Türkiye yabancı yatırımda sıra atladı
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütünün (UNCTAD) raporuna göre, Türkiye geçen yıl çektiği 9,7 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım miktarıyla dünyada 35'inci sıradan 22'nci sıraya yükseldi.
UNCTAD'ın 2006 Dünya Yatırım Raporu, dünya ile eş zamanlı olarak Türkiye'de de açıklandı.
Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) tarafından düzenlenen basın toplantısı ile açıklanan rapora göre, dünyada doğrudan yabancı yatırımlar 2005 yılında bir önceki yıla göre yüzde 29 artışla 916 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2000 yılında 1 trilyon 396 milyar dolar olarak gerçekleşen dünya doğrudan yabancı yatırımları, 2001 yılında 826 milyar dolar, 2002 yılında 716 milyar dolar, 2003 yılında 557 milyar dolar, 2004 yılında da 710 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
2005 yılındaki 916 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım miktarının 716 milyar dolarlık kısmı birleşme ve satın almalar yoluyla oldu. Birleşme ve satın almaların doğrudan yabancı yatırımlar içindeki payı yüzde 78 artış gösterdi.
Gelişmiş ülkelere yönelen doğrudan yabancı yatırımlar yüzde 37 artışla 542 milyar dolar olarak gerçekleşirken, gelişmekte olan ülkeler yönelen doğrudan yabancı yatırım tutarı yüzde 21 artışla 334 milyar dolar oldu. Gelişmiş ülkelere olan doğrudan yabancı yatırım tutarı 2004 yılında yüzde 57 artış göstermişti.
Dünyada doğrudan yabancı yatırım büyüklüklerine bakıldığında, toplam aktifler 45 trilyon 564 milyar dolar olurken toplam istihdam 62 milyon 95 bin kişi olarak gerçekleşti.
TÜRKİYE'NİN DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM STOKU 42,2 MİLYAR DOLAR
Yatırımları çeken ilk 10 ülke sıralamasında İngiltere 164,5 milyar dolar ile ilk sırada yer aldı. İngiltere'yi ABD, Çin, Fransa, Hollanda, Hong Kong, Kanada, Almanya, Belçika ve İspanya izledi.
2005 yılında 9,7 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye çeken Türkiye, 22'nci sırada yer aldı. Türkiye bir önceki yıl 35'inci sırada yer alıyordu.
En çok doğrudan yabancı yatırım yapan ülkeler sıralamasında Hollanda 119,5 milyar dolarla ilk sırada gelirken, bu ülkeyi Fransa, İngiltere, Japonya izledi.
Doğrudan yabancı yatırım stoklarına bakıldığında ise ilk sırayı 1 trilyon 625 milyar dolar ile ABD, ikinci sırayı 816 milyar dolar ile İngiltere, üçüncü sırayı 600 milyar dolar ile Fransa aldı.
Türkiye'nin doğrudan yabancı yatırım stoku, bu yılın ilk 8 ayındaki 12 milyar 407 milyon dolarlık gerçekleşme ile beraber, 1995 yılında bu yana toplam 42,2 milyar dolara ulaştı.
2005'te doğrudan yabancı yatırımlardaki artışın nedenleri olarak, gelişmekte olan piyasalardaki büyüme, şirket karlarında, hisse fiyatlarında, birleşme ve satın almalardaki artış gösterildi.
Gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırım stoku 1995 yılında 335 milyar dolardan 2005 yılında 1,4 trilyon dolara ulaşarak, dünya stokunun yüzde 13'ünü oluşturdu.
EN ÇOK TERCİH EDİLEN YATIRIM NOKTALARI-
Rapora göre gelişmekte olan ülkeler arasında yurt dışında yatırım yapan ülke sayısında artış gözlendi. Bu ülkeler Arjantin, Şili, Hindistan, Türkiye ve Malezya olarak sıralandı.
Endüstriyel açıdan petrol arama, çimento, notebook, cep telefonu, IT ve bankacılık gibi sektörel çeşitlilikte artış gözlendi.
İlk 100 çok uluslu şirketin en çok tercih ettiği yatırım noktaları endeksine göre, ilk sırayı ABD aldı. ABD'yi İngiltere, Hollanda, Almanya ve Fransa izledi. Türkiye ise 32. sırada yer alıyor.
Raporda 2006 yılı beklentilerine ilişkin olarak da doğrudan yabancı yatırım girişlerinin artarak devam edeceği, bu yılın ilk yarısında yüzde 39 artış gösteren birleşme ve satın almalarda kazanılan yüksek doğrudan yabancı yatırım seviyelerinin korunacağı vurgulanıyor.
2008 OLİMPİYATLARI YATIRIMI ARTIRACAK
Rapora göre, doğrudan yabancı yatırımların ilk tercihi Güney ve Güney Doğu Asya... Bölgeye yüksek doğrudan yabancı yatırım girişi devam edecek. Çin ve Hindistan, doğrudan yabancı yatırımlar için yine en öncelikli alanlar olacak.
2008 olimpiyatlarının bölgede doğrudan yabancı yatırım artışlarına olumlu etkisinin olması bekleniyor.
Doğrudan yabancı yatırımlar için yeni lider pazarlar, gelişmekte olan pazarlar, Çin ve Hindistan gösterilirken, en çok tercih edilen yatırım noktaları olarak Çin, Hindistan, Brezilya, Rusya, Endonezya, Meksika ve Türkiye sıralanıyor.
AT Kearney Doğrudan Yabancı Yatırım Güven Endeksinde Türkiye 13'üncü sırada bulunuyor. Türkiye daha önce ilk 24-25 dışında yer alıyordu. 2006 performans ve potansiyel endeksine göre de Türkiye 140 ülke arasında 67'nci sıraya yükseldi.
Başarının faktörleri olarak ''düşük kurumlar vergisi, doğrudan yabancı yatırım üzerindeki yüklerin azaltılması, devam eden ekonomik performans, birleşme ve satan almalarda yaşanan patlama, başarılı özelleştirme programı, teşvik kapsamındaki il sayısının artırılması'' sıralanıyor.
