Hazine'nin alacağı borcunun yarısına yaklaştı

Hazine’nin iç borç stoku Kasım sonu itibariyle 256.9 milyar YTL’ye gerilerken, büyük bölümü TMSF’den olmak üzere alacak stoku ise 105.5 milyar YTL ile bunun yarısına yaklaştı.

Hazine verilerinden yapılan belirlemeye göre, son üç ayda 11 milyar YTL’den fazla küçülen merkezi yönetimin toplam borç stoku Kasım sonu itibariyle 336 milyar 3 milyon YTL’ye geriledi. Bunun da 256 milyar 914 milyonunu iç, 79 milyar 89 milyon YTL’sini dış borçlar oluşturdu. Yılın ilk onbir ayında merkezi yönetimin dış borç stokunun Türk parası karşılığı kurdaki değişimin de etkisiyle 14 milyar 491 milyon YTL azalırken, iç borç stoku 5 milyar 444 milyon YTL’lik bir artış gösterdi.

Böylece toplam borçta Ocak-Kasım döneminde 9 milyar 47 milyon YTL’lik küçülme yaşandı.

HAZİNE’NİN 105.5 MİLYARLIK ALACAĞI VAR

Aynı tarih itibariyle Hazine’nin TMSF ve yerel yönetimler ile diğer kamu ve özel kuruluşlardan alacağı ise 105 milyar 5006 milyon YTL’ye ulaştı. Buna göre Hazine’nin alacakları, iç borç stokunun yüzde 41.1’i oranında bir büyüklük oluşturdu.

Alacak stokunun en büyük bölümü, el konulan batık bankaların mali yapısını düzeltme operasyonunda gerekli finansmanın sağlanması amacıyla Hazine’nin borçlanarak TMSF’ye yaptığı kaynak aktarımından kaynaklanıyor. Hazine’nin TMSF’ye ikrazen ihraç ettiği devlet iç borçlanma senetleri dolayısıyla Fon’dan toplam alacağı Kasım sonu itibariyle 84 milyar 443.8 milyon YTL’ye ulaşırken, bunun 42 milyar 868.4 milyon YTL’lik bölümünün vadesi geçtiği halde ödenmeyen borçlar olduğu belirlendi.

Devraldığı batık bankalara yönelik mali operasyonlar kapsamında gerekli tahsilatları zamanında yapamayan TMSF, Hazine’ye olan borcunun da büyük bölümünü ödeyemedi.

TMSF’nin Hazine’ye vadesi geçtiği halde ödeyemediği borcu 43 milyar YTL’ye yaklaşırken, portföyündeki varlıkların satışı yoluyla elde ettiği gelirlerden borçlarına mahsuben bugüne kadar yaptığı toplam ödemenin ise 7.8 milyar dolar (yaklaşık 9.4 milyar YTL) olduğu belirlendi.

BATAN BANKALARIN YÜKÜ HAZİNE’NİN SIRTINDA KALDI

TMSF’nin 1997’den bu yana devraldığı 22 banka ile ilgili gerek duyduğu finansman, Hazine tarafından ihraç edilen özel tertip tahviller, Merkez Bankası’ndan kullanılan avanslar ve TMSF’nin kendi kaynaklarından sağlandı. Ancak bankacılık operasyonunun finansmanının büyük bölümünün verdiği özel tertip DİBS’lerle karşılanması ve bu kapsamda alacakların zamanında tahsil edilememesi, Hazine’ye ağır bir yük yükledi

Bankacılık operasyonu kapsamında Hazine’nin yaptığı yüklü borçlanmaya karşılık, TMSF’den geri dönüşlerin düşük kalması, Hazine’nin borçlanma ihtiyacı ve faiz yükünü artırdı. Hazine, ikrazlar kapsamında TMSF’den tahsil edemediği bu hacim için yılda yüzde 18-20 dolayında faiz ödemek zorunda kaldı.

Vadesi geçmiş Hazine alacağı (Milyon YTL)

2001 6.258,4
2002 6.694,6
2003 17.991,1
2004 31.394,3
2005 32.106,4
2006 42.619,0
2007 50.070,6

YEREL YÖNETİMLER DE HAZİNE’YE YÜK OLDU

TMSF’den sonra en fazla Hazine alacağının yerel yönetimlerden olduğu belirlendi. Hazine’nin, kullandıkları dış kredilere verdiği garantiler kapsamında yerel yönetimlerden toplam alacağı Kasım sonu itibariyle 13 milyar 31.13 milyon YTL oldu. Bunun da 5 milyar 945 milyonunu vadesi geçmiş alacaklar oluşturuyor. Bu tutar, vadesi geldiği halde borçlusu tarafından ödenmediği için garanti kapsamında Hazine’nin üstlenerek ödemek zorunda kaldığı kredileri gösteriyor.

Aynı tarih itibariyle Hazine’nin büyük bölümü EÜAŞ ve TCDD’den olmak üzere KİT’lerden toplam alacağı 5 milyar 674.2 milyon, Erdemir, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, organize sanayi bölgeleri ve Vakıfbank ile Türkiye Sınai Kalkınma Bankası olmak üzere özel kesimden alacağı da 1 milyar YTL’ye yaklaşıyor.