Son dönemde o yöntem yaygınlaştı! Bir yanda emeklilik bir yanda birikim... Araç almak gibi nakit ihtiyaçlar için kullanıyorlar

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili güncel durumu ve merak edilen detayları Fintables aktarıyor...

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ’NİN 2024 KARNESİ VE GÜNCEL SEYRİ

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) 2024 yılında da büyümeye devam etti. 2024 yılı sonunda, 2023’e toplam fon büyüklüğü %62, katılımcı sayısı %10 artış gösterdi. 21 Şubat 2025 tarihi itibari ile gönüllü BES sisteminde 9.620.475 kişi ve 1,247 trilyon lira fon büyüklüğü görüyoruz.

Otomatik Katılım Sistemi’nde (OKS) ise 7.568.631 kişi olmasına rağmen gönüllü BES’e göre oldukça düşük bir fon büyüklüğü (91,7 milyar lira) var. Gönüllü BES’te katılımcı sayısı sürekli artarken, zorunlu BES olan OKS sisteminde katılımcı sayısı azalıyor. Bu nedenle iki sistem arasındaki fon büyüklük farkı da artmaya devam ediyor. Zorunlu BES’teki düşüşü engelleyecek bir düzenlemenin ise bu yıl yapılması bekleniyor.
Orta Vadeli Program’a göre 2025 yılının 4’üncü çeyreğinde OKS’nin işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak. Tamamlayıcı emeklilik sistemi gelirse, zorunlu BES’e bakışın değişebileceğini ve burada fon büyüklüğünün ciddi bir şekilde artacağını görebiliriz.

BİREYSEL EMEKLİLİKTE YAŞ DAĞILIMI

Türkiye'de 2021 yılında yapılan yasal düzenleme ile 18 yaş altındaki bireyler de bireysel emeklilik sistemine dahil olup, devlet katkısından faydalanabiliyor. Böylece ebeveynler, çocukları adına bireysel emeklilik hesabı açarak, onların geleceği için uzun vadeli birikim yapmaya başladılar ve kısa sürede benimsendi. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde 18 yaş altının oranı, %13,98’e yükseldi. Bu, gönüllü BES’in çok uzun vadeli bir plan olarak görüldüğünü gösteriyor. Ancak yalnızca uzun vadeli değil, aslında orta vadeli yatırım aracı olarak benimsenmiş durumda. Zira 25-34 yaş arasında %17,48, 35-44 yaş arasında ise %25,41 katılımcı oranını görüyoruz. Yani 18 yaş altı ve 25-44 yaş arasının toplamı %55’den fazla.

BİRİKİM SİSTEMİ OLARAK BENİMSENMESİ

Bireysel emeklilik sistemi, emeklilikten ziyade bir birikim sistemi olarak görülmüş durumda. Bunu özellikle hem sistemdekilerin yaş ortalamasından hem de yılın son aylarında devlet katkısından yararlanmak için toplu girişlerden anlıyoruz. 2025 yılı devlet katkısı üst limitinden yararlanabilmek için ödenmesi gereken katkı payı tutarı 312.066 TL oldu. Katılımcılar bu sene de bu tutarı tamamlamaya çalışacak. Böylece devlet katkısı üst limitinden faydalanmış olacak.

Sistemde en az 3 yıl kalınınca devlet katkısının %15’ine, en az 6 yıl kalırsanız %35’ine, en az 10 yıl kalırsanız %60’ına, emekli olmanız, vefat etmeniz ya da maluliyetiniz halinde %100'üne hak kazanıyorsunuz. Bunun için bazı katılımcılar kendi adlarına birden fazla sözleşme ile BES’e başlayıp farklı zaman dilimlerinde (örneğin en az 3 yıl) bazı sözleşmeleri sonlandırıp, bazıları ile daha uzun vadeli devam ediyorlar. Bu durum da son yıllarda yaygınlaşan bir durum. Zira bilhassa araç almak gibi nakit ihtiyaçları nedeniyle bir sözleşmeyi 3 yıl sonunda sonlandırıp, diğer sözleşmeler ile yola devam edebiliyorlar.

BİREYSEL EMEKLİLİKTE FON TERCİHLERİ

Katılımcılar, bireysel emeklilikte artık fon tercihlerini sık değiştiriyor ve portföyünü oldukça proaktif yönetiyor.

2025 başından bu yana emeklilik fonlarında en yüksek para girişleri borçlanma araçları ve altın katılım fonlarına olmuş durumda. Bu durumda son dönemdeki getiriler rol oynadı: https://fintables.com/fonlar/emeklilik-fonlari/nakit-giris-cikisi

Şu an Bireysel Emeklilik Sistemi’nde bulunan toplam fon büyüklüğünün %32’si kıymetli madenler fonlarında, %22’ü hisse senedi fonlarında iken, %12’si kamu iç borçlanma araçları fonlarında bulunuyor. Genellikle 3 yıl ve daha uzun vadeli yatırımcıların olduğu dikkate alındığında tablonun böyle olmasının çok da şaşırtıcı bir yanı yok. Katılımcıların tercihlerini, finansal enstrümanların seyri de çok ciddi bir şekilde bir etkiliyor. Sistemde 1 yılda en fazla 12 kez fon dağılımı değiştirilebilse de bu hakların çoğunluğu kullanılıyor gibi.

Son 3 yıl getirilere bakıldığında %1000 getiriyi aşan 2 fon var: Axa Hayat ve Emeklilik OKS Agresif Değişken Emeklilik Fonu #AJR değişken fon %1053 getiri sağlarken, Axa Hayat ve Emeklilik Hisse Senedi Emeklilik Fonu #HES %1029 getiri sağlamış.

Altın fonları, son 1 yılda zirvede olmasına rağmen son 3 yıllık getirilerde en iyi altın fonu kendisine ilk 100’de bile yer bulamıyor. Bu durum, tabii ki farklı dönemlere göre değişebilecektir. Ancak 3 yıllık periyotlar hatta daha uzun periyotlar halinde bakıldığında bireysel emeklilik sisteminde birçok farklı finansal enstrümana yatırım yapabilen değişken fon veya hisse senedi fon tercihinde bulunan yatırımcılar, diğer fon tercih eden yatırımcılara göre avantajlı olmaya devam edecekler. Tabii ki değişken fonlarda da altına yer verilebiliyor. Ancak kıymetli madenler ile beraber birçok finansal enstrümana yer verilebiliyor. Dolayısıyla uzun vadede portföy çeşitliliği avantaj sağlıyor.

Kaynak: Fintables

İngiliz devi işten çıkarmalara başladı!

12 günde zamlandı! Fiyatlarda ciddi artış var