Piyasalar dibi gördü mü, görmedi mi?
Toparlanma önce ABD’de başlayacak ve tüm dünyaya yayılacak. O yüzden ABD’de her ekonomik veri bizim için önemli.
Çünkü ABD ekonomisi şiddetli bir daralma göstermesi ardından, ABD’ye ihracat yapan G-7 ülkelerini vurdu ve global bir çöküntü yaşadık. ABD’de 4. Çeyrek rakamları ilk açıklandığında yüzde 3,8 açıklanmış. Yukarı revizeler ile bu rakam yüzde 6.3’e kadar varmıştı. ABD 4. Çeyrek rakamlarında içerisinde bu yukarı revizeler stok verilerinde yaşanan düşüş ile gerçekleşmiş ve 1. Çeyrek büyüme rakamlarını olumlu etkileyeceği içinde pek önemsenmemişti.
Fakat dün açıklanan ABD 1. Çeyrek GSYIH rakamları içerisinde stoklar rekor düzeyde gerilemeye devam etti. Sadece stoklarda yaşanan daralma rakamları daralma rakamlarını yüzde 2,79 oranında etkiledi. Yüzde 6,1 gerçekleşen daralma rakamlarından stoklarda düşüş çıkarıldığında büyüme yüzde 3.4 gerçekleşti. Koskoca ABD’de toplam 103.7 milyar dolar stok miktarı var. ABD’de kesinlikle bir deflasyon tehlikesi yok. Fakat arz kaynaklı gelecekte çok ciddi bir enflasyon tehlikesi var.
Kredi piyasaları açıldımı ertelenmiş talep devreye girecek ama karşılığında yeterli bir arz ile karşılaşamayacak. Belki hisse senedi piyasalarına benzer şoklar yaşanacak. Gelecek dönemlere ilişkin stoklarda yaşanan düşüşün yanı sıra ABD’de yatırımlarda durma noktasında.
Özel sektör yatırımları ilk çeyrekte yüzde 37,9 bir düşüş gösterdi. ABD şirketlerinin bilançolarına bakıldığında karlılık artmasına karşın, satışlar ve büyüme çok ciddi bir daralma gösterdiğini vurgulamıştık. Büyüme rakamları, şirket bilançolarına paralel. Yatırımların durması ve sıkı gider tedbirlerinin sonucunda ilk çeyrekte yüzde 6.1 oranında daralma ortaya çıktı. Özel sektör yatırımlarında yaşanan gerileme, ABD ekonomisi üzerinde toplamda yüzde 8,83 oranında daralmaya neden oldu. Piyasaları yükselten neden ise son iki çeyrektir yüzde 3,8 ve yüzde 4,3 düşüş gösteren kişisel tüketim harcamalarının bu çeyrekte yüzde 2,2 yükseliş göstermesi oldu.
FED dünkü toplantısı sonrasında, önceki toplantıya göre daha iyimser söylemleri tercih etmesi, piyasalar tarafından “en kötü görüldü” şeklinde algılanmasını sağladı. Piyasalar gibi FED’in de büyüme tablosu içerisinde tüketici harcamalarına odaklanması dün ABD piyasalarında yüzde 2’nin üzerinde bir getiri sağlamasına neden oldu. Bu büyüme rakamları ve alt kalemleri ile birlikte ABD’de dip göründü demek, gelinin ata binip deh demesi ile eş değer. Çünkü özel sektör yatırımları hala ABD’de en kötüyü görmüş değil.
(Turkish Yatırım Menkul Değerler)
