Enflasyonda düşüş sene sonuna kaldı

Merkez Bankası, yılın son çeyreğinden itibaren enflasyonun kademeli olarak düşüş eğilimine girmesinin beklendiğini bildirdi.

Merkez Bankası, 'Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri' raporunu açıkladı.

Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada şu bilgiler verildi: "Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 1,49 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 10,74'e yükselmiştir. Bu yükselişte gıda ve petrol fiyatlarındaki artışların devam etmesi ile döviz kuru hareketlerinin gecikmeli etkileri belirleyici olmuştur. Mayıs ayı itibarıyla yıllık enflasyonun 7 puanlık kısmı gıda ve enerji fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmıştır. Kira enflasyonu istikrarlı düşüş eğilimini korurken gıda ve enerji fiyatlarındaki olumsuz gelişmelere paralel olarak yemek hizmetleri ile ulaştırma hizmetleri fiyatlarının yıllık artış oranı yükselmeye devam etmiştir. Döviz kurunun gecikmeli yansımaları ve arz şoklarının ikincil etkileriyle temel enflasyon göstergeleri de yukarı yönlü bir hareket sergilemiştir. Yıllık enflasyonun önümüzdeki aylarda baz etkisinin katkısıyla yüksek seyrini koruyacağı tahmin edilmektedir. Yılın son çeyreğinden itibaren ise enflasyonun kademeli olarak düşüş eğilimine girmesi beklenmektedir."

DEĞERLENDİRMELER

Raporun değerlendirmeler bölümünde ise şu bilgiler verildi: TÜFE'nin Mayıs ayında yüzde 1,49 oranında artmasıyla, tüketici fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 10,74 olarak gerçekleşmiştir. Enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 8,61'den yüzde 9,84'e bu endeksten işlenmiş gıdanın dışlanması ile elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 5,39'dan yüzde 6,30'a yükselmiştir. Bu artışta temel olarak enerji ve gıda fiyatlarının ikincil etkileri ile döviz kurunun gecikmeli yansımaları belirleyici olmuştur.

Mayıs ayında mal grubu fiyatları yüzde 1,64, hizmet grubu fiyatları yüzde 1,05 oranında artmıştır. Yıllık enflasyon, hizmet grubunda yüzde 9,86'ya, mal grubunda ise yüzde 11,02'ye yükselmiştir.

Gıda ve enerji fiyatlarında süregelen yüksek artışlar Mayıs ayında hizmet fiyatları üzerinde etkilli olmuş, ulaştırma hizmetleri fiyatları yüzde 1,79 oranında artarken, yemek hizmetleri fiyatlarındaki artış yüzde 1,82 olarak gerçekleşmiştir. Son üç aylık dönemde sırasıyla yüzde 5,07 ile 5,02 oranında artan yemek ve ulaştırma hizmetleri fiyatları, aynı dönemdeki hizmet grubu yıllık enflasyonundaki artışın da temel belirleyicisi olmuştur.

Diğer taraftan, ulaştırma ve yemek hizmetleri dışındaki hizmet fiyatlarında olumsuz bir seyir gözlenmemektedir. Özellikle, kiranın yıllık artış oranı Mayıs ayında da gerilemeye devam etmiş ve bu alt kalemin enflasyonundaki düşüş son bir yıl içinde yaklaşık 6 puana ulaşmıştır.

Mayıs ayında akaryakıt fiyatlarındaki yüzde 2,58'lik artışın etkisiyle enerji grubu yıllık enflasyonu yüzde 17,70 seviyesine yükselmiştir. Önümüzdeki dönemde otomatik fiyatlandırmaya geçilmesinin gündemde olması, enerji grubu fiyatlarının yıllık artış oranının yüksek seviyelerde seyretmeye devam edebileceğine işaret etmektedir.

Enerji ve işlenmemiş gıda dışı mal grubu yıllık enflasyonu yüzde 9,90'a yükselmiştir. İşlenmiş gıda başta olmak üzere, giyim-ayakkabı ile dayanıklı mal grubu yıllık enflasyonlarındaki artışlar bu yükselişte etkili olmuştur. Giyim fiyatlarının yıllık artışı, döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkileriyle son üç ayda 3,1 puan yükselerek yüzde 4,62'ye ulaşmıştır.

Mayıs ayında dayanıklı mal grubu (altın hariç) fiyatlarındaki artış yüzde 1,48 olarak gerçekleşmesine rağmen yıllık bazda halen düşüş kaydedildiği gözlenmektedir. Otomobil ile elektrikli ve elektriksiz aletler grubu fiyatları aylık bazda sırasıyla yüzde 0,52 ve 0,81 oranında artarken yıllık bazda bakıldığında gerileme göstermiştir. Öte yandan, mobilya fiyatları aylık olarak yüzde 5,20 oranında yükselmiş ve bu grubun ilk beş aylık artışı yüzde 10,5'e ulaşmıştır. Altın fiyatları ise Mayıs ayında yüzde 6,16 oranında gerilemiştir.

Mayıs ayında işlenmemiş gıda fiyatları mevsimsel hareketlerin etkisiyle yüzde 2,10 oranında azalmıştır. Taze sebze fiyatlarında yüksek oranlı gerilemelere karşın et, pirinç ve bakliyat ürünleri gibi diğer işlenmemiş gıda kalemlerinde gözlenen belirgin fiyat artışları ile grup yıllık enflasyonu yüzde 8,26'ya yükselmiştir.

İşlenmiş gıda ürünlerinde gözlenen yüksek fiyat artışları Mayıs ayında da sürmüştür. Aylık bazda yüzde 2,33 oranında artan grup fiyatlarında yıllık enflasyon yüzde 22,83'e yükselmiştir. Bu gelişmede, yıllık enflasyon oranları sırasıyla yüzde 28,61 ile yüzde 53,66 seviyelerine ulaşan ekmek ve tahıl ürünleri ile katı ve sıvı yağlar kalemleri belirleyici olmuştur. Grup yıllık enflasyonunda kısa dönemde baz etkisi nedeniyle artış beklenmektedir.

ÜFE

Mayıs ayında üretici fiyatları yüzde 2,12 oranında artarken, yıllık ÜFE enflasyonu yüzde 16,53'e yükselmiştir. Üretici fiyatlarında görülen artışın 0,67 puanı tarım ürünleri, 1,45 puanı ise sanayi ürünleri fiyatlarında görülen yükselişten kaynaklanmıştır. Tarım fiyatlarında aylık bazda gözlenen yüzde 3,49 oranındaki artışta, Mayıs ayında endekse giren yeni mevsim meyve ve sebzelerinin fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışlar etkili olmuştur.

Mayıs ayında petrol ürünleri fiyatları yüzde 8,27 oranında yükselirken, petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatları yüzde 0,87 oranında artmıştır. Ana metal sanayi fiyatlarında Ocak ayından bu yana görülen yüksek oranlı artış eğilimi Mayıs ayında da devam etmiş ve sektör fiyatları geçen aya göre yüzde 6,60 oranında artmıştır.