Otomobil fiyatları düşecek mi? Araba fiyatları ne olacak? ÖTV matrah güncellemesi olacak mı? Araç piyasasını ve son gelişmeleri yakından takip eden pek çok kişi bu soruların yanıtlarını araştırıyor. Otomotiv sektöründeki gidişata ve beklentilere ilişkin dikkat çeken değerlendirmeler geldi.
EkoTürk'teki Gün Sonu programında Harika Ertunç'un konuğu otomotiv yazarı Emre Özpeynirci oldu. Otomobil fiyatlarıyla ilgili Özpeynirci şu açıklamayı yaptı:
"Şimdi şöyle, Tabii ki fiyatlar evet bir dönem hakikaten arz düşüktü, talep yüksekti. Çünkü enflasyonun altında erimeyen tek MT haline gelmişti ve dolayısıyla çok ciddi bir talep vardı. Kurlar arttığı için, üretim maliyetleri global olarak da arttığı için otomobil fiyatları sürekli artıyordu. Bir de Türkiye'de ne yazık ki çok ilkel bir ÖTV sistemi var yani matrah sistemi otomatik zam anlamına geliyor. Aracınız yüzde 50-60'lık ÖTV dilimindeyken bir anda yüzde 80'e çıktığı zaman otomobil fiyatı artıyor.
Dün onunla ilgili zaten sosyal medyada paylaştım; Yani herkes otomobil fiyatları zamlandı diyor ama, çok basit bir örnek verdim, en son ÖTV matrah güncellemesi 2022 Kasım ayında oldu galiba 14 ay önce oldu. O zaman Türkiye'de en çok satan bir otomobilin fiyatı Euro bazında sadece vergisiz fiyatı yüzde 6 artarken nihai fiyatı anahtar teslim fiyatı yüzde 35 artmış Euro bazında. TL bazında yüzde 125 artmış. Yani sonuçta burada otomobiller aslında, çıplak vergisiz fiyatları artmıyor çok fazla. Yani yüzde 6 14 ayda artış çok yüksek maksimum bir artış değil ama vergi oranları değiştiği için o araç yüzde 45 ÖTV dilimindeyken bugün geldiğimizde yüzde 80 ÖTV diliminde. Otomatik olarak tabii tüketici otomobil fiyatları sanki firmalar arttırıyormuş algısı da oluşmaya başladı. Halbuki ÖTV matrah sistemi yaratıyor.
Bugün geldiğimiz noktada baktığımızda otomobil fiyatları artmaya devam ediyor ne yazık ki. Evet geçtiğimiz yılki o yüksek talep yani yatırım aracı olmaktan biraz çıktı ama diğer taraftan baktığımız zaman global olarak da biliyorsunuz işte en son Kızıldeniz hikayesi lojistik maliyetleri çok ciddi artıyor, üretim maliyetleri... Çünkü dünyada Avrupa'da bizim kadar olmasa da bir enflasyonist ortam var. Yani o enflasyon ortam da üretim maliyetlerinin yüzde 5-6 gibi yansımaları oluyor, bunlar da bizi etkiliyor. Yüzde 5'lik bir üretim zammı bile Türkiye'ye geldiği zaman vergilerle birlikte çarpan etkisiyle yüzde 15-20'yi buluyor.
Dolayısıyla Türkiye'de hem kur riski var, kur arttıkça fiyatlar... Çünkü euroya endeksli otomobil fiyatları. Diğer taraftan oradaki en ufak bir üretim maliyeti, lojistik maliyetindeki artış da bizde çarpan etkisiyle fiyatlara yansıyor. Evet şu anda geçtiğimiz yılki yoğun talep olmadığı için normale döndü piyasalar. Otomotiv markaları geçtiğimiz yıl rekabetçi ortamı olmadığı için ne getirirlerse satıyorlardı. Dolayısıyla üzerine fiyat koyan, ekstra sıra beklemek istemeyen için el altından para alan çoktu. Şimdi o kalmadı, şimdi rekabet yeniden ortaya çıktı ama Türkiye'de baktığımız zaman yani 'yarın fiyatlar ucuzlayacak' diye bir durum söz konusu değil. Çünkü Türkiye'de fiyatların ucuzlaması için tek kriter var o da vergilerin düşmesi, matrahların güncellenmesi.
Aksi takdirde otomobil markaları kampanya yapıp yüzde 5-3-4 bu oranları indirebilirler, daha fazlasını indiremezler çünkü ÖTV buna engel oluyor. Şu anda görünen o. 14 aydır bu ÖTV matrah sistemi güncellenmedi, önümüzdeki dönemde güncellenir mi? Çok sanmıyorum çünkü Mehmet Şimşek'in açıklamaları çok net ortada.