Kriz ithalatı vurunca döviz açığında makas daraldı
Dünyada yaşanan krizle birlikte yükselen döviz kuru ve daralan talebin ithalatı baskılaması döviz gelir gider dengesinde makasın az da olsa lehte daralmasına neden oldu. 2008 yılında Türkiye'nin toplam döviz geliri yüzde 20.6 artarken, toplam döviz giderindeki artış 18.2'de kaldı.
ANKA’nın Merkez Bankası ödemeler dengesi verilerinden yaptığı hesaplamaya göre, Türkiye, 2008 yılının tamamında 140 milyar 793 milyon doları ihracat yoluyla olmak üzere toplam 184 milyar 121 milyon dolar döviz geliri elde ederken, 193 milyar 663 milyonu ithalata toplam 225 milyar 537 milyon dolarlık döviz harcaması yaptı.
İhracat gelirlerinin ithalat faturasının karşılama oranı yüzde 71.2'den yüzde 72,2’ye, toplam döviz gelirinin ithalatı karşılama oranı da yüzde 80'den yüzde 81.6'ye yükseldi.
Buna göre toplam döviz harcaması, toplam döviz gelirinin yüzde 122.4 düzeyinde gerçekleşti. Diğer bir deyişle Türkiye kazandığı her 100 dolara karşılık yaklaşık 122.4 dolarlık harcama yaptı. Bu denge önceki yıl 100 dolarlık gelire karşılık 125 dolarlık harcama şeklinde oluşmuştu.
İTHALAT DIŞINDAKİ DÖVİZ HARCAMASI 31.8 MİLYAR DOLAR
2008’de ithalat dışındaki döviz giderlerinin ise 11 milyar 80 milyon dolarını faiz ödemeleri, 7 milyar 295 milyon dolarını taşımacılık giderleri, 3 milyar 506 milyon dolarını turizm, 9 milyar 993 milyon dolarını da diğer döviz harcamaları oluşturdu. Geçen yılın aynı dönemine göre ithalat 31 milyar 622 milyon, taşımacılık giderleri 684 milyon, faiz ödemeleri 961 milyon, turizm giderleri 246 milyon, diğer harcamalar da 1 milyar 163 milyon dolar arttı. Böylece 2008’de toplam döviz harcamasındaki artış 34 milyar 677 milyon dolara ulaştı.
Aynı dönemde döviz gelirlerindeki artış ise 25 milyar 429 milyon doları ihracattan olmak üzere toplamda 31 milyar 479 milyon dolarlık bir artış gösterdi. Böylece, geçen yıl 38 milyar 218 milyon dolar olan cari açık, bu yıl aynı dönemde 41 milyar 416 milyon dolara ulaştı. Döviz gelir ve gideri arasındaki fark 3 milyar 198 milyon dolar büyüdü.
