İstanbul Finans Merkezi Müjdesi

Öncelikle tüm okurlarıma ve takipçilerime yeniden merhaba. İkinci kitabım Spekülatör'ün yazım süreci ve doktora çalışmaları derken yaklaşık iki yıl ayrı kaldık ancak yeniden birlikteyiz ve bu günden sonra Mynetfinans çatısı altında finans ve ekonominin geleceğini yorumlamaya çalışarak ve geleceğin yatırımlarını bugünden tespit ederek birlikte olacağız. Sizlerle buluşma noktasında tekrar fırsat verdiği için Mynet grubuna ve iki yıl boyunca yeni yazılarımın nerede yayınlanacağını yüzlerce mail ile soran ve sabırla bekleyen sadık okuyucularıma sonsuz teşekkür ederim.

Evet başlarken elim boş gelmedim size bir müjde ile geldim: İstanbul Uluslararası Finans Merkezi olacak!

Müjdemizi neden müjdelediğimize başlamadan evvel isterseniz iki yıl önce bu köşede neler konuşmuştuk ve iki yıl içerisinde neler oldu kısaca bir göz atalım, toparlayalım ki önümüzdeki yıllarda neler bekliyoruz böylece netleştirmiş olalım.

Pekala şöyle finansal açılardan bolca güneşli ve Türkiye adeta bir gül bahçesi denilen dönemde “Türkiye ekonomisinde adım adım ekonomik krize” başlıklı yazı dizisini yazmıştık, riskleri ön plana çıkarıp bunların gerekçelerini resmi kurumlardan aldığımız verilerle desteklemiştik. Bir çok kesim tarafından topa tutulmuş ve eleştirilere maruz kalmıştık fakat geldiğimiz noktada devlet büyüklerimizin de artık son zamanlarda açıkça ifade ettiği gibi bir süredir ülke ekonomisi ne yazık ki bir krizi yaşamakta.

Bir diğer başlıkta ise “Devalüasyonun tarihini açıklıyorum” diye iddialı bir tezle ortaya çıkmıştık ve yazı yayına girdiğinde dolar kurumuz 1.80-2.00 bandında işlem görmekteydi. (Bu arada çok uzun bir zaman geçmedi üzerinden)

Altın yükselecek, borsa düşecek demiştik, bunlar o günler de elbette birer istek değil bilimsel gerçeklerdi. Gelinen noktada 70.000 endeks/3.50 dolar kuru=20 cent gibi bir diple (aslında ona yabancı yatırımcı için endeks 20 bine düşmüş demek daha doğru olacaktır) ve cumhuriyet altınında 900 TL gibi bir yakınsama ile birçok gelişmeyi geride bıraktık.

Mevlana Hazretlerinin söylediği gibi “Dün dün ile gitti cancağızım bugün yeni birşeyler söylemek lazım” diyelim ve söyleyelim:

İstanbul Uluslararası Finans Merkezi diyelim ve bu bir istek midir yoksa yine bilimsel bir gerçek midir hep birlikte rakamlarla görmeye çalışalım:

Yukarıda Dünya borsalar federasyonundan alınan veriler ile oluşturulmuş tablo bize 2015 yılı sonu-2016 yılı başı ile Dünyada'ki belli başlı finans merkezlerinin piyasa değerlerini, piyasa paylarını ve borsalarının piyasa değerinin toplam gayrisafi yurtiçi hasılaya oranlarını göstermektedir. Ne yazık ki şöyle bir çırpıda baktığımızda Borsa İstanbul'un piyasa değeri açısından içler acısı hali hemen göze çarpmakta. Burada hemen belirtmekte fayda var ki bir basketbolcu potaya sıçramadan evvel en dipten mevzi alır, bir ok fırlatılmadan evvel çekilebildiği kadar geriye çekilir.

Ayrıca 2015 yılı sonu itibariyle federasyonun açıkladığı rakamlar neticesinde dünya borsalarının külli değeri 67 Trilyon dolardır, Trump geldi Amerikan borsaları yükseldi ve bu rakam şuanda 70 Trilyon dolara ulaştı yani bu ne demek cebimizde 70 Trilyon dolar para olsa dünyada modern borsalarda işlem gören tüm hisse senetlerini bir torbaya koysalar bunu bu parayla satın alabiliriz demek.

Pekala bu tabloda Borsa İstanbul'un değeri nerede ona bakalım; 189 milyar dolar piyasa değeri, dünya borsaları içerisindeki %0.4 lük payı ve GSYH'sının %25 i ile otuz ikinci sırada. Bu tablo Türkiye'ye yakışıyor-yakışmıyor polemikleri şöyle bir tarafta dursun isterseniz biz bir de Dünya Ticaretinde Türkiye'nin yeri nerede ona bakalım:

Yukarıdaki tabloda da açıkça görüleceği gibi 720 milyar dolarlık bir ticaret hacmi ile Türkiye Dünya'da on sekizinci sırada yer almaktadır. İkinci tabloyu dikkatle incelediğimizde ve birinci tablo ile birlikte okuduğumuzda 300-400 milyar dolar ticaret hacmi ile bizden çok çok gerilerde yer alan Hong Konk borsası 3.2 Trilyon dolarlık bir borsa büyüklüğüne sahiptir. GSYH 'nın on katı büyüklüğe sahip Hong Konk bu anlamda tam bir finans merkezidir diyebiliriz. Bir diğer dikkat çekici durum ekonomik büyüklük olarak 300-400 milyar dolar aralığı ile bizden çok daha geride olan Güney Afrika'nın durumudur. İstanbul kalibresinde bir metropolü dahi olmayan Güney Afrika ülkesinin Johannesburg Borsası tam tamına 790 milyar dolar piyasa değeri ile GSYH'sını iki katına katlamış gözükmektedir. Yani neresinden tutarsak tutalım burada biz aşırı ihmal edilmiş ve aşırı ucuz kalmış bir İstanbul Borsası ile karşılaşıyoruz.

Yoksa Mustafa Bey “Türkiye'de hak yok hukuk yok bu ülkeye para gelmez!” diyenlerden misiniz?

O zaman ben size rakamlarla şöyle bir karşılaştırma yapmak istiyorum, heritage.org sitesinin Dünya bankası'ndan derlediği verilerle hazırladığı finansal özgürlük endekslerinde tüm gerilemelere rağmen Türkiye 79. sırada yer alırken Güney Afrika 80. sırada İtalya ise 86. sırada yer almaktadır. Aynı zamanda finansal özgürlük endeksi sıralamasında Fransa ile Türkiye arasında sadece dört basamak söz konusu diye belirtmekte de fayda olduğunu düşünüyorum.

Özetle ulaştığımız noktada 650 milyar dolar piyasa değerine sahip İtalya ile 790 milyar dolar piyasa değerine sahip Johenesburg borsaları Borsa İstanbul'dan üç dört kat daha değerli ve finansal özgürlük gibi hukuğun gücü ve yatırımcıyı koruma gibi konularda Türkiye'den daha geri. Elbette bu belirttiğimiz bölgeler birer finans merkezi değiller ancak Türkiye borsasının gidebilecek daha ne kadar yolu olduğunu göstermesi açısından önemli yerdeler. En azından GSYH/Piyasa Değeri=1 olabilecek bir Borsa İstanbul'un hayal olmadığını göstermekteler. Pekala GSYH/Piyasa Değeri=1 olan Borsa İstanbul ne anlama geliyor? Borsası bir trilyon dolara yaklaşmış bir ülke anlamına geliyor. (Son rakamlarla piyasanın toplam değeri yaklaşık 160 milyar dolardır)

Yazımızı sonlandırmadan evvel “hukuğun gücü ve sermaye akışı” meselesi üzerinde hat safhada durmayı gerektiren bir konu mudur acaba diyelim ve İstanbul Uluslararası Finans Merkezi başlıklı yazı dizimize hukuk ve yatırımcı güveni konularıyla bir sonraki yazımızda devam edeceğimizi saygılarımızla belirtelim.

Son söz: Para Asla Uyumaz!