'Peşinen söyleyeyim, ciddi bir artış...' Memur maaş zammında ilk teklif sonrası açıkladı

Memur ve memur emeklilerinin maaş ve aylıklarına 2026 ve 2027 yıllarında yapılacak zammın belirleneceği 8. Dönem Kamu Toplu Sözleşme görüşmelerinde süreç devam ederken hükümetten ilk zam teklifi gelmişti. Buna göre; hükümet, memur ve memur emeklisine 2026 ilk altı ayında yüzde 10, ikinci altı ayında yüzde 6, 2027'in ilk altı ayında yüzde 4 ve ikinci altı ayında yüzde 4 artış teklif etmişti. Milyonların merakla beklediği teklifle ilgili uzman isimlerden değerlendirmeler de geldi.

"TEKLİFLE BEKLENTİ ARASINDAKİ FARK OLDUKÇA YÜKSEK"

Ekol TV yayınında konuşan ekonomist Murat Aydoğmuş şu ifadeleri kullandı:

"Kamu işçileri ile ilgili yaklaşık 600 bin kişiyi ilgilendiren toplu sözleşme nihayetlenmişti. Orada bir sulh yolu bulundu. Şimdi de yaklaşık olarak 3.7 milyon memur, 2,5 milyon memur emeklisini ilgilendiren, toplam 6.2 milyon memur ve memur emeklisini ilgilendiren 8. Toplu sözleşme süreci başladı. İşveren tarafından yani hükümet tarafından da ilk teklif geldi. Tabii ani şu anda hükümetin sunmuş olduğu teklifle sendikaların beklentisi arasındaki fark oldukça yüksek elbette ki. Yani burada bir uzlaşma zemininin yakalanması hani şu andaki karşılıklı teklif ve talepleri dikkate aldığımızda çok ütopik. Yani bunlar gerçekçi değil. Bunun arasının bulunması da söz konusu değil. Ama bu bir müzakere işi. Yani bir süre daha devam edecek. Ancak diğer kamu işçilerinde olduğu gibi yaklaşık 7-8 ayı bulan bir süreç olmayacaktır bu. Çünkü bunun bir yasal mevzuatı var. Bu süreç içerisinde yani Ağustos ayının sonuna kadar bu sürecin nihayetlenmesi gerekiyor.

Eğer taraflar arasında bir uzlaşma, bir mutabakat yakalanamazsa hakem heyetine konu intikal ettirilir ve orada da 5 günlük bir süre var. 5 gün içerisinde kararını vermesi gerekiyor ve karar kesin, yargı yoluna intikal ettirilmeden Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giriyor. Tabii süreç oraya intikal eder mi? Göreceğiz bu süreçleri.

"CİDDİ BİR ARTIŞ BEKLEMİYORUM"

Hükümet tarafından yapılan ilk teklif yüzde 10 + 6 şeklinde 2026 yılı için, zaten 2 yıllık bir toplu sözleşme. Bir sonraki yıl için de 4 + 4. Burada ikinci toplantıda yani önümüzdeki hafta yapılacak toplantıda ben açıkçası ciddi bir artış beklemiyorum. Onu peşinen beyan edeyim. Çünkü şu anda bütçe imkanlarını, referans aldığımızda sükseli bir hareket şu anda çok zor görünüyor. Yani zaten kamu harcamalarında bir tasarruf politikası şu anda hükümetin en önemli güncesi. Tabii Merkez Bankası'nın izlemiş olduğu enflasyon politikası burada en önemli parametre ve maliyeden de bu anlamda ciddi destek bekliyor. Yani sıkı maliye politikası, sıkı para politikasının en önemli ayağı diyebiliriz. Yani burada zaten bütçedeki imkanlar, limitler son derece sınırlıyken ciddi bir artış, bir ivme söz konusu olacağını düşünmüyorum. Bir sonraki toplantıda muhtemelen 10 artı ya burada ikişer puanlık bir artışla hükümet yeni teklifini sunacaktır diye düşünüyorum. Ve yani 2026'nın ilk 6 ay için 10 olan puanın da yüzde 14'ü geçme ihtimali bana göre çok mümkün değil.

"SENDİKALARIN BEKLEDİĞİ KADAR YÜKSEK BİR ARTIŞ OLMAYACAKTIR"

Tabii burada taraflar arasındaki müzakere sonrasında şunu biliyoruz geçmiş pratiklerimizden; özellikle kamu işçileriyle ilgili en son yapılan görüşmede de orada Türk - İş başkanıyla Sayın Cumhurbaşkanı arasında bir görüşme olmuştu. Yaklaşık bir 4 saatlik külliyede bir toplantı yapılmıştı ve onun akabinde sözleşme imzalandı taraflar arasında. Cumhurbaşkanının böyle bir rolü var. İnisiyatif alıp tarafları bir araya getirme, bir mutabakat noktasına getirme şeklinde. Ben finalde yine benzer bir durumun olabileceğini düşünüyorum. Yani taraflar arasındaki bu zeminin şu aşamada çünkü çok bir araya gelme ihtimali yok. Sayın Cumhurbaşkanı inisiyatif alıp bir noktada tarafları bir araya getirebileceğini düşünüyorum ama yani bu sendikaların beklediği kadar yüksek bir artış olmayacaktır. Bunu da paylaşayım.

ANLAŞMA SAĞLANAMAZSA NE OLUR?

Kamu-Sen ve Memur-Sen genel başkanları yani sahadayız şeklinde ama bu sahadayız bir grev şeklinde değil tabii ki. Yani bir tepki gösterme anlamında yani Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 81 ildeki müdürlüklerinin önünde bir anlamda zam teklifine karşı bir protesto, bir tepki gösterme maksatlı olan bir eylemden bahsediyor. Yoksa bir grev değil. Memurların zaten grev hakkı işçiler gibi geniş yelpazede değil, yani sınırlı bir burada durum söz konusu. Açıkçası şöyle; yani bunu daha önceki sözleşme dönemlerinde de gördük, yani bu her dönemde taraflar özellikle hükümet kanadı olabilecek minimum seviyede, sendikalar da maksimum seviyede tekliflerle masaya oturuyor. Bu bir müzakere süreci. Pekala aralarında herhangi bir uzlaşma olmazsa yani ağustosun sonuna kadar bir kere yasal olarak bir noktaya gelinmesi gerekiyor. Eğer gelinemezse taraflardan herhangi birisinin konuyu hakem heyetine intikal ettirmesi yeterli. Hakem heyetine intikal ettiği zaman da orada da 11 üyeden oluşuyor hakem heyeti. Altısı hükümet tarafından atanmış, 5 tanesi de sendikalar tarafından atanmış. Tabii orada çoğunluk hükümet tarafında. Genelde de zaten hükümetin istediği olmuş oluyor. O tarafta da 5 gün içerisinde de bir karar verecek. O 5 gün içerisinde vermiş olduğu karar da taraflara 3 gün içerisinde tebliğ edilmesi gerekiyor ve akabinde de Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giriyor ve buna taraflar itiraz edemiyorlar. Nihai oluyor bir anlamda. En nihayetinde zaten böyle bir senaryo ortaya çıkacaktır. Ancak bu süreçlerin biraz daha müzakere zemini var diye düşünüyorum. Çünkü ilk teklif daha, iki tarafta da bir esneme payı olması gerekiyor.

Fakat şunu özellikle belirtmek istiyorum; şu anda mevcut bütçe imkanları çerçevesinde kamu görevleri açısından personel harcamaları artı bunların sosyal güvenlik primlerinin toplamı bütçe içerisinde yüzde 27'ye tekabül ediyor. Bu tabii çok yüksek bir oran. Yani bir bütçe yapıyoruz. Milli bütçemizden bahsediyoruz. Merkezi yönetim bütçesinden. Yüzde 27'sini personele veriyoruz. Yani sanki bir anlamda personele maaş ödemek için bir bütçe yapılmış gibi. Yani burada yanlış anlaşılmasın; bir zammın istenilen düzeyde verilmemesi, verilmesi noktasında bir tartışma zemini oluşturmak istemiyorum. Kastım şu; bütçe açısından da bir personel reformu, bir ücret reformunun yapılması lazım. Ya burada personel sayısında bir azalmaya gidilmesi gerekli.

"GERÇEKÇİ TARAFI YOK"

Bununla beraber de mevcut personelde bir kere ücretlerde bir dengesizlik var. Yani bunun giderilmesi gerekiyor. Şu anda en düşük en son zamla beraber 50 bin 503 lira şu anda en düşük memur maaşı. Memur emeklisi açısından da 22 bin 671 lira. Ya bu rakamlar memur skalasında oldukça düşük seviyede seyrediyor. Tabii olayı asgari ücretli, asgari emekli maaşıyla mukayese etmemek lazım. Yani burada skala biraz daha farklı ve memur emeklilerine özel bir parantez açmakta fayda var. Çünkü memur emeklileri 2020'den sonra ciddi anlamda bir mağduriyet yaşıyorlar. Çünkü daha öncesinde emekli olduklarında yüzde 70-80 nispetinde emekli maaşı bağlanırken son emekli aylıklarında şu anda bu oran yüzde 50'lerin altına düşmüş vaziyette. Yani en son en düşük memur maaşı 50 bin 500 lira, yani bunun yüzde 50'sini aldığımızda 25 bin liralara tekabül ediyor. Yani asgari ücret de 22 bin 104 lira. 30 yıl kamuda çalışmış, emek vermiş bir memurun maaş durumu bu şekilde gerçekleşiyor. Tabii memur emeklilerinden ciddi tepkiler de var. Orada ekstra bir iyileşme yapılması gerekiyor. Ama bunlar gerçekten bütçeyi çok zorlayacak rakamlar. Yani bütçe imkanları çok limitli. Tabii burada göreceğiz ne şekilde sonuçlanacağını. Ne kadar daha hükümet ileri yönlü adım atabilecek. Ama sendikaların teklifleri de gerçekten son derece yüksek. Bunu söyleyelim. Bunların hiçbir gerçekçi tarafı yok. Mesela yani 2026 için 10 bin lira taban aylığı artsın, yüzde 10 refah payı verilsin, ondan sonra da yüzde 25 + yüzde 20 verilsin. Şimdi bunun hiçbir gerçekçi tarafı yok. Gerek asgari ücrette, gerekse emeklilerde, gerekse diğer işçi kesiminde yapılanlar zaten ortada. Yani oradaki zam artışları. Özel sektörün zaten skalası belli. Ya bu oranlarda bir artışın yapılabilmesi hiç mümkün değil. Yani burada sendikalarındaki esneme payının hükümetteki esneme payına göre çok daha yüksek olması gerekiyor ki bir noktada buluşulabilsin"