Otomotiv sektörü son dönemde hükümet kanadından gelecek iki önemli karara kilitlendi. Biri Türkiye’de Stellantis Grubu’nun Tofaş’a devredilmesi hakkında Rekabet Kurulu’ndan (RK) uzun süredir beklenen karar, diğeri ise 1 milyar dolarlık yatırım açıklayan Çinli BYD’ye verilecek teşvik belgesine ilişkin nihai sonuç.
Gazete Pencere’den Emre Özpeynirci’nin haberine göre, 2 karar da otomotiv pazarının seyri açısından çok kritik. Satış ve pazar payı olarak bakıldığında bu yılın ilk 7 ayı sonunda Tofaş’ın bünyesindeki Fiat, Alfa Romeo, Jeep, Maserati ve Ferrrari markalarının pazardan aldığı pay yüzde 13’e ulaşırken, Peugeot, Citroen, Opel ve DS’ten oluşan Stellantis’in (PSA) payı ise yüzde 16’yı buldu.
1 Mart 2023’ten bu yana beklenen Rekabet Kurulu’nun olumlu
karar vermesi halinde, tüm markaların bünyesine katacak Tofaş’ın pazar payı bir
anda yüzde 30’a ulaşacak. Hafif ticaride ise bu oran yüzde 40’ı aşıyor.
Bu da pazardaki dinamikleri belirlemek adına elinde büyük bir gücün oluşmasını sağlayacak. Ama atılan imzalara rağmen Rekabet Kurulu’nun 1.5 yıldır nihai kararı vermemesi, “Tofaş’a böylesine büyük bir pazar payı gücü verilmesi istenmiyor mu?” sorularını gündeme getirdi.
Yaklaşık 3 ay önce hem Tofaş hem de Stellantis cephesi, kulislerde nihai karara yakın olunduğunu söylese de, henüz Rekabet Kurulu’ndan olumlu veya olumsuz karar çıkmadı. Taraflar karar konusundan umutsuzluğa kapılmış durumda. Bu kararın gecikmesinde Koç Holding’in bünyesinde Ford Otosan’ın da olmasının, özellikle ticari araçta büyük güce ulaşmasının etkisi olduğu söyleniyor.
Çinli BYD’nin beklediği teşvik belgesi de pazardaki fiyat dengesi açısından büyük önem taşıyor. BYD’nin yapacağı 1 milyar dolarlık yatırıma karşılık, Resmi Gazete'de yayımlanan ve 5 Temmuz’da yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı kararı uyarınca, yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük muafiyetinden yararlanarak gerçekleştirilen Çin menşeli oto ithalatı, uygulanan söz konusu ek mali yükümlülükten muaf olacak. Yani BYD teşvik belgesini alması halinde, Çin’den sıfır gümrükle elektrikli ve hibrit otomobil ithal edebilecek.