El sanatı ürünlerin ihracatı 5 yılda 80 milyar lirayı geçti

ERHAN CİHAN ÜNAL - Türkiye'nin kültürel mal ihracatının yüzde 70'inden fazlasını oluşturan el sanatları ürünlerinin dış satımında 5 yılda 80,6 milyar liraya ulaşıldı.

Dokumacılıktan çiniye, ahşap işçiliğinden cam sanatına kadar birçok alanda Türk kültürünün izlerini taşıyan el sanatları ürünlerinin ihracatı düzenli artış gösteriyor. Türk el sanatları ürünleri, özellikle bakanlıkların ve kooperatiflerin üreticileri desteklemesiyle yürütülen tanıtım, pazarlama faaliyetleri sayesinde dünya vitrinlerinde daha çok yer buluyor.

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye'nin görsel sanatlar, mimarlık, tasarım ve el sanatları ürünleri gibi kalemlerden oluşan kültürel mal ihracatının tutarı son 5 yılda yaklaşık 112 milyar liraya ulaştı. Bu miktarın yüzde 72'sini oluşturan el sanatlarının dış satım tutarı ise bu dönemde 80,6 milyar lira oldu.

Yıl bazında bakıldığında 2014'te 11,3 milyar lira olan el sanatları ihracatının tutarı, 2015'te 12,5 milyar liraya, 2016'da 13,8 milyar liraya, 2017'de 17,9 milyar liraya ve 2018'de de 25 milyar liraya yükseldi. Söz konusu dönemde bu ürünlerin ihracatı yüzde 120 artış gösterdi.

Türkiye'nin 2014-2018 dönemindeki kültürel mal ihracatının 27,2 milyar liralık kısmı görsel ve işitsel medya alanında oldu. Bu alanda yapılan ihracat 2014 yılında 4,4 milyar lira iken, 2018'de 7,6 milyar liraya ulaştı.

Bu dönemde en yüksek ihracatın yapıldığı üçüncü kalem ise kitap ve yazılı basın ürünleri olarak kayıtlara geçti. Bu kalemde 2014'te 419,2 milyon lira seviyesinde olan ihracat, 2018'de 1,1 milyar liraya yükseldi, 2014-2018 döneminde ise 3,3 milyar liralık ihracat gerçekleştirildi.

- En çok ithalat görsel ve işitsel medyada

Türkiye'nin söz konusu dönem itibarıyla kültürel mal ithalatına bakıldığında ise ilk sırayı 43,4 milyar lirayla görsel ve işitsel medya aldı. Bu alanda 2014'te 7,1 milyar lira olan ithalat tutarı, 2018'de 11 milyar liraya yükseldi.

İthalatta görsel ve işitsel medyayı 18,6 milyar lirayla kitap ve yazılı basın takip etti. Bu dönemde en yüksek üçüncü ithalat başlığı ise 15,7 milyar lirayla el sanatları ürünleri oldu. Bu başlıkta 2014'te 2,4 milyar lira olan ithalat tutarı 2018'de 5,7 milyar liraya çıktı.

TÜİK verilerine göre, 2014-2018 döneminde kültürel mal ihracat ve ithalat rakamları (bin TL) şöyle:

Kültürel alanlara göre İHRACAT

2014

2015

2016

2017

2018

Toplam

Kültürel miras, arşiv ve kütüphane

755

941

1.102

1.113

1.307

5.218

Kitap ve yazılı basın

419.206

526.601

550.824

762.863

1.076.434

3.335.928

Görsel sanatlar

70.029

70.729

87.841

126.113

221.076

575.788

Gösteri sanatları ve ortak kutlamalar

32.833

35.703

44.288

45.657

74.038

232.519

Görsel ve işitsel medya

4.449.025

4.725.754

4.619.332

5.801.268

7.643.408

27.238.787

Mimarlık tasarım ürünleri

5.160

4.943

2.222

2.319

1.817

16.461

El sanatları

11.340.587

12.483.434

13.820.955

17.919.563

24.997.962

80.562.501

Kültürel alanlara göre İTHALAT

2014

2015

2016

2017

2018

Toplam

Kültürel miras, arşiv ve kütüphane

11.023

13.263

19.190

14.881

15.140

73.497

Kitap ve yazılı basın

3.173.324

3.303.689

3.302.964

3.954.550

4.831.748

18.566.275

Görsel sanatlar

612.354

595.665

720.269

779.704

935.217

3.643.209

Gösteri sanatları ve ortak kutlamalar

173.808

240.043

196.708

260.099

261.247

1.131.905

Görsel ve işitsel medya

7.091.976

7.750.293

7.426.277

10.190.630

10.984.229

43.443.405

Mimarlık tasarım ürünleri

4.454

4.713

3.086

8.876

5.338

26.467

El sanatları

2.448.186

2.093.121

2.204.979

3.264.397

5.655.061

15.665.744