Halci ve üretici yüksek maliyet ve vergilerden yakındı

Suat SÖĞÜT/FİNİKE (Antalya), (DHA)- ANTALYA'da, Finike Toptancı Hal Derneği Başkanı İsmail Karataş, tanzim satış yerleriyle rekabet yaratmak yerine ürün maliyeti ve vergilerin düşürülmesi gerektiğini ve bu sayede sebze meyvenin ucuzlayacağını savundu. Üreticiler de üretim maliyetlerinin yüksekliğinden ve sürekli üreticilerin haksız görülmesinden dert yandı.
Finike Toptancı Hal Derneği Başkanı İsmail Karataş, sebze ve meyve fiyatlarını düşürmek amacıyla kurulan tanzim satış yerleriyle ilgili açıklama yaptı. Karataş, "Tanzim satış yerleriyle ilgili devletin ne düşündüğünü zaman gösterecek. Daha yeni uygulanan bir çalışma. Bu, üreticiye ve tüketiciye nasıl yansır, bunu zaman gösterecek. Üreticinin ürettiği ürünün maliyeti çok yüksek. Üretici para kazanamıyor. Üretici mağdur durumda. Çünkü sert geçen bir kış var. Rekolte düşük. Havanın soğuk ve yağmurlu gitmesinden, 45 gün sebzelerin güneş görmemesinden dolayı ürünlerimiz zayi oldu. Bu içinde bulunduğumuz sera yeni ve modern, devletimizin teşvik vereceğiz dediği seralardan biri ama hava muhalefetinden dolayı rekolte düşük" dedi.
'ELEKTRİKTE TANZİM SATIŞ İSTİYORUZ'
Tüketiciye ucuz sebze yedirilmek isteniyorsa öncelikle ürün maliyetinin düşürülmesi gerektiğini belirten Karataş, "Devletimiz ucuz sebze yedirmek istiyorsa öncelikle ürettiği ürünlerin giderlerini düşürmesi gerekiyor. Elektrik mesela; düşürülmesi gerekiyor. Seralara ucuz maliyetle elektrik verilmesini istiyoruz. Gübrelere geçen yıldan bu yana yüzde 100'e varan zamlar var. Gübrenin, fidenin, plastik seranın, damlamanın, damlama gübrelerinin ucuzlamasını, tanzim satış olacaksa bunlarda da olmasını, olmuyorsa sıkı bir denetimle bunların düşürülmesini bekliyoruz. Tanzim satışlarda marketçisiyle, pazarcısıyla, manavcısıyla, devlete vergi veren, ailesinin nafakasını buradan sağlayan kişilerle rekabet edecekse, o zaman devlet vatandaşıyla çelişki içine düşüyor" diye konuştu.
'ÜRETİCİ MAĞDUR OLURSA ÜRETEMEZ'
'İnsanı yaşat ki devlet yaşasın' sözünü hatırlatan Karataş, "Üretici mağdur olursa üretemez. Bundan para kazanamazsa neticede bu devlete vergisini, katma değerini, belediyeye rüsum veren, devlete stopaj ödeyen esnaf arkadaşlar, devlete bunları veremez. Devletin vatandaşıyla rekabet etmemesi lazım. Bunu nasıl çözebiliriz dersek; Bütün seralarda ve bahçelerde üretilen sebze ve meyveler hallere girerse, hallerde faturayla beraber bildirimi esas kılınan bir sisteme geçilirse devletin kontrolü daha iyi olur. Bizim web sayfalarımızda toptancı halindeki sebze ve meyvelerin fiyatları vardır. Bugün 11 Şubat itibarıyla hallerde domates fiyatı 2,5 lira. Çarliston biber 5 lira, sivri biber 7 lira 70 kuruş, patlıcan 5 lira, kabak 3 lira 70 kuruş, salatalık 4 lira 20 kuruş" dedi.
FATURA VE BİLDİRİM ESASLI HAL PROGRAMI
Üreticinin ürettiği ürünleri onların adına sattıklarını söyleyen Karataş, bunun karşılığında hizmet bedeli komisyonu aldıklarını kaydetti. Karataş, şunları kaydetti:
"5957 sayılı Kanun'a göre, devletin bize verdiği yetkiye göre iş yapıyoruz. Üreticilerin hallere getirdiği ürünlerin borsa vazifesini yapan yerleriz. Devletten bizim isteğimiz şudur; Ticaret Bakanlığı bildirime bakar, Maliye Bakanlığı da faturaya bakar, faturayla beraber bildirimin esas kılındığı hal programı kurulursa üreticinin ürettiği ürün halde kaça satılır, takip edebilir. Art niyetli arkadaşların fiyatı farklı, faturası farklı gibi girdiyi sistemin kabul etmemesi lazım. Otokontrol olursa bu iş daha sağlıklı yürür. Biz Büyükşehir Belediyesinin kiracısıyız, hal esnafı olarak. Belediyenin elemanı sayılırız. Ürünler buradan büyük merkezlere ışınlanarak gitmiyor. Bunların bir nakliye masrafı var. Mazotun litresi 6 lira. Ürün burada ambalajlanacak. Ambalajlara konmadan ürün kendiliğinden gitmez. Bunlar bir maliyettir. Oradaki esnaf bunun üzerinden fatura kesiyor, vergi veriyor. Bu da esnafa bir maliyettir. Devletimiz şunu yapabilir; Vergileri tamamen kaldırabilir, belediyeler rüsumu kaldırır, stopaj kalkar, fiyatlar düşer."
'KIŞ AĞIR GEÇTİ, ÜRÜNLER BOZULDU'
Üreticiler de devletin tanzim satış mağazaları açmak yerine ürün maliyetini düşürerek tüketicinin sebzeyi daha ucuz yiyeceğini, üreticinin de emeğinin karşılığını alabileceğini savundu. Üretici Süreyya Dalgıç ve Emine Baş, "Devletimizden beklentimiz ucuz mazot, gübre fiyatlarının ucuzlaması, vergilerin kalkması. 1 dönüm seranın 10 bin TL masrafı var. Kış ağır geçti. Ürünler bozuldu. İlaçlar çok pahalı" ifadelerini kullandı.
'HEP ÜRETİCİ HAKSIZ'
Üretici olarak tanzim satış yerlerini doğru bulmadığını söyleyen İsa Çiftçi de "Bir üretici olarak bir gübrenin fiyatını, elektriğe gelen zammı, 1,5 dönüm seranın dikimi, bakımı için yaptığım masraf 10 bin lira. 2- 3 kişi sabit çalışıyor. Hep üretici haksız. Tüketicinin de haklı olduğu yerler var. Maliyetlerin ne kadar yüksek olduğunu devletimizin bilmesi lazım. O zaman önce maliyeti gözden geçirsinler. Aşılı olarak yaptığımız fidenin tanesi 3,5 lira, ipini, gübresini hesaplarsanız şu andaki fiyatlar bile ancak kafa kafaya kurtarıyor" diye konuştu.

FOTOĞRAFLI