Anadolu Kaplanları ekonomik kriz bekliyor mu?

Sinan Onuş

Konya

Hükümet ve Gülen cemaati arasında “yolsuzluk ve rüşvet” operasyonu ile başlayan siyasi krizin, ekonomik bir krize döneceği kaygısı giderek artıyor. Hükümetin, mali kayıpları sürekli öne çıkarması ise kaygıyı daha da yoğunlaştırıyor. Mali kriz kaygısı Anadolu’da nasıl hissediliyor?

BBC Türkçe adına, Konya’da sanayici ve işadamlarıyla diğer bir deyimle “Anadolu Kaplanlarıyla” siyasi krizi ve ekonomiye olası etkilerini konuştuk.

Konya Sanayici ve İşadamları Derneği (KOSİAD) Başkanı Turgay Bilge, siyasi krizin, henüz mali bir krize dönüşmediğini, ama ekonomide gözle görülür bir olumsuzluk meydana getirdiğini söylüyor. Bilge, bu olumsuzluğa “kısa süre için tolere edileceğini” düşünüyor.

Siyasi çekişmeye Konya’dan bakıldığında “cemaate oranla hükümetin daha güçlü olduğunun görüldüğünü” söyleyen Bilge, bu nedenle ekonomiyi de “o gücün çekip çevirmeye devam edeceği algısının hakim olduğunu” belirtiyor. Konyalı sanayici ve iş adamlarının büyük kısmının hem hükümete, hem de cemaate yakın olduğunu ileri süren Bilge, “Konyalılar, siyasetin ticaret üzerindeki etkisini bildikleri için, çekişmede, menfaatleri açısından tercihlerini hükümetten yana koydular” diyor.

'2014 tedbirli yaşanması gereken yıl olacak'

Konya Ticaret Odası (KTO) Başkanı Selçuk Öztürk de, çekişmenin sonuçlarının ekonomide şu an için kriz boyutunda olmadığını vurguluyor.

“Önümüzdeki günlerde daha büyük şeyler olmazsa bugün itibariyle bir kriz beklemiyorum, ama bir sıkıntı var” diye konuşan Öztürk, bu sıkıntıyı “2014, hepimizin tedbirli yaşaması gereken bir yıl olacak” diye tarif ediyor.

Gezi Parkı eylemlerini ve 17 Aralık operasyonunu birlikte ele almak gerektiğini söyleyen Öztürk, “İkisini de referans olarak ele aldığımızda, görüyoruz ki, ülkeye sıkıntı verecek para çıkışı gözlemlenmedi” diyor.

Ancak her iki olayın gerek cari açığın kapatılması için yurtdışından gelen finansmanda, gerekse yerel bazdaki yatırımlarda sıkıntı yaratacağını belirten Öztürk, yatırımcıların bu dönemde daha kontrollü hareket edeceklerini belirtiyor.

Öztürk, “Bu da yatırımları azaltacak, işsizliğin istediğimiz rakamlara inmesini engelleyecek ve dış ticaretimizi bir miktar düşürecek” diyor.

'Özel bir dönem'

Türkiye’nin “özel bir dönem” yaşadığını söyleyen Konya Sanayi Odası (KSO) Başkanı Memiş Kütükcü de, ekonomide bir tedirginlik olduğunu kabul ediyor, ama bunu yalnızca siyasi çekişmeye bağlamanın doğru olmadığını söylüyor.

ABD Merkez Bankası’nın tahvil alımının azaltılmasına ilişkin son kararını anımsatan Kütükcü, “Tüm bunlara rağmen olumsuzluk, yerel ölçekte ticaretimize henüz çok yansımadı. Bir miktar kaygı var, ama bu da geçici” diyor.

Sanayicilerin 2014 planlarının etkilendiği görüşünü, Kütükcü de kabul ediyor.

Hükümetin, yolsuzluk iddialarını bir kenara bırakıp sürekli ekonomik kayıplara vurgu yapmasını haklı bulan Kütükcü, “Ülkemizin yıllık ihracatı 151,7 milyar dolara çıktı diye seviniyoruz ve 50 milyar dolarlık kayıptan bahsediyoruz. Bu, kaygı verici bir kayıp. Siyasi ortam bir an önce normalleşmeli. Yolsuzluğu kimse onaylamaz, ama hukuki süreç yürürken sürekli buna vurgu yaparak stresi artırırsak ekonomide kaybediyoruz” diyor.

Dış politikanın Konya ekonomisine yansıması

Konya, sanayi ürünleri ihracatının yanı sıra tarım ürünlerin ihracı, özellikle de tavukçulukta öne çıkıyor.

Ocak-Ağustos 2013 verilerine göre Konya’nın ihracatında ilk sırada Irak yer alıyor. Ardından Almanya, Rusya, İran, Suudi Arabistan ve Libya geliyor.

Irak birinci sırada yer alıyor ama, KTO Ekonomik Göstergeler Ekim 2013 bültenindeki verilerde, bu ülkeye yapılan ihracatta, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla, yüzde 19 azalma olması dikkat çekiyor.

KTO Başkanı Selçuk Öztürk, 2013’te il olarak ihracat hedeflerinin altında kaldıklarını kabul ediyor ve “Uluslararası ilişkiler rakamlarımızı elbette etkiliyor. Arap Baharı ile ihracatta azalma oldu. Mısır ve Suriye’yi saymazsak hızla toparlandık ve eski rakamlara çok yaklaştık” diyor.

KSO Başkanı Memiş Kütükcü de düşüşün sınırlı olduğunu savunuyor. Türk sanayicisinin esneklik kazandığını kaydeden Kütükcü, “Sıkıntı halinde hemen yeni pazarlara yöneliyoruz. Örneğin Kuzey Afrika bu yeni pazarlardan biri” diye konuşuyor.

KOSİAD Başkanı Turgay Bilge de, dış politikadaki sıkıntıların Konya ekonomisine yoğun olarak yansımadığını söylüyor.