BİZE ULAŞIN
En açık tanımı ile borsada önceden belirlenen fiyata ulaşan değerle birlikte alım-satım işlemlerini durduran bir araç olan devre kesici, otomatik olarak devreye girer. Bu aracın yatırımcıların sermayelerini güvenceye almaları konusunda etkili olduğu bilinir. Dolayısıyla BIST devre kesicinin güncel süresi sıklıkla araştırılır. 2020 yılında süresi güncellenen borsa devre kesici, geçici önlem aracı olarak da nitelendirilir.
Dünya çapındaki borsalarda kullanılan bazı araçların anlamları sıklıkla araştırılır. Bu bağlamda en çok sorgulanan araçlardan biri de BIST devre kesicidir. Söz edilen devre kesiciler, fiyatların önceden tanımlanan seviyelere ulaştığındaki hareketler ile ilgilidir. Yani fiyatlar daha önce belirlenen bir seviyeye geldiği takdirde borsada alım ve satım otomatik bir şekilde durdurulur. Bu özelliği ile BIST devre kesici, geçici önlem aracı olarak da belirtilebilir.
Borsa İstanbul tarafından "Borsa devre kesici kaç dakika?" sorusunun yanıtı güncellenmiştir. 10 Ekim 2020 tarihinde alınan karar doğrultusunda BIST devre kesici süresi, piyasanın tümü için uygulanmaya başlayan endeks bazlı olan devre kesici sistemi ile birlikte belirlenmiştir. Eşleştirme süresi değiştirilmeyen BIST devre kesicinin emir toplama süresi 30 dakikadan 15 dakikaya indirilmişir. Eşleştirme süresi ise hâlâ 2 dakikadır.
Genelde geçici önlem aracı olarak nitelendirilen borsa devre kesicinin nasıl çalıştığı da sıklıkla sorgulanır. Mevcut borsadaki fiyat değişimlerinden dolayı devreye girdiği bilinen bu araç, spekülatif atakların önlenmesini sağlar. Yani borsa devre kesici, önceden belirlenen fiyat seviyesine ulaşıldığında alım ve satımı durdurur. Dolayısıyla BIST devre kesici ile yatırımcıların sermayelerinin güvence altına alındığı söylenebilir. Uygulaması manuel müdahale gerektirmeyen borsa devre kesici, otomatik olarak devreye girer. Yani fiyat değişiminin eşik değeri aşması söz konusu ise bu aşamada otomatik olarak BIST devre kesici devreye girer.
Piyasada yaşanan olağandışı hareketlenme , gelişme ya da spekülatif bir hamle sonucunda bir payın fiyatında %10 oranında yükseliş ya da %5 oranında düşüş meydana geldiği zaman BIST devre kesici sistemi çalışır. BIST devre kesiciyi harekete geçtiğinde, belirlenen fiyat eşiklerini geçen emirler iptal edilir. Bu hareket sürecinde ilgili paydada tek fiyat yöntemiyle fiyat oluşturmak için bir süre emir toplanır. Bu süre 15 dakikaya düşürülmüştür. Bu süreden sonra emirler eşitlenir. Eşleştirme süresi de 2 dakikadır. Eşleştirme sonucunda fiyat oluşturulur. Duyurulan fiyat sonrasında sürekli işlemler devam eder.
