"Sabit döviz kuruyla sanal bir refah yaşatılıyor"

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Celal Sönmez, "Sabit döviz kuru politikasıyla sanal bir refah dönemi yaşatılıyor. Türkiye ithalat cenneti haline geldi, ihracat her geçen gün rekor kırıyor, ama ithalat da rekor kırıyor " dedi.

TOBB, Türkiye Kamu-Sen, Türk-İş, TESK, TİSK ve TZOB tarafından hazırlanan "Türkiye için sağduyu" çağrısı başlıklı ortak bildiriyi okuyan Sönmez, daha sonra gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.

Sönmez, "Bugünkü siyasal ve ekonomik konjonktür dikkate alınarak hazırlanan sivil toplum örgütlerinin çağrısı, yakın bir siyasal ve ekonomik kriz beklentisinden mi kaynaklanıyor?" sorusu üzerine, "O kadar büyük bir tehlikenin beklendiğini düşünmüyorum açıkçası" dedi.

Sivil toplum örgütlerinin çağrısına herkesin sahip çıkması gerektiğini, bu konuda en büyük görevin hükümete düştüğünü ifade eden Sönmez, şöyle konuştu: "Bunun (gerilimin) sonunun iyilik getirmeyeceğini görüyoruz ve bugünden bir tedbir alınacak olursa, yumuşamaya gidilecek olursa, çok daha sağlıklı bir kriz yönetimi yapılabileceği düşüncesiyle 'testi kırılmadan' yol göstermeye çalıştık. Kamplaşmalar, kutuplaşmalar başlamadan 'Biz birlikteyiz, biz bir bütünüz' demeye gayret ettik. Onun dışında o kadar da panikleyecek bir durum yok. Korku havası estirmenin de gereği yok. Türkiye buna benzer birçok olayın üstesinden gelmiştir, bunun da gelecektir."

Sönmez, "Testi henüz sağlam mı?" sorusuna ise "Bence sağlam" yanıtını verdi.

"SANAL BİR REFAH DÖNEMİ YAŞATILIYOR"

Tutsat (mortgage) krizinin dünyada etkisini en az gösterdiği ülkelerden birinin Türkiye olduğunu, bu tür fonların Türkiye'de pek faaliyetinin bulunmadığını ifade eden Sönmez, şunları kaydetti:"Merkez Bankası da bu süreci iyi yönettiği takdirde o kadar büyük bir sorun olacağını düşünmüyorum. Bunun tabii ki Türkiye'ye bir maliyeti olacak. Cari açığın çok yüksek olması nedeniyle yüksek faiz politikası bir müddet daha devam edecek. Tabii ki dünyadaki bu kriz devam edecek olursa, daha derinleşerek devam edecek olursa biz de aynı geminin içinde olduğumuz için bundan etkilenmememiz mümkün değil. En büyük etki de cari açığı yüksek olan ülkelerde yaşanabilir. Bu yaşanacak kriz, bu dönem için 2001 krizinden farklı olarak, 2001 krizinde devlet borçluydu, bankalar borçluydu, şimdi özel sektör borçlu. 2001, 2002'den beri istikrarlı olduğu düşünülen bir döviz politikasıyla sürekli aşağı inen, bakın 'düşünülen' diyorum, aynı şeyi savunmuyorum, sabit döviz kuru politikasıyla bence 'sanal bir refah dönemi' yaşatılıyor. Türkiye ithalat cenneti haline geldi, her geçen gün ihracat rekor kırıyor, ama ithalat da rekor kırıyor. İhracatın içindeki ithalat payı, 5 yıl önce yüzde 34'lerdeyken şimdi yüzde 70'leri geçti."

Sönmez, bu arada döviz kurunun sürekli aynı kalmasının, iş adamı ve sanayiciyi döviz kuru cinsinden borçlanmaya cesaretlendirdiğine dikkati çekerek, bu krizin derinleşmesiyle yaşanabilecek bir döviz krizi ve döviz çıkışının sorunun çok daha büyük hissedilmesine neden olabileceğini ifade etti.

"SANAYİCİ KOMİSYONCU DURUMUNA DÜŞÜRÜLDÜ"

Bir gazetecinin, bazı iş çevreleri tarafından seslendirilen "Sanayici komisyoncu durumuna düşürüldü" şeklindeki değerlendirmeye katılıp katılmadığını sorması üzerine Sönmez, "Sanayi yerine ticaretin daha ön plana çıkmasıyla 'evet' denilebilir. Maalesef üretimin desteklendiği bir süreç değil, daha çok ticaretin desteklendiği bir süreç. Bu ticaret de ithalata dayalı bir süreç haline geldi. Dolayısıyla katılıyorum" diye konuştu.

Sönmez, Bursa'daki protestolu senet ve karşılıksız çek verilerine de de değinerek, şunları kaydetti: "Bursa'daki protestolu senet ve karşılıksız çek sayısı İstanbul'un ve Türkiye ortalamasının üzerinde. 2006'dan 2007'ye bakıldığında miktar olarak da tutar olarak da aynı şekilde çok üzerinde. Yüzde 40'lar seviyesinde. Yani Bursa, Türkiye ortalamasının da Türkiye'nin ekonomik olarak bir nevi 'başkenti' diyebileceğimiz İstanbul'un dahi üzerinde. 2006'dan 2007'ye artış olarak baktığınızda... Ama, yatırımların planlanması olarak bakacak olursanız, bu o kadar çabuk hareket edilen bir şey değildir. Evet, bugünlerde yapmayı düşündüğünüz bir şey varsa durdurabilirsiniz, ama 6, 8 ay önce başladığınız bir yatırım çalışması varsa bunun nesini durdurabilirsiniz? Devam edecek, sonunu göreceksin. Ama bundan sonrası için ortamın muhakkak ki insanları endişeye sevk eden bir yapısı vardır."