Sipariş vermeden bir daha düşünün! Online alışverişte iade hakkı tarihe karıştı, kargosu da tüketiciden: "Paranızla rezil olabilirsiniz"

"Diyelim ki telefon siparişi verdiniz, oyuncak telefon geldi. Bunun iadesi yok. Paranızla rezil olduğunuz gibi bir de dava açıp 3-5 sene bekleyeceksiniz." Endişe verici bu senaryo, online alışverişte yeni dönemde ortaya çıkabilecek sıkıntıları anlatıyor.

İADE İÇİN TEK ŞART

1 Ocak 2025'ten itibaren yürürlüğe giren yeni yönetmelik internetten alışveriş yapan herkes ilgilendiriyor. Dünya gazetesinde yer verilen yönetmeliğe göre tüketiciler artık yalnızca ürünün kusurlu olması durumunda iade yapabilecek. Ürünün yanlış gelmesi veya beğenmemesi durumunda ise iade hakkı bulunmayacak.

"TÜKETİCİYE BÜYÜK BİR YÜK BİNDİRİLİYOR"

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin'in uyarısına da yer verildi. Şahin, iade hakkı iptaline yönelik değişikliğin 2025'te yürürlüğe girmek üzere 1,5 sene önce yapıldığını açıkladı. Alınan karara itiraz etmek üzere açtıkları davanın halen sonlanmadığını belirten Şahin, "Tüketiciye bu düzenlemeyle büyük bir yük bindiriliyor. Bu, yürürlüğe 1 Ocak 2025’te girdi. Biz 1,5 sene önce bu yönetmeliğin durdurulması talebiyle dava açtık. Diyelim ki karar 3-5 ay sonra verilecek ve belki iptali verilecek. Bu aradaki oluşan durumlardaki zararlar nasıl telafi edilecek? Yargının bu hassasiyeti gözetmesini beklerdik. Yürürlüğe girecek bir maddenin iptali talebi var. Öncesinde bu karara bağlanır ve bir zarara sonuç verilmezdi. 1 Ocak’tan itibaren bir sürü curcuna bizi bekliyor ve hakem heyetleri yığılacak" ifadelerini kullandı.

"TÜKETİCİ ÜRÜNÜNÜ GERİ GÖNDERECEKSE KARGO PARASINI DA KENDİSİ ÖDEYECEK"

Uzaktan satışlarda tüketicilerin bir ürünü 15 gün içerisinde sebep göstermeksizin iade etme hakkının kaldırıldığı yeni düzenleme öncesinde, aldığı ürün istediği çıkmamış veya beğenmemişse vatandaş ürününü geri gönderiyordu ve kargoyu da karşı taraf ödüyordu. Şimdi ise "Eğer tüketici ürününü geri gönderecekse kargo parasını da kendisi ödeyecek" deniyor.

"BURADA SATICI VE SAHTEKARLIK DÜŞÜNCESİ OLANLAR KORUNUYOR"

Şahin, "Diyelim ki telefon siparişi verdiniz, oyuncak telefon geldi. Bunun iadesi yok. Paranızla rezil olduğunuz gibi bir de dava açıp 3-5 sene bekleyeceksiniz... Burada satıcı ve sahtekarlık düşüncesi olanlar korunuyor. Onlar rahatça tüketiciyi dolandırabilirler çünkü vazgeçme hakkın yok. Kim mahkemeye verecek ve senelerce bekleyecek. Bir de üzerine masraf edecek. Karşı taraf bunun kılıfını da hazırlamışsa hem para ödeyecekseniz hem de avukat masrafını karşılayacaksınız. Bu çok yanlış bir yönetmelik değişikliğiydi. Biz buna tepkimizi dile getirdik" diye konuştu.

EĞİTİM DÜZEYİ ARTTIKÇA İNTERNETTEN ALIŞVERİŞ ARTIYOR

AA muhabirinin, Ticaret Bakanlığınca hazırlanan rapordan yaptığı derlemeye göre; internetten alışveriş yapma alışkanlığının eğitim düzeyine göre de değişim gösterdiği belirlendi. İlkokul ve altı eğitim seviyesinde olanların yüzde 17,2'si, ortaokul mezunlarının yüzde 33,2'si, lise mezunlarının yüzde 26,4'ü, üniversite ve üzeri mezunların yüzde 47,7'si internetten veya diğer mesafeli yöntemlerle alışveriş gerçekleştiriyor.

İnternet üzerinden alışveriş yapanların yaşlarına ilişkin verilere bakıldığında, 18-24 yaş grubundakilerin yüzde 36,2'si, 25-34 yaşındakilerin yüzde 33,4'ü, 35-44 yaşındakilerin yüzde 32,8'i, 45-54 yaşındakilerin yüzde 23,4'ü, 55-64 yaşındakilerin yüzde 16,6'sı, 65 yaş ve üzerindeki grubun da yüzde 10,2'si internet ve internet dışındaki diğer mesafeli yöntemlerle alışveriş yapıyor.

Tüketicilerin, internet veya internet dışında diğer mesafeli yöntemlerle alışveriş yapma sıklığının ortalaması ayda 1,3 olarak belirlendi. Yıllar itibarıyla internetten alışveriş sıklığı ise giderek arttı.

İnternet ve mesafeli yöntemlerle en çok satın alınan ürünler yüzde 39,6 ile "giyim, ayakkabı, çanta" oldu. Bu ürünleri yüzde 22,6 ile "gıda", yüzde 11,6 ile "kişisel bakım ve kozmetik" ürünleri izledi.Bu içerik Hazar Gönüllü tarafından yayına alınmıştır