**ABD konut piyasası tüm dünyada borsaları bir kez daha üzdü. Teşvikler bitti, kel göründü!
**
ABD Başkanı Obama, ödeme güçlüğüne düşen eyaletler için senatodan 50 milyar dolarlık bir paket hazırlığındaymış. ABD ekonomisinin halen daha ‘paketlere ihtiyaç duyar halde’ olması önümüzdeki günlerde piyasaların moralini daha da bozacağa benzer.
Salı günü ABD’de ikinci el konut satış verileri açıklandı. Satışlar beklenenden daha fazla düşüş olmuş. Her ne kadar ortalama ev fiyatları artıyor olsa da var olan satışlar içinde “batık kredilerden kaynaklanan” konut satışları toplam satışların yüzde 30’unun biraz üzerine çıkmış!
Dün açıklanan yeni ev satışlarında da durum çok farklı değil. 400 binlik beklentiye karşın Mayıs ayında 300 bin yeni ev satılmış. 1963’ten bu yana en düşük seviye anlamına gelen bu rakam, bir önceki aya göre de yüzde 32.7 düştü. Daha da ilginç bir veri; yeni ev almak için yapılan mortgage başvuruları son 13 yılın en düşük seviyesine gerilemiş.
Obama hükümetinin krize çözüm olarak ev alanlara 8 bin dolara varan teşvik vermişti. Nisan ayında bu teşvikler sona ermişti. Teşvikler bitti, kel göründü!
Kredi piyasalarında sıkıntının sürdüğünü söyleyen ABD Hazine Bakanı Geithner, konut cephesindeki sıkıntının sürdüğünü de itiraf etmiş oluyor. Her ne kadar başta ABD olmak üzere tüm finansal piyasalarda son 15-16 aydır yaşanan yükselişlere rağmen gerçekte işsizliğin sürmesi ve buna bağlı olarak geleceğe dair kaygıların devam etmesi ABD’deki konut sektörünü derinden etkiliyor. Anlaşıldı ki teşviklerle ite kaka taşıma suyla idame ettirilen yapı, teşvikler çekilince tökezlemeye başlıyor .
Özellikle bir süreden beri keyifsizliği yansıtmaya başlayan güven endekslerinde havanın olumsuza dönmesi, piyasaların da keyfini kaçıracaktır.
Tüm bunlar ABD ekonomisinin genelinde olmasa da konut cephesinde ikinci dip endişelerini artırıyor. Bu da dönüp dolaşıp borsaları vuruyor. Böyle olabileceğine haftanın başındaki yazımda değinmiştim: “Dow Jones’ta haftanın ilk günlerinde; Çin haberlerinin [yuanın revalüasyonu] de etkisiyle; 10.500-600 bandına doğru bir yükseliş [10.594 görüldü] olsa da hafta sonuna doğru yeniden olumsuzluklar artacaktır. 10.300’ün altında bir günlük kapanış olur ise [Salı günü gerçekleşti] hisse senedi piyasalarını zor günler bekliyor demektir.”
Geçtiğimiz günlerde Türk basınında fazlaca yer bulamayan bir gelişmeyi önümüzdeki günlerde daha sık duyuyor olacağız. ABD Başkanı Obama; ödeme güçlüğüne düşen eyaletler için senatodan 50 milyar dolarlık bir paket hazırlığındaymış. Cumhuriyetçiler borçları artıracağı için karşı çıkarken Obama’nın partisi Demokratların da bazıları bu pakete karşıymış. ABD ekonomisinin halen daha “paketlere ihtiyaç duyar halde” olması önümüzdeki günlerde piyasaların moralini daha da bozacağa benzer. Bozulan morallerle önümüzdeki günlerde; Dow Jones’ta 8 Haziran’da görülen 9.757 seviyesinin de altına inilerek 9.450’lerin ziyaret edilmesi hatta daha da altına düşülmesi çok da şaşırtıcı olmayacaktır.
Dışarıda bunlar olurken, bizim piyasalarımızın da bu gelişmelere kayıtsız kalması mümkün mü? Hemen her gün gelen yeni şehit haberlerini, İsrail ile gerginliği fiyatlamayan; içerideki gelişmelere adeta kayıtsız kalan Türk piyasaları; yine yurtdışındaki gelişmelere tepki verdi. Dün İMKB 100 endeksi günü 1.100 puanlık kayıpla kapattı.
Önümüzdeki günlerde borsa cephesindeki gerilimin daha da artması, İMKB 100 Endeksi’nde 52.500-53.000 seviyelerine kadar geri çekilme ihtimali yüksek .
ABD cephesinde bunlar olurken, Fransız bankası BNP’nin notunun düşürülmesi, İngiltere başta olmak üzere hükümetlerin ekonomik büyümeyi sekteye uğratacak önlemler açıklamaları, Avrupa beklentilerini ve euroyu olumsuz etkiliyor. Pazartesi günü 1.2488’e kadar yükselen euronun 1.2210’a kadar değer kaybetmesi de bu yüzden değil mi? (Ali Ağaoğlu/Vatan)