Para kazanmak isteyen herkes yüksek risklere sahip yatırımlar yapmak istemez. Bu yüzden de oluşabilecek risk durumlarının daha kolay yönetilebilmesi için yapılan ve yapılacak olan işlemlerin süresi uzatılır. Bu durum özellikle borsalarda geçerlidir. Vadeli olarak yapılan işlemlerde yatırımlar belli bir süreyi kapsasa bile sözleşmelerin yükümlülükleri yüzünden anlık fiyatlardan da satış yapılabilmektedir. Peki vadeli piyasa nedir? Vadeli fiyat ne demek?
Vadeli piyasa, borsa endeksi ya da hisse senedi gibi herhangi bir finansal varlığın ileride ulaşması beklenen fiyat üzerinden gerçekleştirilen işlemlerdir. Günümüzde vadeli piyasa, sözleşmelerle yapılır. Sözleşmelerde belli bir tarih aralığı yer alır ve yatırım yapılan aracın miktarı, para cinsi, büyüklüğü belli bir standarda sahiptir. Alıcı ve satıcı istediği zaman bu sözleşme üstünde değişiklik yapma hakkına sahiptir.
Fiyatların belirsiz olması ve sürekli değişmesi yatırımcıların kontrol edemediği bir durumdur. Bu nedenle yatırımcılar kendilerini koruma altına almak isterler. Bu noktada vadeli işlemler devreye girer. Vadeli işlemler yatırımcılara, kendilerini olası risklerden koruyabildikleri ve herhangi bir riskin altına girmeden birikimlerini değerlendirebildikleri bir sistem sunar.
Vadeli işlemler, alım satım miktarı ve diğer unsurların belli olduğu standart sözleşmelerle yapılır. Bu sayede yatırımcılar anlık olarak değişen fiyatlardan hiçbir şekilde etkilenmezler. Bu durum yatırımcılara büyük avantajlar sağlar. Vadeli işlemlerde yatırımcılar çeşitli risklerden de korunarak işlemlerini rahatça gerçekleştirebilir.
Vadeli piyasalar, yatırımcıların risklerden ve kur riskinden korunmasını sağlar. Sürekli açılıp kapanan pozisyonlar fiyatların artmasına ya da azalmasına neden olur. Fiyat dalgalanmasından etkilenmemek için vadeli işlemler yapılmalıdır. Arbitraj yani kur riskinden korunmak için yapılan vadeli işlemler genellikle döviz işlemlerinde karşılaşılan bir durumdur. Risk vardır ancak bu işlemler sayesinde eldeki para direkt olarak alım satım işleminde kullanılacağı için yatırımcı büyük risklerden kurtarılmış olur.
Vadeli fiyat ya da diğer adıyla vadeli piyasa bir finansal ürünün veya malın vadeli olarak alış satışını yaparken ürünün birim fiyatı için gelecekte ödenecek ya da elde edilecek gelir miktarıdır.
Spot ve vadeli piyasalar arasındaki farklar içinde en önemlisi iki piyasa arasından spot fiyatın nakit fiyat olarak adlandırılmasıdır. Yani vadeli fiyat ilerleyen zamanlarda vadesi olan bir günde alacağınız ürünün değişmeyen fiyatı iken, spot fiyat kısa süre içerisinde alacağınız ya da satacağınız ürünün fiyatıdır.