Malulen emeklilik, engelli emekliliği ile karıştırılır. Engelli emeklilik hakkının elde edilmesi için vatandaşların doğuştan gelen ya da sigortalı olarak işe başlamadan önce engel durumunun mevcut olması gerekir. Ancak malulen emeklilik için sigorta başlangıcı yapıldıktan sonra herhangi bir meslek grubunda çalışamayacak derece iş gücünün en az yüzde 60 oranında kaybedilmesi şarttır.
Malul kişilerin çalışmaya devam edememesinden doğan gelir kaybının giderilmesi için erken emeklilik uygulamasının yolu açılır. SGK tarafından bağlanan aylığı elde etmek için vatandaşların ilgili kurumca belirlenen şartlara uygun olması gerekir. Peki, malulen emeklilik şartları nelerdir? Malulen emeklilik kapsamında yer alan hastalık grupları nelerdir? İşte, malulen emeklilik kapsamına dair merak edilenler...
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
5510 sayılı kanun kapsamında malulen emekliliğin şartları belirlenmiştir.
- Malulen emeklilik için aranılan ilk şart çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olmasıdır. Malullük durumu ve oranı sigortalının veya işverenin talebi üzerine SGK tarafından yetkilendirilen sağlık kuruluşlarının verdiği rapor ile tescillenmelidir.
-Sağlık raporunun alınabilmesi için vatandaşların mutlaka bağlı bulundukları il ya da ilçelerdeki Sosyal Güvenlik Merkezlerine resmi başvurularını iletmeleri gerekir. Başvurunun ardından ilgili kurum aracılığıyla çalışanların sağlık kuruşlarına sevk edilmesi sağlanır.
- Malulen emekli olabilmek için 10 yıllık hizmet süresi ile en az 1800 prim günü şartının tamamlanması şarttır. Sağlık kurulu tarafından alınan raporda "başka birinin sürekli bakımına muhtaç" ifadesi yer alıyorsa 1800 günlük prim ödemesi şartı ortadan kalkar.
- Çalışma gücüne neden olan hastalık, rahatsızlık ya da kazanın ilk kez işe başlanan tarihten sonra meydana gelmiş olması lazım. Kişi, çalışma hayatından önce oluşan rahatsızlıkları nedeniyle malulen emeklilik hakkını elde edemez.
- Malulen emeklilik konusunda kanser hastaları için özel bir hak sunulmuştur. Kanser hastalarının ilk defa teşhis konulduğu tarihten itibaren 1 yıl içinde SGK'ya başvurmaları durumunda; malulen emeklilik için sağlık raporuna gerek kalmaz. Aynı zamanda kanser hastaları 18 ay boyunca malullük aylığı alabilirler. 18 ayın sonunda kanser hastalığına bağlı olarak çalışma gücünde en az yüzde 60 oranında kayıp olması durumda malullük aylığı almaya devam ederler.
- Malullük aylığı sigortalıların yurt içinde ya da yurt dışında sigortalı olarak çalışmaya başlaması ya da kontroller sırasında malullük durumunun ortadan kalkması halinde kesilir.
- Kişilerin mutlaka iş faaliyetlerine ve iş hayatına son vermesi gerekir. 4A hizmet akdine bağlı olarak çalışanların sözleşmelerinin feshedilmesi, 4C kapsamında çalışanların görevlerinden ayrılmaları, 4B kapsamındakilerin ticari faaliyetlerine son vermeleri ve prim borçlarının bulunmaması lazım.
MALULEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Malulen emeklilik başvurusu Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlükleri aracılığıyla bizzat iletilir. Kişilerin başvurularını internet üzerinden yönlendirmesi söz konusu değildir. Vatandaşların malulen emeklilik başvurusu yanlarında iş gücü kaybının tescillendiği sağlık raporu, talep ve beyan taahhüt belgesi, sevk onay kağıdı ile iş gücü kaybı nedeniyle işten ayrıldığını ispat eden belge bulunmalıdır.
e-Devlet kapısı üzerinden malulen emeklilik sorgulaması yapılabilir. Sorgulama sayfası için; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından oluşturulan "Sosyal Güvenlik Kurumu DYS Evrak Takibi" sayfası kullanılır.