Faciadan sonra gözler burada!Cezası 1500 lira

Soma'daki maden faciasında tutuklananlar arasında olan İşletme Müdürü Akın Çelik'in yüksek gaz oranlarının kayda geçirilmemesinde iş sağlığı ve güvenliği uzmanını suçlaması, gündeme işyerlerindeki bu görevlilerin sorumluluklarını getirdi.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'yla ilgili yönetmeliklerine göre uzman, tespit ettiği hayati tehlike arz eden durumları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmekle yükümlü. Kanunda işverinin maaşını ödüyor olsa bile uzmanın görevlerini kısıtlalayamayacağı teminat altına alınmış durumda. Kanun aynı zamanda uzmanın görevini mesleki bağımsızlık içinde yürütmesini talep ediyor. Ancak bu düzenlemelerin yaptırımı bir işveren açısından fazla bir anlam ifade etmiyor. Bir işveren işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği uzmanının görevini serbetçe yapmasını engellerse, ödeyeceği para cezası 1.500 lira olarak belirlenmiş.

ATAR YENİSİNİ ALIR

İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları Derneği Başkanı Latif İşçel de bu yaptırımlarla sistemin yürümeyeceğini söyledi. İşçel, "İşveren 1.500 lirayı öder. Seni işten atar, yerine de yenisini alır" dedi. Türkiye'de işverenini Çalışma Bakanlığı'na şikayet ettiği için işten atıla çok uzman olduğunu belirten İşçel, "Bir yıl önce İstanbul'da bir üyemiz, işverenini dilekçe vererek şikayet etti. Teftiş için heyet de gönderilmedi. O da işten atıldığıyla kaldı" şeklinde konuştu. Soma'da iki üyelerinin vefat ettiğini belirten İşçel, göz altına alınan iki uzmandan biri Yalçın Erdoğan'ın da aynı zamanda üretimde görev aldığını belirterek, "Güvenliği üretim yaptırmaya çalıştığınız adama sağlatamazsınız" dedi.
ABD’de 5 iş güvenliği uzmanından 2’si kamuda

İş güvenliği uzmanının şirket kadrosunda yer alıp maaşını aldığı yeri denetlemesi tartışma konusu. Aslında iş güvenliği uzmanları hem kamuda hem özel sektörde çalışıyor. Bu durum dünyada da böyle. Ancak özel sektörde çalışan uzmanların işini ne ölçüde yapabildiği şaibeli. Bir iş güvenliği uzmanının önce çalışan, sonra şirket, sonra da kamu yararını düşünerek şirketteki makinelere, teçhizata ve iş yapma biçimlerine müdahale edebilmesi gerekiyor. Bu nedenle kamuda çalışan iş güvenliği uzmanları daha güvenilir bulunuyor. ABD’de 5 iş güvenliği uzmanından 2’si kamuda çalışıyor. Ortalama aylık maaşları 5 bin 750 dolar civarında. İş güvenliği uzmanları özellikle enerji, madencilik, kimya gibi riskli sektörlerde istihdam ediliyor.

'Madendeki uzman sayısı azaltıldı'

İşçel, madenleri de kapsayan çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde çalıştırılması zorunlu iş sağlığı ve güvenliği uzmanı sayısının geçtiğimiz yıl düşürüldüğünü belirtti. 2009'da ilk yönetmelik yayınlandığında sistemin 500 işçiye bir uzman şeklinde kurgulandığını anlatan İşçel, "2013'te sayı 1000'e çıkarıldı. 3-4 kilometrelik bir madende bir uzmanın sürekli denetimde olmasını nasıl sağlayacaksınız" sözleriyle tepkisini dile getirdi. Uzmanların işverene bağımlılığının azaltılması için bir yazılım geliştirilmesi gerektiğini ifade eden İşçel, şunları söyledi: "Defterle uğraşımamalı. Uzman, işverenle muhatap olmamak için bulduğu eksiklikleri doğrudan yazılıma girerek. Bakanlığa bildirmeli. Zaten defter noterde onaylanıyor. Üç nüshadan biri uzmana verilmesi gerekiyor. Çoğu yerde işveren, uzmana o kopyayı vermiyor bile."