BİZE ULAŞIN
Milyonlarca vatandaş staj sigortasının emeklilik hesabında kullanılıp kullanılmadığını ve staj sürelerini borçlanma imkanı olup olmadığını merak ediyor. Milyonları ilgilendiren 41. madde borçlanma ve emeklilik yolunu açacak formülü barındırıyor. Türkiye'de özellikle mesleki eğitimdeki gençler için son yıllarda işbaşı eğitim ve staj imkanları artırıldı. Yasalarımızda yapılan düzenlemelerle staj yapılırken hem sigorta yapılması hem de belli bir ücret ödenmesi zorunlu hale getirildi.
Hatta stajyerlerin ücretlerinin önemli bir kısmını da devlet karşılıyor. Geçmiş yıllarda lise ve üniversitede okurken staj yapan sigortalılar şimdi emeklilik tarihlerini hesaplamaya başladı. Ancak staj sırasında yapılan sigorta kısa vadeli sigorta kollarından olduğu için yani iş kazası ve meslek hastalığı için yapıldığı için emeklilik hesabında kullanılmıyor.
Sabah’ta yer alan haberde, bu primler çalışılmış gibi hesaba katılmıyor. Ayrıca ilk sigorta olunan tarih staj sigortası olarak e-devlette görünmesine rağmen primler yatırılmadığı için emeklilik hesabında başlangıç olarak kabul edilmiyor. Milyonlarca vatandaş şimdi staj dönemlerini borçlanmak ve bu tarihin başlangıç kabul edilmesini istiyor. Şu anda yasalarımız buna izin vermese de istisnai bir durum söz konusu.
Mevcut yasalara göre bu primler emeklilikte sayılmadığı gibi borçlanma da yapılamıyor. Ancak bunun bazı istisnaları var. Bunun örneklerinden birisi avukatlık mesleğinde yaşanıyor. Avukat adayları mezuniyet sonrasında 1 yıl kadar staj yapıyor. Eğer bu süreler içerisinde sigortalı olmaksızın staj yapmışlarsa, bu süreleri borçlanmaları mümkün. Avukat adayları mezuniyet sonrasında 1 yıl kadar staj yapıyor. Eğer bu süreler içerisinde sigortalı olmaksızın staj yapmışlarsa, bu süreleri borçlanmaları mümkün.
Bunun dışında staj borçlanması yapılan süreler 5510 sayılı yasanın 41. Maddesi'nde sıralanıyor. Doğum askerlik, yurtdışı gibi borçlanmaların dışında eğitim ve staj ile ilgili borçlanma imkanları da bu maddede bulunuyor.
Avukatlık dışındaki staj borçlanmaları da şöyle sıralanıyor:
Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde veya yurtdışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri, sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurtdışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurtdışında resmi öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı borçlanılarak sigortalılıktan sayılıyor.
Bu borçlanma örnekleri meslek lisesi stajı yapanlara ya da çıraklıkla iş hayatına atılanlara da uygulanabilir. Üstelik buradan bir kaynak da sağlanabilir. Ancak bunun için öncelikle bu konuda kapsamın belirlenip kimlerin bu haktan yararlanacağının, yani kaç kişiyi etkileyeceğinin de ortaya çıkarılması lazım.
Staj sigortası anneler için doğum borçlanmasında bir avantaj sağlıyor. Bilindiği gibi anneler sigortadan önceki doğumlarını borçlanamıyorlar. Ancak burada normal çalışma değil stajda geçerli sayılıyor. Stajdan sonra gerçekleşen doğumlar borçlanılabiliyor.
Üstelik borçlanılan süre kadar işe giriş tarihi de geri çekilmiş oluyor. Böylece staj yapan anneler için erken emeklilik imkanı doğuyor.
