Sermaye piyasası nedir? Sermaye piyasası araçları nelerdir?

Tıpkı döviz piyasaları ve altın piyasaları gibi sermaye piyasaları da ekonomiyi ve para piyasalarını hareketlendirme konusunda büyük işleve sahiptir. Küçük miktarlar ile ekonomiye etki edemeyen birikimler birleştirildikleri zaman ekonomide katkı sağlayabilirler. Bu birikimlerin para piyasalarını canlandırmasına olanak veren piyasalar sermaye piyasalarıdır.

Sermaye piyasası nedir?

Menkul değerlerin uzun süreli vade tarihleri karşılığında alındığı ve satıldığı yerler sermaye piyasalarıdır. Sermaye piyasaları ekonomiye küçük miktarlarda da olsa katkı sağlamadığı hâlde bir araya getirildiği zaman geniş olanaklar sağlayan birikimlerin ekonomiye destek olmasına imkân verir. Sermaye piyasaları da altın ve döviz piyasaları gibi ekonominin gidişatında etkili piyasalardır.

Sermaye piyasalarındaki kurallar Sermaye Piyasası Kanunu ile belirlenmiştir. Bu Kanun'un hedefi sermaye piyasalarında etkin, istikrarlı, güvenli, rekabetçi ve adil bir ortam içinde işlemesini ve gelişmesini sağlamaktır. Kanun ile sermaye piyasalarındaki yatırımcıların hakları ve çıkarları korunarak piyasada düzen sağlanır. Birincil ve ikincil olmak üzere iki farklı grup sermaye piyasası vardır. Birincil olan piyasalar menkul değerlerin ilk kez alındığı ve satıldığı yerdir. İkincil sermaye piyasaları ise daha önce alımı yapılmış olan menkul değerlerin yeniden alınıp satıldıkları yerdir.

Sermaye piyasası araçları nelerdir?

Sermaye piyasaları dâhilinde alım satımı yapılan bazı araçlar vardır. Bazı sermaye piyasası araçları şu şekilde sıralanabilir:

• Kira sertifikaları
• Paylar ve pay benzeri menkul değerler,
• Gayrimenkul sertifikaları
• Türev araçlar
• Yatırım fonu katılma payları
• Yatırım kuruluşu sertifikaları ve varantlar
• Borçlanma araçları (Tahvil, paya dönüştürülebilir tahvil, finansman bonoları, değiştirilebilir tahvil, kıymetli madenlerin bonoları)

Sermaye piyasalarının SPK (Sermaye Piyasası Kanunu) 34. madde gereğince belirlenmiş olan bazı faaliyetleri vardır. Sermaye piyasası faaliyetleri şunlardır:

• Halka arza aracılık etmek
• Bireysel portföy yöneticiliği
• Alım satımda aracılık
• Alım satım sistemlerinin ve Pazar alanlarının işletilmesi
• Sınırlı ve genel saklama hizmetleri
• Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenecek olan diğer hizmetler ve etkinlikler