oldu.
Albaraka Türk Genel Müdür Fahrettin Yahşi’nin Gazeteport’a yaptığı değerlendirmede, “biz küresel ekonomideki gelişmeler ve karamsar beklentiler göz önüne alındığında bir not artışı beklemiyorduk. Türkiye'ye karşı geçmişte takınılan yaklaşımın, mevcut küresel şartlar göz önüne alındığında, bir anda değişeceğini düşünmüyorduk. Bu çerçevede ya mevcut korunacaktı veya "küresel kötüleşmenin Türkiye'yi nasıl etkileyeceğini gözlemleyemediğimizden" gibi bir gerekçeyle görünümü durağana çevirebileceklerini tahmin ediyorduk. Öte yandan söz konusu derecelendirme şirketinin görünümü durağana çevirirken ileri sürdüğü gerekçelendirmenin (cari açığın finansmanı ve yüksek çıkan enflasyon) haklı olduğunu da düşünmüyoruz.
Küresel ekonominin kötüye gitmesi durumunda ve bu sürecin Türkiye'yi kötü etkilemesi durumunda ekonomimizin de yavaşlaması beklenir. Bu durumda cari açığın kendisi, finansmanından daha hızlı bir şekilde daralır. Bunu geçmişte yaşadık. Cari açık, ülke ekonomisi hızlı bir şekilde büyürken bir problemdir. Cari açık, Türkiye ekonomisinin büyüme oranının azaldığı bir dönemde eskisi kadar ciddi bir tehdit olarak karşımıza çıkmamaktadır. Kaldı ki, söz konusu açığın finansmanını tamamen yabancıların yaptığı da şüpheli bir tezdir. Öte yandan yüksek enflasyonun bugünkü başlıca sebebi kur artışlarıdır. Küresel ekonomi öngörüldüğü gibi yavaşlayacak ve Türkiye'de bu süreci belli ölçüde takip edecekse bu durumda enflasyonun yükselmesini değil, düşmesini beklersiniz. Bu sebeple görünüm değişiminin gerekçelerini anlamakta zorluk çektiğimizi ifade etmek isteriz.” dedi.
"CARİ AÇIK RİSKİ ORTADAN KALKMADIĞI SÜRECE TÜRKİYE'NİN NOTU ARTMAYACAK''
Garanti Yatırım Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, Fitch'in Türkiye'nin kredi not görünümünü ''pozitif''ten ''durağan''a
çevirmesine ilişkin olarak, ''Açıklamadan ortaya çıkan sonuç, enflasyon kalıcı olarak düşmediği ve cari açık riski ortadan kalkmadığı sürece Türkiye'nin notu artmayacak'' dedi.
Altınsaç, yaptığı değerlendirmede, Fitch'in özellikle kısa vadeli risklere dikkat çektiğine değinerek, Fitch'in aldığı kararın, ''zaten piyasanın bildiklerinin altını tekrar çizmekten öteye gitmediğini'' belirtti. Altınsaç,
''Dolayısıyla çok da şaşırtıcı ya da abartılacak bir karar değil. Yine de risklerin yükseldiğinin altının çizilmesi piyasaya satış getiriyor'' dedi.
Altınsaç, teknik olarak Türkiye'nin notunun artması için görünümün illa ki pozitif olması gerekmediğine işaret ederek, şunları kaydetti:
''Açıklamadan ortaya çıkan sonuç enflasyon kalıcı olarak düşmediği ve cari açık riski ortadan kalkmadığı sürece Türkiye'nin notu artmayacak. Enflasyon (TL daha fazla değer kaybetmezse) ancak önümüzdeki yılın ikinci yarısından itibaren kademeli düşmeye başlayacak. Cari açık ise önümüzdeki yıl düşse dahi (75 milyar dolardan 55 milyar dolara) halen GSYH'nin yüzde 7'sine yakın bir oranda seyredecek.
Önümüzdeki yıl global finansal koşulların daha da zor olma ihtimali yüksek. Dolayısıyla Türkiye muhtemelen çok daha düşük bir cari açığı fakat bu sefer çok daha zor global koşullarda finanse etmek durumunda kalacak. Bu da TL üzerinde baskının süreceği anlamına geliyor. Ekonominin gidişatına ve büyümenin seyrine ilişkin belirsizlik de tam buradan kaynaklanıyor.
Eğer önümüzdeki yıl Türkiye tüm bu bahsi geçen konularla büyümede ciddi bir sert iniş yaşamadan baş edebilirse -ki biz büyümenin ciddi anlamda yavaşlamasını bekliyoruz, 2012 için yüzde 1,5- ancak o zaman not artışı gelir.''