‘AGİ tüm çalışanlar için mi kaldırıldı?’ sorusu yanıt buldu!

2022 yılında geçerli olacak asgari ücret, 4 bin 253 Türk lirası olarak belirlendi. Damga vergisi ile gelir vergisi kaldırıldı. TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, canlı yayında yaptığı açıklamada önemli konulara değindi.

NTV canlı yayınında yöneltilen sorular ve yanıtları şöyle;

- Asgari ücret artışı net ve brüt ne kadar oldu?

"Nominal olarak yüzde 50,5'lik düzey oldukça iyi bir rakam."

- Asgari ücretli kişinin evli ve çocuklu olması halinde rakam değişir mi?

"Dün asgari ücret açıklaması sonrası canlı yayındayken o esnada vergi dışı bırakıldı denilince benim aklıma hemen AGİ de kalmayacaktır diye geldi ve o an söyledim. Sosyal medyada baktım herkes asgari ücret hesabı yapıyor. Bu doğru değil. Tüm çalışanların etkilendiği bir yeni durum ortaya çıktı. Asgari ücretin üzerinde de alsanız asgari ücrete kadar olan kısım vergilendirilmeyecek.

Artık asgari ücrete kadar olan kısımdan gelir vergisi kesilmeyeceği için AGİ sona ermiş olacak. Peki bunun üzerinde ücret alanlar için AGİ ne olacak? Burada bir kafa karışıklığı var. Bununla ilgili bir tebliğ çıkacak. Sonucu görmek için bakanlığın yapacağı çalışmayı bekleyeceğiz.

Ama şimdiye kadar kesin olarak anladığımız şu; asgari ücrete kadar olan ücret düzeyinde AGİ olmayacak. Bundan sonra tüm asgari ücretli çalışanlar; evli, bekar, çocuklu veya çocuksuz olsun olmasın 4 bin 253 lira sabit tutar alacak."

- Ben bir öğretmenim, AGİ'deki değişiklik bizi de etkiler mi?

"Asgari ücrete kadar olan kısım vergiden muaf olduğu için bu kısma kadar olan AGİ bulunmayacak. Üst gelir grubu için bakanlığın yapacağı çalışmayı bekleyeceğiz. Eğer AGi hesaplanan gelir vergisinden daha düşükse kişi ilgili ayda yararlanabilir diye bir yorum da var. Henüz burası net değil.

Asgari ücret sınırı belirliyor. Alabileceğiniz en düşük sınır. Asgari ücretin artışıyla birlikte taban ücret yükselecek. Diğer gelir gruplarında bu oranda artış olur mu, bu tamamen piyasanın koşullarına bağlı. İşletmenin durumuna işgücü maliyetlerini çevirebilmesine bağlı.

3 yıllık çalışanla yeni giren arasında bir kıdem farkı olur. Asgari ücretteki artışla bu kıdem farkının kalmayacağını düşünüyorum. Asgari ücretten kaynaklı zamlar ortaya çıkacaktır. Toplu iş sözleşmelerinde de bu artış oranı karşı tarafa iletilecektir. Diğer bütün iş gruplarını etkileyecektir."

- İşçi emeklilerine zam olacak mı? Ne zaman zam gelecek?

"İşçi emeklileri son 6 aydaki enflasyon farkı kadar olan kısmı yeniyılda alacaklar. Kamu kesiminde toplu sözleşme var. Geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ile Memur-Sen arasında yapılan görüşmeler çerçevesinde ek bir protokol yapılacağı ifade edildi. Kamudaki emekliler ve çalışanlar açısından ocak ayının ilk haftalarında da bu yüzde 5 ve belki onun üzerinde bir artış gelebilir. Bekleyip göreceğiz."

- İşveren bu artış kararını nasıl değerlendirdi? İşsizlik endişesi var. İşveren maliyetleri ne olacak?

"Damga ve gelir vergisi dahil edilseydi işverene maliyet çok ağır olacaktı. Şimdi yüzde 40 düzeyinde kaldı. Tabii bu yeterli mi, tartışılabilir. Ama şu an itibarıyla baktığımızda asgari ücret desteği de uygulanmış olsa bu tutara eşdeğer bir destek olacaktı. Maliyetleri beklenenin daha altında ortaya çıkardı. Vergi düzenlemesi yapılmasaydı bu 6400'lere kadar çıkacaktı. Bu durumda işsizliğe etkisi de sınırlı olacaktır. Kayıtdışılık konusunda endişe olabilir. Gelir vergisinin istisnası tüm ücret düzeyleri açısından getirildi. Bir kişi net 10 bin de alsa 5004 liraya kadar olan kısım gelir vergisinden muaf tutulacak. Umarız bu sayede işsizliğe olumsuz etkisi olmayacak."

- 7 bin TL brüt maaş alan birisi için gelir vergisi 2 bin lira üzerinden mi hesaplanacak?

"Evet dünkü açıklamalar çerçevesinde 5004 liraya kadar olan kısım gelir vergisinden muaf olduğu için o şekilde olacak."

- Belediyelerde çalışanlara bir getirisi olur mu?

"Ücretle çalışan herkes açısından bu kurallar geçerli. Kurumsal bir ayrım olmaksızın herkesi etkileyecek bir düzenleme."

- Kıdem tazminatının artması işten çıkarmaları etkiler mi?

"Kıdem tazminatı çalışanın almış olduğu son brüt ücret üzerinden yapılır. Bu ay yapılacak fesihlerin ocaktakine göre büyük avantajı var. Ocakta 5004 lira oldu en düşük brütlük ücret. 10 yıllık çalışan açısından büyük fark yaratacaktır. Umarız işverenler çalışanlar açısından bu tür bir tasarrufta bulunmaz."

- Asgari ücretteki artış enflasyonu tetikler mi?

"Maliyet enflasyonuna neden olur mu, bu sürekli tartışılan bir konu. Ülkemizde işletmelere baktığımızda işgücü önemli bir maliyet. Bunun fiyatlar üzerinde etkisi olabilir mi, olabilir. Nasıl olabileceği işletmesel kararlarla olacaktır."

- Diğer ücret artışları asgari ücret artışından etkilenir mi?

"Asgari ücretin bu denli yüksek belirlenmesi, diğer bütün gruplarda ücret artışlarını beraberinde getirecektir. Çalışanın alım gücünü korumak için yapılması gereken buydu. Sürmekte olan toplu iş sözleşmelerinde de bu rakamlar dikkate alınacaktır."