Dünya kurtaran karar açıklandı
Amerika Birleşik Devletleri’nde başlayan krizde son bir yılda birçok dalgalı dönem yaşandı. Tüm dünyayı etkileyen krizde bu kez kritik bir eşik aşıldı. ABD Kongresi’nde Senato tarafından halkı kucaklamak için 150 milyar dolar daha eklenerek 850 milyar dolara çıkan kurtarma paketi Kongre’nin alt kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nden geçti. Kurtarma paketi için 263 ‘evet’, 171 ‘hayır’ oyu geldi. Yasa, ABD Başkanı George Bush tarafından da imzalandı.
Temsilciler Meclisi liderleri, oylamadan önceki son konuşmalarında, yasa teklifinin geçmesinin ABD ekonomisi ve sıradan vatandaşlar için hayati önem taşıdığını vurguladılar. Demokrat Partili milletvekillerin ezici çoğunluğu paket lehinde oy kullanırlarken, Cumhuriyetçi Parti’de ‘hayır’ oyu veren milletvekili sayısının biraz daha fazla olduğu görüldü. Ancak gözlemciler, sonuçta paketin Temsilciler Meclisi’nde beklenenden daha açık farkla ve rahatlıkla geçtiğine işaret ettiler.
Temsilciler Meclisi üyeleri Başkan Bush ve iki büyük partinin yöneticilerinin bütün uyarılarına karşın 700 milyar dolarlık kurtarma paketini pazartesi günü az farkla da olsa reddetmişti. Yapılan oylamada paket için 205’e karşı 228 ret oyu gelmişti.
PAKETTE NELER VAR?
Kapsamı genişletilen yeni pakette eskisine ilave olarak vergi indirimi içeren ve bankacılık sektörüne güvenin arttırılmasını amaçlayan çeşitli önlemler yer alıyor.
KURTARMA PAKETİ TÜRKİYE’DEN BÜYÜK
Orta gelir düzeyi başta olmak üzere, halk için on milyarlarca dolar tutarında vergi indirimleri sağlanarak paket daha cazip hale getirildi. Bu indirimlerden ev sahipleri, arazi sahipleri, enerji sektörü ve girişimciler yararlanabilecek.
250 BİN DOLARA MEVDUAT GÜVENCESİ
Ekler arasında, sigorta ile garanti altına alınacak her bir banka mevduatının üst sınırının 100 bin dolardan 250 bin dolara yükseltilmesini içeren, böylece bankacılık sektörüne olan güvenin arttırılmasını amaçlayan madde de yer alıyor.
Ancak kırsal alanlardaki okulların gelecek 5 yıllığına desteklenmesi için 3 milyar dolar ayrılması, orta batı eyaletler başta olmak üzere felaket bölgeleri için 8 milyar doların yine 5 yıllığına ayrılması gibi, paketin ana amaçlarıyla pek bağdaşmayan, paranın merkezi Wall Street’teki kriz ile ilgisi olmayan ancak seçmene hoş gelecek pek çok ek de, Kongre salonlarındaki pazarlıklar sırasında alelacele pakete ilave edildi.
MALİYETİN ÇOĞU GERİ ALINACAK
Beyaz Saray, finansal kurtarma planı maliyetinin 700 milyar doların oldukça altında olacağını, maliyetin tümü değilse bile çoğunun geri alınabileceğini belirtti.
Başkan Bush yönetimi ve Kongre liderleri ilk paketin pazartesi günü Temsilciler Meclisi’nde reddinin ardından, planın genişletilen versiyonunun bu defa önce pakete daha sıcak bakan Senato’dan geçirilmeye çalışılmasına karar vermişti.
UZMANLAR NE DİYOR?
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Erhan Aslanoğlu: Bu paketin gerekli ancak yeterli olmadığını düşünüyorum. Daha önce yaşanmış krizlere bakınca, devamının gelmesi gerekiyor. Finansal olarak çok daha ciddi kaynak ihtiyacı olacak. Bir de ABD’li tüketicide konut sektöründe başlayan kötü gidişin durması lazım, o da çabuk duracak gibi görünmüyor. Paketin yeterli olmayacağını düşünüyorum. Hem Avrupa, hem de ABD’de önümüzdeki aylarda yeni paketler bizi bekliyor. Onay almış olmasına rağmen çok ciddi sorunlar olduğu gözleniyor.
Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Burak Saltoğlu: Onay alınması çok şaşırtıcı olmadı. Bunun sonucunda çok etkin bir süreç olur mu, finans piyasalarının belirsizliğinin çözüleceği bir nokta mı, burada çok ciddi soru işaretleri doğdu. Seçim süreci ve kamu finansman problemleri ciddi belirsizikler yarattı.
