Kıdem tazminatında Avusturya ve Brezilya modelleri örnek alınacak

Milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren kıdem tazminatı değişikliği için düğmeye basıldı. Çalışanların bir nevi sigortası olan ve işten çıkarmalarda tazminat almalarını sağlayan kıdem tazminatı için değişikliğe gidilmesi aylardır konuşuluyordu. Bu doğrultuda çalışma yapan uzmanlar, diğer ülkelerdeki sistemleri mercek altına aldı. Birçok ülkede kıdem tazminatını inceleyen uzmanlar, bu ülkelere seyahatler düzenleyip akademisyenlerle görüşüyor.

Yurtdışı araştırmalarında dikkat çeken sistemler ise Brezilya ve Avusturya sistemleri oldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu da konuyla ilgili bilgilendirme yaptı. Bakan Soylu, akademisyenlerle görüş alışverişlerinin devam ettiğini belirtti. Yurtdışında konuyla ilgili çalışmaların da sürdüğünü söyleyen Bakan Soylu, ikinci kıdem tazminatı değerlendirme toplantısının mart ayı içerisinde yapılabileceğini belirtti.

Peki konusu geçen Brezilya ve Avusturya modeli kıdem tazminatı nedir?

BREZİLYA MODELİ KIDEM TAZMİNATI

Brezilya modeli kıdem tazminatında işverenler ve işçi arasında Garanti Fonu Kanunu bulunuyor. Garanti Fonu Kanunu’na işverenin birçok yükümlüğü bulunuyor. İşverenler, çalıştırdıkları her işçi için, işçinin aylık ücretinin yüzde 8’îni işçi adına Federal Tasarruf Bankası’nda açılan hesaba yatırıyor. Banka hesaplarında biriken bu paralar ise çeşitli yatırım araçlarıyla değerlendirilebiliyor.

Hesapta biriken paralar ise, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi, karşılıklı anlaşma yoluyla yapılan fesih, emeklilik, hastalık gibi nedenlerle çekilebiliyor. İşverenin haksız nedenle feshi durumunda, hesapta biriken kıdem tazminatı tutarına ek olarak bu tutarın yüzde 40’ı tazminat olarak işçiye, yüzde 10’u ise devlete ödeniyor.

AVUSTURYA MODELİ KIDEM TAZMİNATI

Bir diğer öne çıkan kıdem tazminatı modeli Avusturya’da tespit edildi. 2003 yılında Avusturya’da kıdem tazminatı değişikliği yapıldı ancak işçilere hem eski sistemde kalma hem de yeni sisteme geçme hakkı tanındı. Her ay işverenlerin işçiler için ödedikleri brüt ücretin yüzde 1.53’ünü kendi seçtikleri kıdem tazminatı hesabına aktarmasını öngören yeni sistemde, hesapta biriken paraların işçiye ödenmesinde de iki şart aranıyor. Bunlar “işçi adına üç yıl boyunca prim yatırılmış olması ve iş sözleşmesinin işçi tarafından kendi arzu ve iradesiyle feshedilmemesi” olarak sıralanıyor.