Yurttaş borca sarıldı
Makro ekonomik göstergelerin giderek kötüleştiği özellikle son bir yılda, hızlanan enflasyon karşısında gelirleri yetmeyen yurttaşlar, borçlanmaya hız verdi.
ANKA’nın Merkez Bankası verilerinden yaptığı belirlemelere göre, bireylerin tüketici kredisi ve kredi kartı kullanımı yoluyla oluşan toplam borç yükü Ocak-Mayıs döneminde yüzde 13.4, son bir yılda ise yüzde 40.9 artarak 103 milyar 604 milyon YTL’ye ulaştı. Bu borcun 74 milyar 847 milyon YTL’sini tüketici kredileri, 28 milyar 757 milyonunu da bireysel kredi kartlarındaki borç bakiyesi oluşturdu. Tüketici kredileri yılın ilk beş ayında yüzde 14.1, son bir yılda yüzde 46.1 artış gösterdi. Bireysel kredi kartlarıyla yapılan harcamalar da Ocak-Mayıs döneminde yüzde 11.6, yıllık bazda yüzde 29 artış gösterdi.
KONUT KREDİSİ ARTTI, TAŞIT AZALDI
Mayıs sonu itibariyle tüketici kredilerinin 35 milyar 368 milyon YTL’sini konut, 5 milyar 791 milyonunu taşıt kredileri, 33 milyar 689 milyon YTL’sini ise diğer krediler oluşturdu. Konut kredilerinde artış hızı önceki dönemlere göre gerilese de yüksek düzeyini korudu. İlk beş ayda yüzde 14.7 artan konut kredisi hacmi, son bir yılda ise yüzde 43.9 artış gösterdi. Yurttaşların taşıt talebi giderek azaldı; taşıt alımı dolayısıyla kullanılan kredilerin bakiyesi Ocak-Mayıs döneminde yüzde 1.2, son bir yılda yüzde 0.7 düşüş gösterdi.
YURTTAŞIN BORÇ YAPILANDIRMA OPERASYONU
En hızlı artış ise “diğer” kategorisinde gösterilen bireysel ihtiyaç kredilerinde yaşandı. Yurttaşların birikmiş borçlarını kapatmak ve temel gereksinimlerini finanse etmek için sık başvurduğu bu kredilerin bakiyesinin ilk beş ayda yüzde 16.6, son bir yıllık dönemde ise yüzde 61.7 arttığı dikkati çekti.
Ödenemediği için biriken ve yüksek faiz oranları nedeniyle kartopu gibi büyüyen kredi kartı borçlarını tasfiye ederek borcu vadeye yayma yoluna başvuran yurttaşların ihtiyaç kredisine ağırlık vermesi sonucu, kart borçlarındaki artış tüketici kredilerine göre daha düşük kaldı.
Ancak bu işlem borcun sadece vade yapısını değiştirdiği için toplam borç yükünde yıllık artış yüzde 40’ı aştı.
BORÇ ARTIŞI YÜKSEK ENFLASYONA DA FARK ATTI
Bu arada tüketici kredileri ve kredi kartı borç yükündeki artışın enflasyona da fark attığı belirlendi. Yılın ilk beş ayında tüketici fiyatları (TÜFE) bazında enflasyon yüzde 6.38 olurken, tüketici kredilerindeki nominal artış yüzde 14.1 oldu ve enflasyondan indirgendiğinde “reel” artış yüzde 7.3’e geldi. TÜFE artışının yüzde 10.74’e ulaştığı son bir yılda tüketici kredilerindeki yüzde 46.1 nominal artış bundan indirgendiğinde reel bazda yüzde 31.9’luk bir artış olduğu görüldü.
Ocak-Mayıs döneminde reel olarak konut kredileri yüzde 7.9, ihtiyaç kredileri de yüzde 9.6 artarken, taşıt kredileri yüzde 7.1 geriledi. Son bir yılda da konut kredilerinde yüzde 29.9, ihtiyaç kredilerinde yüzde 46 artış, taşıt kredilerinde ise yüzde 10.3 azalma yaşandı.
Bireysel kredi kartı borçları da ilk beş ayda reel olarak yüzde 4.9, son bir yılda yüzde 16.5 artış gösterdi.
Toplam borç yükünde Ocak-Mayıs dönemindeki reel artış yüzde 6.6, son bir yıldaki ise yüzde 27.2 oldu.
