İş Kanunu kapsamında sigortalılık statüsüne bakılmaksızın çalışan annelere yasal doğum izni imkanı verilir. Doğum izni, doğumdan önceki 8 ve doğumdan sonraki 8 haftalık süreyi kapsayacak şekilde toplam 16 haftadan oluşur. Bu 16 haftalık süre içerisinde annenin dinlenmesi ve bebeğiyle ilgilenebilmesi adına çalıştırılmaması esastır. Doğum iznin bitiminden sonra da anne ve babalar yarım çalışma hakkını kullanabilirler. Peki yarım çalışma ödeneği nedir? Yarım çalışma ödeneğinin şartları nelerdir, kimler bu haktan faydalanabilir? İşte yarım çalışma ödeneğine dair merak edilen detaylar...

YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR? ŞARTLARI NELERDİR?

Yarım çalışma ödeneği temelde yeni çocuk sahibi olan anne ve babalara haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilmesi durumlarında devreye girer. Ücretsiz izin kapsamında ebeveynlerin mağduriyet yaşamaması adına çalışamadıkları süreye ilişkin yarım çalışma ödemesi yapılır. Yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için başvuruda bulunacak kişilerin belirlenen şartlara uygun olması gerekir:

• Yarım çalışma ödeneğinden faydalanmak isteyenlerin adına doğum veya evlat edinme tarihinden öncesindeki son üç yılda en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödenmelidir.
• Haftalık çalışma süresinin yarısını kapsayacak şekilde sigortalı kişinin aktif olarak çalışması gerekir.
• Yarım çalışma ödeneğine konu olan çocuğun hayatta olması şarttır.
• Doğum iznin bittiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde yarım çalışma ödeneği başvurusunun iletilmesi beklenir. Söz konusu sürede geç kalınması halinde toplam yarım çalışma ödeneği zamanından eksilme olur.

  YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?

  Yarım çalışma ödeneğinden yeni doğum yapan anneler ile 3 yaşını geçmemiş bir çocuğu evlat edinen anne ve babalar faydalanabilir. Sigortalı kadınlar için verilen yarım çalışma ödeneği doğum izninin bitiş tarihinden itibaren geçerli olabilir. Sigortalı erkeklerin yarım çalışma ödeneği hakkını kullanabilmesi için müşterek evlat edinilen çocuğun 3 yaşından küçük olması gerekir.

  YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

  Doğum izninin sona ermesinin ardından yarım çalışma ödeneğine başvurmak için kişilerin 30 gün içerisinde ikamet adresine en yakın İŞKUR birimi üzerinden başvurunu iletmesi istenir. Başvuru sırasında kişilerin yanında doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi olması lazımdır.

  YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN SÜRESİ NE KADARDIR?

  Yarım çalışma ödeneği şartlarına uygun olanlar mevcut durumlar içerisinde 60-360 gün arasında haftalık çalışma süresinin yarısına kadar izin alabilirler. Yarım çalışma ödeneğinin süresi çocuk sayısına ve çocuğun sağlık durumuna göre değişiklik gösterir.
  Birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün yarım çalışma süresi verilir. Çoğul doğumlarda belirlenen sürelere 30 gün daha ilave edilir. Çocuğun engelli doğması halinde 360 güne kadar izin uygulanabilir.
  Yarım çalışma süresine bağlı olarak ödenek süresi de değişikenlik gösterir. Yarım çalışma ödeneği süresi birinci doğumda en fazla 30 gün, ikinci doğumda en fazla 60 gün, sonraki doğumlarda en fazla 90 ile çocuğun engel durumu olması halinde ise en fazla 180 gün olarak belirlenir. Çoğul gebeliklerde ise söz konusu sürelere 15 gün eklenir.

  YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE KADARDIR? NE ZAMAN ÖDEME YAPILIR?

  Yarım çalışma ödemesi kapsamında hak sahiplerine verilecek miktar günlük asgari ücretin brütü üzerinden hesaplanır. Yarım çalışma ödeneğinin miktarı çalışanın işyerinden aldığı maaşla ilgisi yoktur. Çalışanın maaşı ne kadar olursa olsun yarım çalışma ödeneği günlük büt asgari ücretten ödenir.
  Yarım çalışma ödeneği başvurunun onaylanmasından sonraki iki ay içerisinde aylık olarak ödenir. Buna göre; Mart ayında iletilen yarım çalışma uygulaması Mayıs ayı içerisinde ödenir. Yarım çalışma ödeneği T.C kimlik numarası yazılı nüfus cüzdanı ile PTT şubeleri üzerinden alınır. Yarım çalışılan süre içerisinde yer alan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin yarım çalışma ödeneği işveren ve İŞKUR tarafından ortaklaşa ödenir.

  YARIM ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN KESİLDİĞİ DURUMLAR NELERDİR?

  Yarım çalışma ödeneği geçiçici iş göremezlik ödeneğini almaya hak kazandığı durumlarda kesilir. Çocuğun hayatını kaybetmesi ya da evlatlık durumunun yasal olarak sona ermesi durumunda yarım çalışma ödeneği verilmez. Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin döneminde hak sahipliği elde eden kişinin başka bir işte çalışması ya da sigortalı olarak çalıştığı işyerinden ayrılması halinde yarım çalışma ödeneği kesilir.