Trilyon dolarlık soru

**ABD'de ekonomisine sağlanan yeni bir ya da iki trilyon dolar toparlanmaya ne kadar katkı sağlar?

**

Bu, bugün toplanarak faiz kararın açıklayacak olan Fed için oldukça kritik soru olma özelliği taşıyor.

Fed, finansal krizle mücadelesi çerçevesinde 1.7 trilyon dolar tutarında uzun dönemli Hazine kağıdı ve mortgage destekli tahvil alımı gerçekleştirmişti. Fed'in bu hamlesi faiz oranların uzun süre sıfıra yakın düzeyde tutma politikasını da desteklemişti.

Fed'in tahvil alımıyla ilgili yapılan değerlendirmelerin hepsinde, bunun finansal sistemi çökmekten kurtardığı ve ikinci bir Büyük Buhran yaşanmasını engellediğine vurgu yapıldı.

FED HESAP YAPIYOR
Şimdi ise yüzde 9.6 işsizlik ve hedefin altında enflasyon oranıyla karşı karşıya bulunan Fed yetkilileri, parasal genişlemeyi yeniden başlatırlarsa ne kazanacaklarını hesaplamaya çalışıyor.

Çok az sayıda analist Fed'in bugünkü toplantısından yeni tahvil alımı kararı çıkmasını beklerken, yeni hamlelerin etkileri konusundaki belirsizlik de Fed'in elini bağlıyor.

Bugün toplanacak olan Fed'in para politikası kurulu Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC), iki ucu keskin bıçak olan 1 trilyon dolarlık yeni tahvil alımı programını başlatıp, başlatmama konusundaki kritik soruya cevap bulmaya çalışacak.

Eski bir Fed çalışanı Vince Reinhart, "Komite'nin ikinci kez parasal genişlemeye başvurma konusundaki çekingenliği, bu hamlelerin etkinliğine yönelik görüşlerden kaynaklanıyor" dedi.

Fed Ağustos ayındaki faiz toplantısı sonrası, vadesi dolan mortgage dayalı tahvil gelirleriyle yeniden Hazine kağıdı alma kararını açıklamıştı. Analistler, bankanın bu kararının daha fazla genişleme politikası için işaret olduğunu belirtmişti.

KARŞIT GÖRÜŞLER ÇARPIŞIYOR
Büyük miktarda tahvil alımına yeniden başlanmasına destek verenler, bunun enflasyonda düşme beklentisini önleyeceğini ve borçlanma maliyetlerini azaltarak büyümeyi destekleyeceğini savunuyor.

Bu uygulamanın karşısında olanlar ise ekonomik toparlanmanın zayıf bir toparlanma içinde olduğunu ve daha fazla parasal gevşemenin, ekonomi için etkin sonuçlar doğurmayacağı gibi Fed'in kredibilitesine de zarar verebileceğine işaret ediyor.

Bazı analistler de uzun vadeli faizlerdeki düşüşün, bankaları güvenli liman olarak gördükleri Hazine kağıtlarına yatırımdan vazgeçip, bunun yerine işletmelere kredi vermeye yöneltmeye itmeyeceği konusunda uyarıda bulunuyor.

Bununla birlikte, politika yapıcıların bir kısmı da parasal genişlemenin piyasada dengesizlik yaratacağından ve yüksek enflasyonun tohumlarını ekeceğinden endişeleniyor.

İKİ OLUMLU ETKİ
Fed'in ek tahvil alımının iki olumlu etkisi bulunuyor. Bunlardan ilkinde, bu hamleyle piyasalardaki likidite artırılarak faizler aşağı çekilir ve yatırımcıların riskli varlıklara yönelmesi sağlanabilir. Bu da ekonomiye aktarılan kaynağın artması sonucunu beraberinde getirir.

Buna ek olarak ikinci etki ise, yatırımcıların Fed'in faiz oranlarını daha uzun süre düşük tutacağı konusunda güven tazelemesiyle ortaya çıkabilir.

New York Merkez Bankası, önceki 1.7 trilyon dolarlık tahvil alımının, ABD'nin 10 yıl vadeli Hazine kağıdının faizini 30 ile 100 baz puan düşürdüğünü tahmin ediyor.