Türkiye'de ve dünyada neler yaşanıyor? Fintables, ekonomi dünyası için öne çıkan başlıkları aktarıyor...
☑ Trump’ın ikinci dönemindeki hamleleri küresel ticaretin dengesini sarsıyor. Kanada, Meksika ve AB’ye %25’lik gümrük tarifeleri yolda, Avrupa ise misilleme hazırlığında.
☑ Nvidia, AI çiplerine olan güçlü talep sayesinde beklentileri aşan bir çeyrek geçirdi. Ancak ticaret politikalarındaki belirsizlik şirket için yeni bir risk oluşturuyor.
☑ TCMB’nin gelir gruplarına göre tüketim analizi, sıkı para politikasının farklı kesimler üzerindeki etkisini ortaya koyuyor.
☑ ABD-Ukrayna stratejik iş birliği sürecinde kritik bir anlaşma imzalanmak üzere. Avrupa ise güvenlik endişeleriyle belirsizlik yaşıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, ikinci döneminin ilk kabine toplantısında Kanada, Meksika ve Avrupa Birliği’ne yönelik gümrük tarifeleri konusunda net mesajlar verdi. ABD’nin yıllardır ticari açıdan haksız muameleye maruz kaldığını savunan Trump, özellikle Kanada ve Meksika üzerinden ülkeye giren fentanil krizine dikkat çekerek, bu ülkelere yönelik %25’lik tarifelerin 2 Nisan’da yürürlüğe gireceğini belirtti. Ancak daha önce tarifelerin 4 Mart’ta uygulanacağını duyuran Beyaz Saray yetkilileri, zamanlama konusunda belirsizlik yarattı. Ticaret Bakanı Howard Lutnick’in, Kanada ve Meksika’nın ABD’nin taleplerini henüz karşılamadığını vurgulaması, tarifelerin ertelenmesi ihtimalini zayıflattı. Trump yönetiminin ticaret politikalarındaki bu gelgitler, ABD’nin küresel ticaret ortaklarıyla ilişkilerinde yeni bir belirsizlik yaratırken, finansal piyasalarda dalgalanmalara neden oldu.
Trump’ın asıl sert mesajları ise Avrupa Birliği’ne yönelik oldu. AB’yi “ABD’yi kandırmak için kuruldu” diyerek hedef alan Trump, Avrupa’dan ithal edilen otomobiller başta olmak üzere birçok ürüne %25 gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı. Ancak hangi sektörlerin tam olarak etkileneceğine dair net bir çerçeve çizilmedi. Trump, AB’nin yıllardır Amerikan otomotiv ve tarım ürünlerine çeşitli engeller koyduğunu, ABD’nin ise Avrupa’dan gelen önlemlere karşı zayıf kaldığını savundu. Beyaz Saray’dan gelen bu açıklamalara karşılık Avrupa Komisyonu sert bir yanıt verdi ve serbest ticarete yönelik haksız engellere “kararlı ve hızlı” bir şekilde karşılık verileceğini duyurdu. AB yetkilileri, Trump yönetiminin tarifeleri uygulaması durumunda, Amerikan ürünlerine yönelik misilleme hazırlıklarını hızlandırdı. Otomotiv sektörü, transatlantik ticaret ilişkilerinde en kırılgan alanlardan biri olarak öne çıkarken, Avrupa’dan ithal edilen araçlara uygulanacak ek vergilerin ABD’de tüketici fiyatlarını yükselteceği ve talebi baskılayacağı öngörülüyor.
Nvidia, yapay zeka çiplerine yönelik güçlü talep sayesinde ocak ayı sonunda tamamlanan çeyrekte beklentileri aşarak 39,3 milyar dolar gelir ve 22,1 milyar dolar net kâr açıkladı. Veri merkezi gelirleri 35,6 milyar dolarla öngörülen seviyenin üzerine çıkarken, yeni nesil Blackwell AI çipleri şirketin tarihindeki en hızlı satış rampasını gerçekleştirdi. CEO Jensen Huang, AI alanındaki büyümenin hız kesmeden devam ettiğini vurgularken, Nvidia’nın mevcut çeyrek için 43 milyar dolar gelir beklediği belirtildi. Ancak şirketin oyun segmenti gelirleri, arz sıkıntıları nedeniyle yıllık bazda %11 düştü. Nvidia hisseleri piyasa sonrası işlemlerde dalgalanırken, yapay zeka yatırımlarına milyarlarca dolar harcayan büyük teknoloji şirketlerinin de hisse performansları yılın ilk aylarında baskı altında kaldı.
Şirket, Trump yönetiminin çip ithalatına yönelik %25 gümrük tarifesi ve Çin’e ihracat kısıtlamaları gibi risklerle karşı karşıya. Tayvan’daki üretim süreci nedeniyle tarifelerin Nvidia’nın maliyetlerini artırabileceği, bunun da fiyatlar veya kâr marjları üzerinde baskı yaratabileceği öngörülüyor. Ek olarak, Amazon, Google, Microsoft ve Meta’nın kendi AI çiplerini geliştirmesi, Nvidia’nın pazardaki hakimiyetine yönelik uzun vadeli soru işaretleri yaratıyor. Ancak Wall Street analistleri, Nvidia’nın gelişmiş ekosistemi ve ürün üstünlüğü nedeniyle rekabet avantajını sürdüreceğini düşünüyor. Şirketin AI pazarındaki liderliğini koruyarak büyümeye devam etmesi beklenirken, özellikle ABD’nin ticaret politikalarındaki değişiklikler yakından izleniyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), farklı gelir gruplarındaki tüketim harcamalarını analiz ederek parasal aktarım mekanizmasının etkilerini inceledi. Çalışmada, sıkı para politikasının tasarruf ve kredi kanalları üzerinden hanehalkı harcamalarını farklı şekillerde etkilediği vurgulanıyor. Yüksek gelir grubundaki bireylerin artan mevduat getirileriyle harcamalarını kısmaya yöneldiği, düşük gelir grubunun ise yükselen kredi maliyetleri nedeniyle talebini azaltmak zorunda kaldığı görülüyor. TCMB, Hanehalkı Bütçe Anketi verileri ve perakende sektörü ciro ve satış hacmi verilerini kullanarak tüketim eğilimlerini takip ederken, ürünleri gelir gruplarına göre kategorize ederek harcamalardaki değişimleri ölçümlüyor.
Analize göre, parasal sıkılaşma sonrasında tüm gelir gruplarında tüketim harcamaları yavaşladı, ancak en büyük düşüş yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde yaşandı. 2023’ün ikinci çeyreğinde yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki yıllık ciro artışı, düşük gelir grubundaki artışın bir buçuk katı seviyesindeyken, parasal sıkılaşma sonrası her iki grubun artış oranları birbirine yaklaştı. Yüksek gelir grubuna yönelik ürünlerde satış hacmindeki artış da ciddi oranda yavaşladı ve düşük gelir grubuna hitap eden ürünlerle benzer bir seyir izledi. Bu durum, yüksek gelir grubundaki hanelerin tasarrufa yöneldiğine ve fiyat dinamiklerinin ürün grupları arasında farklılaştığına işaret ediyor. Sonuç olarak, sıkı para politikası tüm gelir gruplarını etkilerken, en büyük etki yüksek gelir grubunda gözleniyor.
Kaynak: Fintables
markasıdır.
Haber Gönder
