Çobanın keşfettiği maden, bölgenin kaderini değiştirdi

Duygu Dogan

08.10.2018 15:27

Listeye Ekle

Konya'nın Seydişehir ilçesine bağlı, daha önce köy statüsünde olan Madenli Mahallesi'nde 1960 yılında bir çobanın keçilerini otlatırken tesadüfen bulduğu alüminyum madeni, bölgenin kalkınmasında büyük rol oynadı.

Madenin çıkarıldığı yıllardan itibaren başta yöre halkı olmak üzere birçok insana istihdam olanağı sağlayan, 2005 yılından beri özel sektör tarafından işletilen Eti Alüminyum AŞ, şu anda Türkiye'nin alüminyum ihtiyacının yaklaşık yüzde 10'unu karşılıyor.

Köyün en önemli geçim kaynağı oldu

Çobanlık yapan Mümin Demiroğlu, o yıllarda adı "Keçili" olan köyün yaklaşık 3 kilometre uzağında bulduğu taşları, ilçedeki Maden Tetkik ve Arama (MTA) kurumu yetkililerine gösterdi. Taşların alüminyum boksit olduğunu tespit eden uzmanlar, çevrede geniş çaplı araştırma yaptı.

Seydişehir'e 1969'da fabrika kuruldu

Maden rezervinin sanayide işlenebilecek kalitede olduğunun tespit edilmesi üzerine, Seydişehir'de bir fabrika kurulması ve bulunan boksit cevherinin değerlendirilmesi amacıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Birliği (SSCB) adına Tiajpromexport, Türkiye Cumhuriyeti adına Etibank Genel Müdürlüğü arasında ticari anlaşma imzalandı.

1969'da kurulan fabrika, uzun yıllar Türkiye'nin alüminyum ihtiyacının önemli bölümünü karşıladı. Boksit cevherinin bulunması üzerine adı "Madenli" olarak değiştirilen köyde yaşayanların istihdamını sağlayan fabrika, yine başta Seydişehir olmak üzere Türkiye'nin birçok yerinden insanı iş sahibi yaptı. Özelleştirme kapsamında 2005 yılında Cengiz Holding bünyesine dahil edilen fabrikada, Türkiye'nin yıllık yaklaşık 600 bin ton olan alüminyum ihtiyacının 82 bin tonu üretiliyor.

"Mümin amcamız farklı bir taş bulunca MTA'ya haber etmiş"

Maden ocağında saha başçavuşluğu ve kepçe operatörlüğü yaparak emekli olan Hayrettin Eker, AA muhabirine, madenin ilk bulunduğu yerin köye yaklaşık 3 kilometre uzaklıktaki Mortaş mevkisi olduğunu söyledi. Madenin, çobanlık yapan Mümin Demiroğlu tarafından bulunduğunu anlatan Eker, "Köyde 1960'lı yıllarda çobanlık yapan Mümin amcamız farklı bir taş bulunca durumu MTA yetkililerine haber etmiş. Yetkililer de gelip inceleme yaptıktan sonra bulunan madenin alüminyum boksit olduğunu tespit etmiş." dedi.

Maden mühendislerinin çalışmaları neticesinde bölgede 3 farklı yerde alüminyum boksit rezervi olduğunun belirlendiğini aktaran Eker, Keçili köyünün isminin de madenin çıkarılmaya başlanmasıyla 1972 yılında Madenli olarak değiştirildiğini bildirdi.