Yunanistan Euro'dan çıkarsa Türkiye etkilenir mi?

Enis Şenerdem

BBC Türkçe

Yunanistan'ın Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile bir türlü uzlaşamaması, kısaca 'Grexit' olarak adlandırılan, ülkenin Euro'yu terk etmesi senaryosunun giderek daha fazla dillendirilmesine yol açıyor.

Euro Bölgesi maliye bakanları Lüksemburg'da Yunanistan'ın durumunu görüşmek üzere toplanıyor. Ülke ay sonuna kadar Avrupa ve IMF'den acilen ihtiyaç duyduğu kaynağı alamaz ve iflas ederse, içerde ödemelerini yapabilmek için Euro'dan çıkmak zorunda kalacak.

Peki bu senaryo gerçeğe dönüşürse Türkiye'ye etkisi ne olur?

Ticaret: Büyük etki yok

Sınır komşusu olmalarına karşın Yunanistan ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi çok yüksek değil.

İki ülke 2014'te sadece 5,6 milyar dolarlık ticaret hacmi yakalayabilmişti. Bu dönemde Türkiye, Yunanistan'a 1,4 milyar dolarlık ihracat yaparken, bu tutar toplam ihracatının sadece yüzde 0,9'unu oluşturmuştu.

Avrupa Birliği'ne yapılan ihracattan Yunanistan'ın aldığı pay ise yüzde 2 seviyesindeydi.

Kaynak: TİM

İthalatta ise Yunanistan'ın payı ihracata kıyasla az da olsa daha fazla.

2014'te Yunanistan'dan 4,2 milyar dolarlık ithalat yapılmış ve bu tutar toplam ithalatın yüzde 1,7'sine denk gelmişti.

Yunanistan'dan ithal edilen mal ve hizmetlerin AB ithalatındaki payı ise yüzde 4,7 seviyesinde.

TIKLAYIN - 5 SORUDA AB VE YUNANİSTAN'IN YORGAN KAVGASI

Türkiye'nin Yunanistan'a gerçekleştirdiği aylık ithalat yıllardır 100 milyon dolar civarında dar bir bantta dalgalanırken, Yunanistan'dan yapılan ithalat özellikle 2014'ün başlarında ayda 500 milyon dolara yaklaştı, ancak sonra sert bir düşüşe geçti.

Son ithalat verileri, tutarların Yunan mali krizinin patlak verdiği 2010 dönemine geri çekildiğini gösteriyor.

Bu tablo Yunanistan'ın Euro'dan ayrılması durumunda ekonomisinde yaşanabilecek yeni bir daralmanın, Türkiye'yi ticaret alanında fazla etkilemeyeceğine işaret ediyor.

Turizm: Olumsuz

Yunanistan ve Türkiye geleneksel olarak deniz, kum, güneş turizminde iki rakip ülke olarak kabul ediliyor.

2014 yılında Türkiye'yi 41 milyon turist ziyaret etmiş ve toplam turizm geliri de 29 milyar euro olmuştu.

Yunanistan ise geçen yıl 21 milyon turist çekerek 13,2 milyar euro gelir yaratmıştı.

Turist başına harcamada da Türkiye geçen yıl bir adım öndeydi. Türkiye'ye gelen turistlerin kişi başına düşen harcaması 707 euro seviyesindeyken, Yunanistan'a gelen turistlerde kişi başına düşen harcama 633 euro olarak gerçekleşti.

Ancak Yunanistan krizinin de etkisiyle 2014'te Euro'da yaşanan değer kaybı, ülkenin turizmdeki rekabet gücünü artırmış ve ülkeye gelen turist sayısı yüzde 23 artış göstermişti.

Kaynak: Eurostat, TÜİK

Türkiye'deki artış oranı ise 2014'te yüzde 6'da kaldı.

Almanya'nın en büyük bankası olan Deutsche Bank başekonomisti Thomas Mayer, Yunanistan'ın Euro'dan çıkması durumunda turizmdeki fiyat avantajının daha da artacağını öngörüyor.

Mayer, yatırımcılarla paylaştığı piyasa notunda "Şu anda Yunanistan'daki birçok tatil beldesi Euro'nun yarattığı fiyat dezavantajı nedeniyle Türkiye'deki ucuz fiyatlarla baş edemiyor. Grexit senaryosunun gerçekleşmesi Yunan turizmini destekleyecektir" diyor.

Böyle bir durumda Türkiye'nin turizmde Yunanistan'a pazar payı kaptırabileceği de ifade ediliyor.

Bankacılık: Finansbank güçlü görülüyor

Yunan bankası National Bank of Greece, Finansbank'ın çoğunluk hissedarı.

Yunanistan'ın Euro'dan çıkışı senaryosu, Güneydoğu Avrupa ülkelerinde özellikle bankacılık çevrelerini endişelendiriyor.

2000'li yılların başlarından itibaren bölgede finans alanında söz sahibi olma stratejisiyle yola çıkan Yunanistan; Makedonya, Sırbistan, Romanya ve Moldova gibi ülkelerdeki bankacılık faaliyetlerini hızla artırmıştı.

Bu strateji kapsamında Yunan bankası National Bank of Greece, Türkiye'de de Finansbank'ın çoğunluk hissedarı olmuştu.

Ancak bankacılık çevrelerinde genel kanı Finansbank'ın risk altında olmadığı yönünde.

Londra merkezli Standard Bank'tan piyasa uzmanı Demetrios Efstathiou, Yunanistan'ın yaratabileceği bölgesel riskleri değerlendirdiği piyasa notunda "Finansbank'ın sermaye yapısı son derece güçlü. Öyle ki bazı sektör analistleri Türk bankacılık sektörünün en iyi yönetilen bankası olduğunu dahi düşünüyor. Her ne kadar olası bir krizin Finansbank'a da sıçrayabileceği endişeleri bulunsa da Merkez Bankası'nın alacağı tedbirler ve Finansbank'ın özsermayesi sayesinde bir sorun yaşanmayacağını düşünüyoruz" diyor.

Piyasa etkisi: Olumsuz

Yunanistan'ın borçlarını geri ödeyemeyip Euro'dan çıkmak zorunda kalması durumunda en büyük etkinin küresel yatırım ortamında yaşanacağı tahmin ediliyor.

2010 Avrupa borç krizi döneminde Yunanistan ile birlikte IMF yardımına ihtiyaç duyan İspanya, Portekiz ve İrlanda gibi ülkelerde faizlerin yükseleceği tahmini hakim.

Benzer şekilde yatırımcıların riskten kaçmak için Türkiye gibi gelişen ülkelerdeki yatırım pozisyonlarını da kapatabileceği ifade ediliyor.

Yunanistan'ın Euro'dan çıkması sonucunda ilk beklenti Türk Lirası'nda değer kaybı ve tahvil faizlerinde yükseliş şeklinde. Ancak daha önce bir ülkenin Euro'dan çıkışına dair herhangi bir örnek bulunmadığı için bu etkinin ne kadar sürebileceği kestirilemiyor.