İş yerindeki kira artışlarının belirlenmesinde 12 aylık ortalama Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) baz alınıyordu. 1 Temmuz 2020'den beri kira artışlar 12 aylık ortalama Tüketici Fiyat Endeksi'ne (TÜFE) göre hesaplanmaya başlandı. Konutlarda yapılan bu uygulamaya 2019 başında geçilmişti. Bu durumda, kiracı ile mal shaibi TÜFE'nin altında bir oranda karar kılabilir. Ancak bahsi geçen oranın üzerinde kira artışı yapılamaz.
İşte salgın döneminde kiracının dikkat etmesi gerekenler...
İş yeri için kira kontratının yapıldığı sırada, konuttaki gibi kira ve depozito bedeli, yıllık zam oranları gibi bilgiler ele alınmalı. Diğer dikkat etmeniz gereken konular ise şunlardır: İmza sirkülerini, şirket evraklarını açık olarak almalısınız, KDV’li bir işyeri gerçek kişiye satıldığında stopaj yükümlülüğü özel bir madde yazılmadıysa kiracıya geçer, mal sahibi devir durumunda; haklı makul gerekçe var ise devre karşı çıkamaz, devir edildiğinde sorumluluk 2 yıl daha sürer.
DEVİR ONAYI VERMEK ZORUNDA
Kiracılar, mal sahibinin yazılı onayını alıp kira ilişkisini devredebilir. Mal sahibinin haklı sebepleri yoksa eğer bu rızayı vermesi gerekir. Mal sahiplerinin bu devirlere onay vermesi gerektiği yeni düzene geçildi.
Öte yandan kiracının sözleşmenin bitiminden evvel taşınmazı tahliye ettiği durumda mal sahibi, burayı kiraya verene kadar geçecek ‘makul süre’ kadar daha kira bedeli alabilir. Mal sahibi yeni kiracıyı hemen bulursa kira bedeli isteyemez. Ancak tahliye sonrasında mülkün boş kalması durumunda en çok 3 aya kadar kira talep edebilir.
Kiracı ödeme zorluğu çeker, iflas eder ya da kirada kalamayacak duruma gelirse sözleşmeyi yasal fesih bildirim süresine uyarak her zaman fesih edebilme hakkına sahiptir. Yasal fesih bildirim süresi vardır bu süre 6 aylık dönemler için geçerlidir ve 3 aydır.
Kiracının tahliyesine yönelik kira sözleşmesini sona erdirme sebepleri belirli sayıda kanun ile belirleniyor. 1 Temmuz 2020’den beri konutlar için geçerli olan bitirme nedenleri (bir kira dönemi içerisinde iki haklı ihtar, esaslı tadilat, temerrüt, tahliye taahhüdü, tamirat, yıkım, 10 yıllık uzama süresinin sona ermesi vs. iş yerleri için de uygulanmakta. Aynı zamanda iş yeri mal sahipleri sözleşmelerde özel sona erdirme sebepleri yazamaz.