İKİNCİ DİP ARAYIŞI YABANCIYI PARANOYAK YAPACAK

Aylardır özellikle gelişmiş batı ekonomilerinde yaşananlar, batı yatırımcısının hiç alışık olmadığı endeks hareketlerinin yaşanmasına neden oluyor. Aynı gün içerisinde yüzde 4-5 düşüp-çıkan AB endekslerini görüyoruz.

Sorunlu ekonomilerin sadece parasal tedbirlerle kurtarılmaya çalışılıp, yapısal tedbir kararlarının bir türlü ülkeler tarafından alınamıyor olması krizin daha da derinleşmesine neden oluyor. Başta Yunanistan olmak üzere, İtalya alınması gereken tedbirlerde gecikme yaşıyorlar. Bu gecikme, bu ülkelerin krizden çıkmayı başarabileceklerine olan inanışın azalmasına neden oluyor.

Yunanistan'ın alması gereken yardım dilimine karşılık gereken bütçe tasarrufunu yapmamış olması nedeniyle, IMF-AB Merkez Bankası temsilcileri ve AB temsilcilerinin(troyka) görüşmeleri kesip de ülkeden ayrılması Yunanistan üzerindeki spekülasyonların artmasına neden oluyor.

Geçen Cuma, hafta sonu Yunanistan'ın iflasını açıklayacağı korkusu tüm dış borsaların sert düşüşlerine neden oldu. Artık söylentilerle bir anda sert satışları görür durumdayız. Bu tarz davranışlara ve korkulara sahip olmayan AB yatırımcısı, her telden çıkan söylentiler ve açıklamalar nedeniyle tam bir paronoya içine girmiş durumda.

Bunda da haksız değiller diye düşünüyorum! Çünkü yıllardır gidişatları kötü olmasına rağmen, bir çok sorunlu ülkenin yanlış yapılan not değerlendirmeleri nedeniyle bir çok AB ülke bankası bugünlerin yaşanmasını ummadığı için, bu ülkelerin tahvillerine yatırım yapmayı sürdürmüşlerdi. Şimdi yapılan bu yanlışlar karşılarına çıkıyor.

Çok önceden beri söylüyorum. Bence Yunanistan'ın bu krizden ciddi bir borç silme ve vade uzatmadan çıkabilme ihtimalini görmüyorum. Yunanistan'ın ulaştığı borç seviyesi sahip olduğu sanayi ile ödenebilecek düzeyin çok üstünde. Bu nedenle alacaklı AB ülkeleri ya Yunanistan'da çok ciddi borç silmesi ve vade uzatması yapacaklar, ya da Yunanistan'ın ipini çekecekler!

Mesele sadece Yunanistan'ın iflasına izin vermekle bitecek diye inansalar, eminim bunu çoktan yaparlardı. Korku; Yunanistan'ın iflasının İtalya ve İspanya gibi ülkelere de bir domino etkisi yapması. Bu durumda bu üç ülke tahvillerine yatırım yapmış bulunan ülkelerin bankalarının ciddi krizlerle karşı-karşıya kalması. Şimdiden alacaklı bankalar için olası kriz senaryosu tedbirleri konuşuluyor.

Kişisel düşüncem, Yunanistan'ı feda etmeleri gerekeceği. Çünkü Yunanistan'a yapılacak desteklerin geri dönme ihtimali çok güç. Buna karşılık İtalya ve İspanya'daki sorunlar bu iki ülkenin de alacak oldukları yapısal tedbirler ile çözülebilir. Bu iki ülke ekonomisinin ve sanayisinin büyüklüğü, doğru yapısal tedbirlerle içinde bulundukları krizden çıkabilmelerine yetecek kadar büyük.

Sorunlu ülke ekonomileri için alınacak kararların gecikmeden alınması gerekiyor. Ne kadar gecikirse, gördüğünüz gibi her türlü manipülasyonla bu durum yatırımcıların aleyhine kullanılacak.

Olası bir Yunanistan iflası halinde, Alacaklı AB bankalarının bu tahvillerine karşılık ayırmak zorunda kalacakları için, AB içinde kredi hacminin çok ciddi daralmasına neden olacaktır. Bu da AB büyüme oranlarını etkileyecek bir gelişme olur. Bir an önce, alacaklı durumunda olan bankaların sermaye arttırımına destek olunması gerekiyor. Yoksa, alacaklı bankaların da sonrasında krize girmesi ile yine bir finansal kriz dalgası görülebilir.

Kaynaklar sorunlu ekonomilereden ziyade, bu ülkelerden alacaklı olan, sağlam ülkelerin bankalarının desteklenmesi için kullanılmalı. Yoksa, çürükler nedeniyle sağlamlar da, aynı sorunları yaşamak durumunda kalacaklar.

Böyle bir ortamda kimin ne yapacağını bilmek çok zor olur. Notlar düşürülebilir. Avro'dan çıkan ülkeler olabilir. İşte bu belirsizlik paritenin euro aleyhine hızla düşmesine neden oluyor.

IMKB
Dış piyasaların yaşadığı bu belirsizlik nedeniyle, pozitif ayrışma gösteren endeksimizin de realize yaşaması çok normal kabul edilmeli. Ama İMKB'de yaşanabilecek düşüşler, banka hisseleri için alım fırsatları yaratacaktır. Bizde panik yapmayıp, olası fırsatları kollamak doğru olacaktır. İkinci dip bulunduğunda, imkb hızlı tepki verenlerden olacaktır. Güvenli sığınak Türkiye olacaktır.

Olası gevşeme seviyelerimizi Destek-Direnç şablonlarında rakamsal olarak verdim. Bakabilirsiniz.

Not: Yazı borsaanalizci.com'da 09:06'da yayınlanmıştır.

Aydın Eroğlu