Türkiye-Kırgızistan İş Forumu

İSTANBUL (AA) - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türk Ticaret Sanayi Odası Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Kırgızistan ile ortak kültürümüzün harcıyla ördüğümüz bağlarımız, geçmişte olduğu gibi gelecekte de bizi ayrılmaz dostlar kılmaya devam edecektir. Bizler kardeşiz. Şimdi biz diyoruz ki 'kardeşler arasında engel olur mu?' İş dünyaları olarak tek talebimiz şu 'bizim önümüzdeki engelleri kaldırın'. Siz bunu yaparsanız gerisini biz hallederiz.” dedi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın katılımıyla gerçekleştirilen Türkiye-Kırgızistan İş Forumu'nda konuşan Hisarcıklıoğlu, Kırgızistan’ın da kurucu olarak yer aldığı Türk Ticaret Sanayi Odasını 6 devlet, tek millet vizyonuyla kurduklarını belirtti.

Kırgızistan ve Türkiye ile birlikte, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan iş dünyalarının güç birliği yaptığını ifade eden Hisarcıklıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Kırgızistan ile ortak kültürümüzün harcıyla ördüğümüz bağlarımız, geçmişte olduğu gibi gelecekte de bizi ayrılmaz dostlar kılmaya devam edecektir. Bizler kardeşiz. Dünyada herkes zengin olmak istiyor. Ne kadar çok ticaret yaparsan o kadar zenginsin. Avrupa’daki ülkeler bir araya geldiler ve kendi içlerinde ticaret yapıyorlar. Şimdi biz diyoruz ki 'kardeşler arasında engel olur mu?' İş dünyaları olarak tek talebimiz şu 'bizim önümüzdeki engelleri kaldırın'. Siz bunu yaparsanız gerisini biz hallederiz.”

Hisarcıklıoğlu, Türkiye'nin bölgesinin sanayi devi olduğunu vurgulayarak, bunu Kırgızistan’ın da yapabileceğini, Türkiye'nin tecrübelerini Kırgızistan ile paylaşmak istediğini dile getirdi.

- "2019 yılının ilk 10 ayında Kırgızistan’a olan ihracattaki artış dikkati çekti"

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ise dost ve kardeş ülkelerden olan Kırgızistan ile karşılıklı ticaretin başta ikili ilişkilerin geleceği konusunda bugün oluşturulan ekosistem ile kritik neticeler alınacağına yürekten inandığını söyledi.

1991’de Kırgızistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını tanıyan ilk ülkenin Türkiye olduğuna işaret eden Gülle, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Orta Asya Cumhuriyetleri arasında Dünya Ticaret Örgütü’ne katılan ilk ülke olan Kırgızistan’ın ticari teamüllerinin bölgesel ağırlıklı olması ikili anlaşmalar ve ilişkilerinin önemini de ön plana çıkartıyor. Kırgızistan’ın 2006 yılından bugüne 2,8 milyar dolardan 8,1 milyar dolara yükselen Gayri Safi Yurtiçi Hasılası, beraberinde talep artışını ve yeni sektörlerin gelişimi için gerekli zemini hazırlamaya devam ediyor. Bu artış Kırgızistan ithalatına ve yatırımlara da yansıyor. 2006 yılında 1,7 milyar dolar olan Kırgızistan ithalatı, bugün 5,3 milyar dolara çıkmış durumda.”

Gülle, Avrasya Ekonomik Topluluğu üyesi olması dolayısı ile Çin, Rusya ve bölge ülkelerinin Kırgızistan’da ticari yoğunluğu olsa da Türkiye’nin Kırgızistan’ın ithalatında dördüncü sırada olduğuna dikkati çekti.

2006 yılında 39 milyon dolar civarında olan ihracatın, 2018 yılı itibarıyla 300 milyon dolar seviyesine geldiğine işaret eden Gülle, “Bugün Kırgızistan’da aktif faaliyet gösteren 300 kadar Türk firmamızın 250 milyon dolar seviyelerinde bir yatırımı bulunuyor. İkili ticari ve ekonomik ilişkilerimiz 2018’de Cumhurbaşkanlığı düzeyinde gerçekleştirilen karşılıklı ziyaretler ile yatırım ortamının kolaylaştırılması ve ticareti zorlaştıran faktörlerin ortadan kaldırılması gibi hedef ve vizyonların oluşturulması ile yeni bir döneme girmiş bulunuyor.” diye konuştu.

Gülle, bazı sektörlerde 2019 yılının ilk 10 ayında Kırgızistan’a olan ihracatta artışın dikkati çektiğini belirterek, şunları anlattı:

“Çelik sektöründe yüzde 95, kuru meyvede yüzde 230 ve tekstil ve hammaddelerinde yüzde 240’lık bir artış başarısı var. TİM olarak gerçekleştirdiğimiz araştırmaya göre, Kırgızistan’ın ithal ettiği ve Türkiye’nin rekabet avantajı olan 491 üründe Kırgızistan’ın Türkiye’den gerçekleştirebileceği 637 milyon dolarlık ithalat hacmi potansiyelini gerçekleştirebilirsek bu yönde konulan ihracat hedefini tutturmada önemli bir yol alırız.”

- “Kırgızistan ithalatını artırırken, bizim pazar kaybettiğimizi görüyoruz”

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak da Türkiye’nin 1991 yılında Kırgızistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilk tanıyan ülke olduğunu anımsatarak, aynı yıl DEİK Türkiye-Kırgızistan İş Konseyi’nin kurulmasının da ayrıca önemli olduğunu söyledi.

Olpak, DEİK’in 34 yıldır ticari diplomasi anlayışıyla çalışmalarını sürdürdüğünü ifade ederek, şunları kaydetti:

“Tüm dünyaya yayılmış, 146 iş konseyimiz var. Herhangi bir ayırım yapmadan, tüm dostlarımızı bu güzel networkümüzden faydalanmaya davet ediyorum. İki devlet başkanımızın koyduğu hedefin gerisindeyiz. Bunu yapacak iş dünyası olarak bizleriz. Kırgızistan’ın dünyadan farklı sektörlerde ithalatını artırırken, bizim pazar kaybettiğimizi görüyoruz. Bu konunun üzerine daha fazla çalışmamız gerektiği kanaatindeyiz. Kırgızistan'ın Avrasya Ekonomik Birliği üyesi olduğunu, Türk iş adamlarının da bu çerçevede değerlendirme yapması gerektiğini ifade etmek istiyorum.”

İş dünyalarının genel olarak bürokrasiden şikayet ettiğini aktaran Olpak, “Navlun ücretinin yüksek olması firmalarımızın dile getirdiği konulardan birisi. Kırgızistan Stratejik Yatırım Planı çerçevesinde hayata geçirilecek alt yapı projelerinde, Türk firmalarına pozitif ayrımcılık yapılmasını bekliyoruz.” dedi.

Bu arada, TİM, TOBB ve DEİK iş birliğinde gerçekleştirilen forum kapsamında, yapılacak iş birliklerine ilişkin 7 ayrı mutabakat zaptı imzalandı.