Ne göç, ne maliyet! Kira fiyatları 3'e katlandı! İşte artışın arkasındaki gerçek sebep...

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), ekonomi çevreleri ve sektör tarafından ilgiyle takip edilen İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nun Nisan 2022 sayısını yayınladı. Analizde, küresel ve ulusal ekonominin yanı sıra inşaat sektöründe geçtiğimiz çeyrek döneme ilişkin veriler kapsamlı biçimde değerlendirildi.

TÜİK verilerine göre şubatta inşaat maliyetleri bir önceki aya göre yüzde 5,73 bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 90,27 arttı. Ancak TMB’nin analizine göre maliyet artışlarında özellikle 2021 yılında tablo ağırlaşmış, sektörün ana girdilerinde yüzde 150 düzeyine varan fiyat artışlarının yaşandığı hesaplandı.

KONUT ÜRETİMİ GERİLEDİ

Türkiye’nin yıllık olarak yaklaşık 800 bin yeni konuta ihtiyaç duyduğu raporda yer alırken, sektörde yaşanan daralmaya paralel olarak son dönemde ülke genelinde konut üretiminin gerilediği belirtildi. TÜİK Yapı İzin İstatistiklerine göre 2021 yılında yapı ruhsatı verilen daire sayısı yüzde 27,8 ve yapı kullanım izni verilen daire sayısı da yüzde 4,4 arttı. Yapı ruhsatı alınan daire sayısı 710 bin adetle son 4 yılın en yüksek düzeyine ulaşsa da yeni ruhsatlarda inşaat sürelerinin ortalama 2-3 yıl olduğu dile getirilerek önceki yılların arz açığının telafi edilmesinin zaman alacağı değerlendirildi.

EGE VE AKDENİZ’E TERSİNE GÖÇ

Öte yandan raporda salgınla birlikte beyaz yakalı çalışan kesiminde izlenen, özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerine dönük tersine göç hareketi geçen yıl da devam etti. Değişen konut ihtiyacı kapsamında müstakil yapılarda da ruhsat sayısında önemli artış yaşandı.

Tüm bu gelişmelerle Türkiye’de hem satılık hem de kiralık daire fiyatları yüzde yüze varan artış yaşadı. Konut fiyatlarındaki artış nedeniyle son zamanlarda özellikle büyükşehirlerde kiralık daire bulmak oldukça güç bir duruma geldi. Her ay yükselen enflasyon konut fiyatlarına doğrudan etki ederken Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyükşehirlerde vatandaşlar yüksek kiralardan şikâyetçi…

SAVAŞ FIRSATÇILARI İŞ BAŞINDA

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın da etkisiyle saldırıdan kaçanlar Türkiye’ye sığınırken, kira fırsatçıları da yeniden sahneye çıktı. Sektör temsilcileri savaştan kaçanların en çok tercih ettiği Antalya’da bazı bölgelerde kiraların neredeyse üçe katlandığını ifade etti.

Normal bir semtte 8 bin liradan başlayan kiralar lüks semtlerde 35 bin ila 90 bin lira arasında değişiyor. Kent sakinleri Antalya'ya talebin fiyatları geri dönülmez bir yükselişe sokacağından endişeli…

KİRA FİYATLARI NEDEN ARTIYOR?

Lüks Konut Uzmanı Ayşe Fügen Arda CNN Türk canlı yayınında konut fiyatlarındaki artışın nedenlerini açıkladı. “Antalya en spesifik kentlerden biri. Çünkü Rus ve Ukraynalıların en yoğun talepte bulunduğu kentimiz” diyen Ayşe Fügen Arda, “Fakat bunun dışında İstanbul başta olmak üzere bütün büyükşehirlerimizde bu çok büyük bir sıkıntı yaratıyor. Onun dışında en önemli sorun üretim azlığı. Türkiye’de her sene 700-800 bin yeni konuta ihtiyaç var. Bu konutları sağlayamayınca ve kiracılar da yeni konut bulamadığı için yerlerinde kalınca fiyatlar da artıyor. Maliyetler de çok yükseldi. Yeni projelere de başlanmıyor. Eski kiracılar maalesef çok büyük sorun yaşıyorlar. Bu sorun gittikçe de büyüyecek gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.

KENTSEL DÖNÜŞÜM SORUNU

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa ise, “Hem talep fazla hem de arz yok. İnşaatçılar lansmana çıkacak ama maliyet hesabı bile yapamıyorlar. Özellikle İstanbul için arsa sıkıntısı da var. Arsa fiyatları da en az 3 kat arttı. Diğeri de kentsel dönüşüm. Orada da istenilen seviyeye henüz gelemedik. Özellikle bazı belediyelerden kaynaklanan engeller var şu anda. 1 sene ruhsat vermeyen belediyeler olduğunu duyuyoruz. İnşaata başlamaları da en az 1,5-2 sene. Vatandaşın evini yıkıyorsunuz ve en az 3 sene bu inşaat tamamlanamıyor. İstanbul’da bu tip 10 ya da 15 bin binanın olduğunu tahmin ediyoruz. Bizim tespitlerimize göre kiralık ev sıkıntısının başlangıç noktası da bu oldu. Bir anda hızlı bir şekilde. 10-15 bin binanın yıkımı söz konusu oldu. Her bir binada 10 daire olduğunu düşünürsek 150 bine yakın hane halkının bir anda ev aramak için piyasaya çıkması söz konusu. Bunun yanında pandemi sonrası kentler bir anda yoğun bir taleple karşılaştı. Yeteri kadar inşaat olmadığı için de talep karşılanamadı. Bu böyle bir müddet devam edecek. Bahsettiğim sorunların giderilmesiyle bu iş çözümlenecek” dedi.

OFİSLERİN KONUTA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ TALEBİ

Hızlı bir çözüm için öneride de bulunan Aşa, “Ancak pandemi nedeniyle çalışma koşulları da değişti. İstanbul’da yüzde 60 civarında ofis boşluğu olduğu tespit edildi. Bunların konuta dönüşmesi mümkün. Yetkili merciler bu işe müsaade ederse proje değişikliği ile sıkıntıyı giderebilir” ifadelerini kullandı.