Türkiye'yi uyardı kendi cirit atıyor
Türk bankalarına 'İran ile iş yapan yanar' diye uyarıda bulunan Amerika, kendi şirketlerinide görmüyor. Amerikalılar Avrupa'da kurdukları 100'ün üzerinde Avrupalı paravan şirket üzerinden İranla ticaret yaptığı belirtildi.
Türk bankaları ve firmalarına, ‘İran ile iş yapan yanar’ muhtırası veren ABD’nin, kendi şirketlerinin Avrupa ülkeleri üzerinden İran ile ticaret yaptığı ve Avrupa bankalarının da İran bankalarına transferler gerçekleştirdiği belirlendi. ABD Hazine Bakanlığı Terör Finansmanı ve Mali Suçlardan Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Dainel Glaser’in başkanlığındaki heyetin geçtiğimiz hafta Ankara ve İstanbul’da yaptığı temaslarda, Türk banka ve şirketlerini ‘örtülü tehdit etmesi’ ekonomi yönetimini alarma geçirdi. Star’a bilgi veren ekonomi kaynakları, görüşmelerle ilgili olarak, ekonomi bakanlarına ve Dışişleri Bakanlığı’na bilgi verildiğini bildirdiler.
ABD PARAVANLA İŞ YAPIYOR
Ekonomi bürokratları, ABD’nin yaklaşık iki yıldır İran ile ilgili hassasiyetini dile getirdiğini ve hatta bakanlar düzeyinde konuyla ilgili görüşmelerin yapıldığını kaydettiler. ABD heyetinin, uyarılarını banka ve firma bazında yapması nedeniyle büyük yankı uyandırdığını hatırlatan bürokratlar, uyarılar konusunda gerekli çalışmaların başlatıldığını kaydettiler. Bu çalışmalar sırasında, diğer ülkelerin İran ile ticaretini nasıl sürdürdüğünü araştıran ekonomi yönetimi ilginç bir bilgi ile karşılaştı. Yapılan araştırmada, Avrupalı birçok şirketin İran ile ticaret yaptığı, İran’a mal sattığı ve bu malların paraları için de çok sık İran’a para transferi yapıldığı belirlendi. İran ile ticaret yapan Avrupa şirketlerin menşeylerinin araştırılması sonucunda ise merkezi Avrupa ülkeleri görülen 100 üzerindeki şirketin gerçek sahiplerinin ABD’li şirketler olduğu saptandı. İran ile ticaret yapmak isteyen ABD’li şirketlerin, Avrupa ülkelerinde kurdukları paravan şirketler aracılığı ile İran’a mal sattıkları tespit edildi.
İran doğalgaz parasını Türkiye’de tutuyor
ABD’nin İran’a yönelik ambargosu nedeniyle, İran’ın Türkiye’ye sattığı gazın parasını yaklaşık iki yıldır Türk bankalarında tuttuğu bildirildi. Halen bir kamu bankasında yaklaşık 1.5 milyar dolar seviyesinde bulunan gaz parasının, zaman zaman 2 milyar dolara kadar çıktığı belirtildi. İran’ın, bu para ile zaman zaman Türkiye’den ithal ettiği ürünlerin bedelini ödediği de kaydedildi. ABD’nin, İran bankaları ile işbirliği yapılmamasına ilişkin uyarısının da, “gaz parası” yöntemiyle aşılabileceği belirtildi.
Dünyanın gözü gazda
ABD ve Avrupalı şirketlerin İran’daki faaliyetleri genelde doğalgaz alanında bulunuyor. Fransız Total, 24 ayrı fazdan oluşan Güney Pars sahasında 2 ve 3 no’lu fazları 2 milyar dolarlık yatırımla 2002’de devreye almıştı. 9 ve 10’uncu fazda ise ABD’li Halliburton’un Avrupa’da kayıtlı şirketin oluşturduğu konsorsiyum faaliyette. (stargazete)
