Sanatçı ve yazarlara vergi şoku!

Futbolcuların gelirlerine bakmaksızın ödedikleri yüzde 15 verginin yerini; kazanca göre vergilendirme alacak. Ücretliler ve serbest meslek geliri elde edenlerin kira, telif gibi tüm kazançları 160 bin lirayı aşarsa, beyanname vermek zorunda olacak.

KENTSEL RANTLAR VERGİYE TABİ
Kentsel rantlar vergiye tabi olacak. Birden fazla evi olan, ne zaman ev satarsa satsın vergi ödeyecek. Kurumların hisse senedi satış kazançları da ‘elde tutma sürelerine’ göre vergilendirilecek. Maliye Bakanı Şimşek, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunlarını birleştirerek hazırladıkları yeni vergi tasarısının ‘reform’ niteliğinde olduğunu; artık sayfalar dolusu istisnaların kaldırıldığını söyledi. Reformla, vergi tabanını genişleteceklerini, kayıt dışılığı azaltacaklarını vurguladı.

TÜRKİYE SON SIRALARDA
Yıllardır hazırlıkları devam eden ancak bir türlü yasalaşamayan Gelir Vergisi Kanun Taslağı nihayet Bakanlar Kurulu’nda imzaya açıldı. Maliye Bakanı Şimşek, taslakla ilgili yaptığı basın toplantısında, 60 yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarını tek bir kanunda birleştirdiklerini belirtti.

34 OECD ülkesinde gelir ve kurumlar vergisi gelirlerinin GSYH içindeki payının ortalama yüzde 11.4; 27 AB ülkesinde yüzde 10.4 iken, Türkiye’de yüzde 5.8 olduğuna dikkat çeken Şimşek, Türkiye’nin bu oranla son sıralarda yer aldığını söyledi. Yeni kanunun, kayıt dışılığı azaltmada ve doğrudan vergi gelirlerini artırmada ellerini güçlendireceğini ifade eden Şimşek, oranları değiştirmeden ama çok sayıda istisnayı kaldırarak bunu yapacaklarını anlattı.

VERGİ YÜKÜ ARTMADI, ÇARPRAZ DENETİM YOK!
Bakan Şimşek, yeni yasanın vergi oranlarını değiştirmediğini belirtirken, harcamalar veya servetten hareketle çapraz denetim öngörmediklerini vurguladı. Esnaf ve tüccarın vergi yükünün artmayacağını; veraset ve intikal vergisinin mevcut haliyle devam edeceğini ifade etti. Arzuladıkları kadar olmasa da taslağın reform niteliğinde olduğunu yineleyen Şimşek, “Mükemmeliyet iddiasında değiliz. Türkiye’nin mevcut durumuna göre düzenlenmiş iyi bir taslak oldu" dedi.

SANATÇILAR, BİLGİSAYARCILAR DİKKAT!
1999 yılında dönemin Maliye Bakanı Zekeriya Temizel’in önce vergiye tabi tuttuğu ancak gelen tepkiler üzerine değiştirilen Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. Maddesi; müellif (yazar), mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video bant, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılatı, vergiden muaf tutuyor. Ancak yeni yasa taslağı, bu istisnanın tamamen kaldırılarak bu kişilerin de vergiye tabi olmasını öngörüyor.

126 BİN KİŞİ DAHA ÇOK VERGİ VERECEK!
Taslağın en önemli değişikliklerinden biri de ‘beyanname verecek kişi sayısını’ artırması oluşturuyor. Buna göre Bakanlar Kurulu bir eşik değer belirleyerek, şuanda 160 bin TL olarak düşünülüyor, yıllık geliri bu rakamın üzerinde olanlar beyanname verme yükümlülüğü getirilecek. Bakanlar Kuruluna, bu eşik değeri yüzde 50’ye kadar azaltma (80 bin TL) ya da iki katına kadar artırma (320 bin) yetkisi verilecek.

Eşik değer 160 binde kalırsa 100 bin ücretli, 10 bin serbest meslek mensubu ile gayrı menkul sermaye iradı elde eden 15 bin kişi ile diğer kazanç ve irat elde eden 1000 kişinin; gelirleri birleştiğinden beyanname verecek ve daha çok vergi ödeyecek. Toplamda 126 bin kişi etkilenecek.

Eşik değer 80 bine inerse 126 bin sayısı 378 bine yükselecek; eşik değer 320 bine çıkarsa etkilenecek kişi sayısı da 42 bine inecek.

ÖDENECEK VERGİ NASIL ARTACAK?
Örneğin, tek bir işverenden yıllık 80 bin TL gelir elde eden bir ücretli, yüzde 15 ile 35 oranında gelir vergisine tabi iken; kira, hisse senedi satışı, danışmanlık, telif gibi kazançlar elde ettiğinde her biri ayrı vergilendiriliyor ve birçok istisnadan yararlanıyordu. Şimdi ise tüm kazançlar birleştirilerek, bunların yıllık tutarı 160 bini geçerse beyanname vererek; gelir ve gider bildiriminde bulunacak.

GİDERLER VERGİDEN DÜŞECEK Mİ?
Eğer yasa engel bir hüküm koymaz ise; eğitim, sağlık gibi harcamalarının gider gösterilebilecek. Ancak her koşulda kira geliri, hisse senedi satışı, konut satışı gibi kazançlardaki istisnalar kaldırılacağı için yüksek gelir elde edenler yüksek vergi ödeyecek.

HİSSE SENEDİ KAZANCI ELDE EDENLER
Yeni taslak ile hisse senedi kazancı elde eden kişi ve kurumlara uygulanan vergi istisna oranları düşürülüyor. Buna göre hisseleri 2 yıla kadar elinde tutan kişiler için yüzde 100; kurumlar için yüzde 75 olan istisna tamamen kalkıyor. 2 yıldan sonra yüzde 40’a; 3 yıldan sonra yüzde 50’ye; 4 yıldan sonra yüzde 60’a; 5 yıldan sonra yüzde 75’e çıkıyor. İMKB’ye kote olan şirketlerin hisseleri içinse istisna tutarları sırasıyla; yüzde 60, yüzde 70, yüzde 80 ve yüzde 90 olarak uygulanacak.

FUTBOLCULAR DAHA ÇOK ÖDEYECEK
Futbolcuların kazançlarına bakılmaksızın uygulanan yüzde 15 gelir vergisi ödemeleri uygulaması kalkacak. Yerini kazanca göre vergilendirme alacak. Eğer bir futbolcunun yıllık geliri 160 bin liranın altındaysa, gelir dilimlerine göre yüzde 15, 20, 27 ve 35'lik oranla vergilendirilecek. Kazanç 160 bin liranın üzerindeyse futbolcu da beyanname verecek. Gelir ve gider bildiriminde bulunarak; ortaya çıkan rakam üzerinden vergisini ödeyecek. (Aysel ALP/HÜRRİYET)