Ermenistan'dan uluslararası tanıtım açılımı

Russell Padmore

BBC Dünya Servisi, Ekonomi muhabiri

Ermenistan dünyanın neresinde?

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, dünyada çok daha fazla sayıda insanın bu soruya doğru cevap verebilmesini sağlamak amacıyla uluslararası tanıtım açılımı başlattı.

Sarkisyan Ermenistan turizminin desteklenmesi ve yabancı yatırımcıların teşvik edilmesi için, ülke dışında yaşayan 10 milyon Ermeninin internet üzerinden küresel tanıtım kampanyası başlatmasını istiyor.

"Bir Ermeni, Bir Yazı" başlıklı kampanya ülke dışındaki Ermenilerin, Ermenistan hakkında olumlu yazılar yazmasını öngörüyor.

Cumhurbaşkanı Sarkisyan ve uluslararası açılım kampanyasının arkasındaki diğer isimler, birçok kimsenin Ermenistan hakkında hemen hiçbir şey hatırlayamaması yüzünden, ülkenin uluslararası düzeyde daha fazla tanınması gerektiğini vurguluyor.

Ermenistan hakkında ne biliniyor?

Dünyanın birçok ülkesinden turistlerle dolup taşan Londra yazında, ayaküstü mülakatlar yapmak zor olmadı.

Suudi Arabistanlı bir çift, Ermenistan adını duyduğunu ama Asya'da olduğuna inandığını söyledi. Bir Danimarkalı kadın ise, "Danimarka'da biz hiç duymadık Ermenistan'dan söz edildiğini" dedi.

Ama en eğlendirici cevap, ailesiyle birlikte gezen bir Amerikalının, "bütün Ermenlerin isimleri 'yan'la biter" demesiydi. Eşi hemen, "Kim Kardashian'dan ötürü böyle söylüyor" diye ekledi.

Konuştuğum kişilerden yalnızca biri Ermenistan hakkında fikir sahibiydi. Erivan'ı ziyaret etmiş Parisli bir kadındı ve "Küçük bir ülke ve halkı çok acılar çekmiş" dedi.

Ayaküstü yaptığım anket, hiçbir şekilde resmi değil ama, Cumhurbaşkanı Sarkisyan ve yönetiminin yüzyüze olduğu zorluğu ortaya koyar nitelikte.

Ermenistan'ın imajının öne çıkarılması için dünyanın çeşitli yerlerindeki Ermeni kökenlilerden yararlanmak olumlu sonuç verebilir. Ermenistan ile bağları olan ünlüler arasında ilk akla gelenler şarkıcı Cher, tenis oyuncusu Andre Agassi, milyarder yatırımcı Kirk Kerkorian ve Apple'ın kurucusu Steve Jobs...

Merkezi Washington'da bulunan ABD'deki Ermeni Ulusal Komitesi'nin genel başkanı Aram Suren Hamparian, "Ermeni diasporası birçok bakımdan kandisini Ermenistan Cumhuriyeti'nin ikinci ordusu gibi görür. Ermeniler dünyanın her yerine dağılmış halde. Gittikleri her yerde de başarılı oldular. Ama kökenlerini unutmadılar ve bağlantılarını kesmemeye çalıştılar. Bu da Ermeni ulusunun yumuşak gücünün bir parçası" diyor.

Ermenistan'ın çok eski tarihi ve kültürü, 1991'de bağımsızlığını ilan etmesinden önce onyıllarca süren Sovyet etkisine rağmen hayatta kaldı. Ama bağımsız olmasına rağmen ülkenin hâlâ Rusya ile önemli ekonomik bağları var.

Gelecek yıl Erivan yönetimi, Kazakistan ve Belarus ile birlikte, Rusya Federasyonu'nun ortak ekonomik bölgesine katılmayı planlıyor.

Ermenistan IMF, Dünya Bankası ve Asya Kalkınma Bankası'nın yanı sıra, Moskova'nın kredilerine de büyük oranda bel bağlamış durumda.

Kapalı sınırlar

Ülke dışındaki Ermenilerin Ermenistan'a gönderdikleri paralar, ekonomik yaşamın önemli unsurlarından biri. Bu paralar Ermenistan ekonomisinin beşte birini oluşturuyor.

IMF'nin Erivan'daki temsilcisi Teresa Daban Sanchez, "Yurt dışında yaşayan Ermenilerin gönderdikleri dövizler, kaynak yaratması, ithalat için fon sağlaması ve tüketimi desteklemesi bakımından çok önemli" diyor. Ama "Ermenistan'a gelen kaynakların % 90'ı Rusya'dan" diye de ekliyor.

Ermenistan'ın ekonomik gelişimi, Azerbaycan ve Türkiye sınırlarının kapalı olması yüzünden engellerle yüzyüze. Bölgenin en büyük ekonomilerinden biri olan Türkiye ile ticaret yapamaması, ülkenin ekonomik yönden büyümesini büyük ölçüde engelliyor.

Daban Sanchez, "Sınırların yeniden açılması Ermenistan ekonomisinde büyük değişim yaratır. Özellikle çok çeşitli sektörleriyle büyük bir ekonomiye sahip Türkiye ile olan sınırın açılması, herşeyi değiştirir" diyor.

Ermenistan ile Türkiye arasındaki sınırların kapalı olması, 20. yüzyılın başlarından beridir süren, son derece hassas soykırım tartışmalarından kaynaklanıyor.

Ermenistan'ın Azerbaycan'la olan sınırında ise, gayet kırılgan bir ateşkes mevcut. Dağlık Karabağ anlaşmazlığı "donmuş bir sorun" olarak niteleniyor.

Turizm potansiyeli

Ama Ermenistan'ın komşuları sınırları açsa dahi, IMF temsilcisi Teresa Daban Sanchez, ülkenin coğrafi konumu yüzünden hâlâ büyük zorluklar yaşamaya devam edeceğini düşünüyor; "Unutmayın ki Ermenistan denize kıyısı olmayan bir ülke ve jeopolitik engelleri olmasa bile, çok büyük sorunlarla karşı karşıya" diyor.

Ülke dışındaki Ermeniler internet üzerinden etkili bir tanıtım kampanyası gerçekleştirirse ülkenin daha fazla ziyaretçi çekebileceği ve seyahat acentalarının daha fazla iş yapabileceği düşünülüyor. Yönetim, turizmin teşvik edilmesinin yanı sıra, internet üzerinden olumlu yazıların yayılmasının, olası yabancı yatırımcıların dikkatini çekebileceğini umuyor.

İngiltere'deki Regent Holidays şirketi pazarlama müdürü Gillian Leaning, "İnsanlar Ermenistan'ın nasıl bir yer olduğunu anlayabilir. Çok eski manastırlarının, vadi zincirlerinin resimlerini görme, Erivan'da ünlü bir konyak üretildiğini öğrenme fırsatı bilir. Bir sonraki tatilleri için de Ermenistan'ı seçme olasılıkları artar" diyor.