Dijital pazardaki rekabet ihlallerine sıkı denetim

SEFA ŞENGÜL - Çok uluslu şirketler, her geçen gün büyüyen dijital pazarda faaliyetlerini artırırken, çeşitli ülkelerdeki rekabet kurumları da tekelcilik eğilimlerini engellemek adına etkili yaptırımlar uyguluyor.

Rusya'nın, otel rezervasyonu ve seyahat planlama sitesi "booking.com"a yakın zamanda açtığı soruşturma, dijital pazarda hizmet veren şirketlerin rekabet kurallarını ihlali ve uygulanan yaptırımları yeniden gündeme getirdi.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, üye ülkelerde faaliyet gösteren çok uluslu şirketlerin dijital pazardaki rekabet ihlallerini inceleyerek yüksek tutarlı para cezaları kesiyor.

Amazon, Google ve Facebook gibi dijital pazarda önemli payları bulunan firmaların rekabet kurallarını ihlal edip etmediklerini mercek altına alan Komisyon, 2017'de 250 milyon avroluk para cezasına çarptırdığı Amazon'a, geçen yılın temmuz ayında yeniden soruşturma açtı.

Amazon firmasının internet sitesindeki bağımsız satıcılara ait hassas verileri kullanmasının AB rekabet kurallarına uygunluğunun değerlendirildiği soruşturma devam ediyor.

- Facebook'a İtalya'dan da ceza

İtalya Rekabet Kurumu da 2018'in aralık ayında, kullanıcıların kişisel bilgilerini ticari amaçla yasa dışı kullandığı gerekçesiyle Facebook'a 10 milyon avro para cezası verdi.

İnternet reklamcılığında dünyanın en fazla kazanan şirketlerinden olan Google'a da AB tarafından uygulanan yaptırımlar neticesinde son 3 yılda 8,21 milyar avroluk ceza kesildi.

Fransa Rekabet Kurumu da piyasadaki baskın konumunu kötüye kullandığı ve arama motorlarında reklamcılara yönelik rekabete aykırı davrandığı gerekçesiyle Google'a 150 milyon avro para cezası verilmesine hükmetti.

- Facebook'a kendi ülkesinden de soruşturma

Facebook hakkında New York Başsavcılığı tarafından da 2019 Eylül'de tekelcilik soruşturması başlatıldı.

Bu arada Facebook, yüksek maliyetlerle bünyesine kattığı ve dünyada 1 milyar kullanıcı sayısını geçen az sayıdaki mobil uygulamalardan olan Instagram ve Whatsapp'ın mesajlaşma kısımlarını kendi mesajlaşma uygulaması olan "Facebook Messenger" ile birleştirme fikrini geçen yılın mart ayında açıklamıştı.

The Wall Street Journal gazetesinin haberine göre ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC), birleşme kararının antitröst yasalarına aykırılık teşkil edeceği endişesini taşırken, söz konusu birleşme gerçekleşirse uygulamaya yönelik ihtiyati tedbir kararı getirmeyi planlıyor.

- Rekabet ihlallerine Türkiye'den de sıkı denetim

Çok uluslu şirketlerin dijital pazardaki rekabeti ihlal edici uygulamalarıyla ilgili Türkiye de birçok soruşturma başlattı.

Bu kapsamda Rekabet Kurulu, Google'a 93 milyon liralık para cezası kesti.

Öte yandan "booking.com" da Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinin (TÜRSAB) "tekelleşme" suçlamasıyla karşı karşıya kaldı.

Firmanın Türkiye'deki faaliyetleri, 2017'de alınan kararla tedbiren durdurulmuştu.

Kurul, 2018 yılının ekim ayında, vasıta-emlak satış ve kiralama platformu "sahibinden.com"a da benzer gerekçelerle 10 milyon 680 bin lira para cezası uygulamıştı.