Dünyayı saran küresel krize karşı ülkeler art arda önlem paketleri açıklıyor. 10 ülkenin aldığı önlemlerin tamamı 3.5 trilyon dolara yaklaştı. En büyük önlem paketi krizin başkenti ABD’den geldi.
Dünyanın en varlıklı ülkeleri hafta sonunda, finans piyasalarında paniği önlemek, hayati önemdeki bankaları batmaktan kurtarma ve tıkanmış kredi piyasalarını çözme konusunda anlaşmaya vardılar.
NTVMSNBC'nin haberine göre, Euro kullanan 15 ülkenin liderleri anlaştıkları üç aşamalı planda, finansal sistem içinde para akışını sürdürebilmek, bankaların sermayelerine katkı yapmak ve şirketlere kredi açabilmek için bir dizi seçenek belirlediler. Bu çalışma İngiltere’nin hazırladığı bir model üzerinden geliştirildi.
Fransa ve Almanya planın uygulanması için gerekli mevzuatı bu hafta yasalaştıracaklarını söylerken, Portekiz ve Norveç gerekli değişiklikleri beklemeden yaptılar.
Dünya genelinde yürürlüğe konulan veya hazırlanmakta olan kurtarma önlemleri şunlar:
ABD
ABD 700+150 milyar dolarlık plan hazırladı. ABD Hazinesi devlet yardımına ihtiyaç duyan, sigorta şirketleri dahil tüm finans kuruluşlarına sermaye enjekte edebilir. Hazine, finans kuruluşlarının elindeki sorunlu mortgage varlıklarını satın alabilir.
Banka hesapları 250 bin dolara kadar sigortalı. Hazine, batan bankaların mudilerinin paralarını almalarını sağlamak amacıyla bankanın sigorta birimine sınırsız miktarda borç verebilir.
Varlıkların piyasa değerleri düştüğünde ya da belirlenemediği zamanlarda finans kuruluşlarının borçlarını karşılayamaz duruma gelmelerine yol açtığı söylenen mark-to-market (piyasa fiyatı üzerinden düzenli kâr/zarar beyanı) muhasebeleştirme yöntemi, düzenleyici kuruluşlar tarafından askıya alınabilir.
Fed, 900 milyar dolara kadar çeşitli likidite önlemleri, ayrıca bir ticari kağıt programı ve AIG ve JPMorgan gibi tek şirketlere kredi verme gibi uygulamalar yapıyor.
İNGİLTERE
İngiltere’nin açıkladığı paketin büyüklüğü 400 milyar sterlini (691 milyar dolar) buluyor. Hükümet bankalara 50 milyar sterline (87.8 milyar dolar) kadar sermaye enjekte edebilir. Bu miktarın yarısı tercihli hisse ya da sürekli faiz getiren hisseler olabilir.
İngiliz hükümeti, bankaların kısa ve orta vadeli borçlanması için 250 milyar sterlini (439 milyar dolar) garanti edecek. İngiltere Merkez Bankası (BOE) bankalara, çalışmalarını sağlayacak yeterli nakit bulunmasını sağlamak için ihaleler yoluyla en az 200 milyar sterlin (351 milyar dolar) borç verecek.Böylece BOE’nin uygulanan likidite ihalesi sayısı iki katına çıkıyor ve ayrıca üç aylık sterlin ve haftalık dolar ihaleleri de sürüyor.
ALMANYA
Koalisyon kaynaklarından alınan bilgilere göre kurtarma paketinin büyüklüğü 470 milyar Euro. Alman hükümeti İngiliz planını örnek alan bir plan hazırlıyor. Planın 400 milyar Euro’luk kısmının garantilerden, 70 milyar Euro’luk kısmının ise bankaların sermayelendirilmesinden oluşması bekleniyor.
İRLANDA
Kurdarma paketinin büyüklüğü 400 milyar Euro (549 milyar dolar). Hükümet bu plan uygulamasına giren altı bankadan herhangi birinde hisse alabilir. Altı bankadaki mevduatlar ve diğer bazı yükümlülükler güvence altına alındı.
NORVEÇ
Kurtarma paketinin büyüklüğü 350 milyar kron (57.4 milyar dolar). Bankalar mortgage-destekli hisse senetleri dahil olmak üzere garantili tahvilleri devletin yeni bonolarıyla takas edebilir ve bu yeni kağıtları likidite karşılığında merkez bankası ihalelerinde teminat olarak kullanabilirler. Merkez bankası ayrıca daha küçük bankaların yararlanması için iki yıllık likidite krediler verebilecek.
PORTEKİZ
Portekiz, 20 milyar Euro’luk (27.45 milyar dolar) kurtarma paketi açıkladı. Hükümet bankaların likidite durumlarını güvence altına almak için bir finansman hattı kuracak.
JAPONYA
Bankalara sermaye enjekte etme önlemini düşünebilir.
FRANSA
Fransa’nın toplam büyüklüğü 340 milyar Euro’yu bulan bir paket üzerinde çalıştığı bildirildi. Le Monde gazetesinin haberine göre, paketin 40 milyar Euro’luk kısmı bankalara sermaye enjekte etmek için, geriye kalanı kısmı ise bankalararası borçlanma piyasalarında verilecek garantiler için kullanılacak. Bankalararası borçlanma piyasalarına verilecek garanti 2009 sonuna kadar geçerli olacak.
RUSYA, İSPANYA VE HOLLANDA
G7 ülkeleri dışında önlem alan ülkelerden Rusya, finans krizine karşı toplam değeri 86 milyar dolar olan iki önlem paketini hazırladı. Mali sektöre yardım amacıyla İspanya 30 milyar Euro, Hollanda da 20 milyar Euro’luk bir fon kuruyor.