Tek ortak nokta 'büyüme'

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin ekonomiden sorumlu bakanları. İki bakanın faiz oranlarıyla ilgili karşıt açıklamaları ise uzun süredir gündemde yer ediyor. Bakan Zeybekçi, Merkez Bankası'nın faiz oranları makul bir seviyeye çekmesi gerektiğini savunurken, Maliye Bakanı Şimşek, MB'nin bağımsız olduğunu ve faiz ile ilgili yapılan açıklamaların yersiz olduğunu her seferinde dile getiriyor. Hürriyet'te konuyla ilgili derlenen özel haber şöyle:

Hükümetin ekonomiden sorumlu iki bakanının faiz oranlarıyla ilgili tamamen zıt açıklamaları uzun süredir dikkat çekiyor. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci dün Merkez Bankası’na çağrıda bulunup “Piyasa bu faize hayır diyor makul orana çekmelisin” derken Maliye Bakanı Mehmet Şimşek “Merkez Bankası bağımsızdır. Faizle ilgili açıklamaları doğru bulmuyorum” dedi. Bakanların tek ortak noktası ise yılsonunda büyümenin yüzde 4’ün altında kalacağı oldu. İşte iki bakan ve iki farklı yorum:

FAİZ ORANLARI

ZEYBEKÇİ

Merkez Bankası’nın faiz politikaları tartışılırken sanki hükümet içinde 2 farklı görüş varmış gibi algılanmasından endişe duyuyoruz. Faizlerin aşağı doğru inmesinde sıkıntı görenler, enflasyonun yüzde 9.54 olduğu bir ortamda faizlerin teknik olarak daha fazla inmesinin mümkün olmadığı yönünde yorum yapıyor. Maalesef burada biraz eksik bilgi veriliyor. 9.54 olan enflasyon 365 gün geriye ait enflasyondur. Katlanılan faizler 365 gün geleceğe aittir. Faizleri kıyaslayacaksak enflasyonla, reel faizle beklenti enflasyonu ancak kıyaslanabilir. Ağustos 2015 sonu itibarıyla beklenti enflasyon yüzde 6’lar seviyesinde. aynı dönemde vadesi gelen borcun faiz reel sektör için yüzde 14’ler seviyesinde. Bu normal bir faiz değildir. Beklenti enflasyonu bundan düşürdüğünüzde ortaya yüzde 7-8’lik rakamlar çıkıyor. Bu faizle kimse yatırım yapmaz, üretimini geliştirmez, istihdamını artırmak istemez. Piyasa, bu faize ‘hayır’ diyor. Piyasanın ‘evet’ diyeceği, makul bulduğu, kabul edebileceği faiz oranına ulaşıncaya kadar Merkez Bankamızın cesur bir şekilde piyasayı önden yorumlaması lazım.

ŞİMŞEK

Merkez Bankası’na yönelik eleştirileri doğru bulmuyorum. Doğru bildiğimi tekrarlayacağım. Prensip olarak para politikası ve faizlere ilişkin ben yorumda bulunmak istemiyorum. Merkez Bankası bağımsızdır. Merkez Bankası’nın itibarının korunması Türkiye için olmazsa olmazdır. Enflasyonda başarı için Merkez Bankası’nın itibarının korunması, kredibilitesinin artırılması, Türkiye için olmazsa olmazdır. Eğer biz gerçekten yüksek sürdürülebilir bir büyümeyi yakalamak istiyorsak, enflasyonu düşük tek haneye indirmemiz lazım. En önemli sorunumuz enflasyondaki yükselmedir, bunun mutlaka kontrol altına alınması lazım. Hızlı şekilde aşağı çekilmesi lazım. Merkez Bankası’na eleştirileri doğru bulmuyorum. Enflasyon temel bir sorun Çünkü düşük tek hane enflasyon demek, kalıcı şekilde düşük faiz demek. O da özellikle sanayicimizin, girişimcimizin, yatırımcılarımızın finansmana erişim noktasında imkanlarını artırmış olacağız. Ölçek büyütmelerinin, dünya ile rekabet etmelerinin önünü açacağız.

BÜYÜME

ZEYBEKÇİ

Yıl sonunda belki yüzde 4 ve üzerini görmeyebiliriz. Ama büyümenin yılbaşındaki kötümser tahminlerden çok daha iyi olacağını tahmin ediyoruz. Bu yıl için yüzde 4 olarak konulan hedef belki bir nebze aşağıya doğru tekrar gözden geçirilecek. Ama son çeyrekte iç piyasada olumlu katkının olabileceğini, gerekli düzenlemeleri yaparsak da büyümenin beklenenden yukarıda gerçekleşebileceğini tahmin ediyorum. Yüzde 4’lük bir seviyeye yaklaşabileceğimize inanıyorum ama genel intiba yüzde 4’ün altına gerçekleşeceği. Ben yüzde 4’ü dilek ve temenni olarak hala tutmak istiyorum.

ŞİMŞEK

Jeopolitik gerilimlerin yüksek olduğu bir dönemden geçiliyor. AB’de durgunluk sürüyor. Buna rağmen ilk yarıda Türkiye yüzde 3.3 büyüdü. Bu yıl yüzde 4 büyüme hedefi zora girdi, yüzde 3-4 arası bir büyüme ihtimali arttı. Bu büyüme bu şartlar altında fena bir büyüme rakamı değil. İkinci çeyrekte büyümede bir miktar yavaşlama olsa da büyümeye ilişkin en sihirli sözcük; daha dengeli büyüme. Büyüme ılımlı, mütevazi ama daha dengeli, daha sürdürülebilir bir büyüme. Bu çok önemli. Net ihracat kanalıyla bir büyüme söz konusu, bu olumlu.

GIDA FİYATLARI

ZEYBEKÇİ

Gıda üretici fiyatları endeksinde yüzde 6’lar seviyesinde olan artış, tüketici fiyatları endeksinde yüzde 14-15’lere çıkıyor. Aradaki arızayı bulmak lazım. Üreticiden tüketiciye ulaşırken arada maalesef spekülasyona tabi tutuluyor. Enflasyona sebep olmasın diyerek gıdada ithalat politikasının benimsenmemesi gerekiyor. Bunu olması gereken yerlerde yaptık. Enflasyonu düşürmek amacıyla gıda ithalatına çok mesafeli yaklaşıyoruz.

ŞİMŞEK

Enflasyonun kontrol altına alınması için ne gerekiyorsa yapılması konusunda en ufak tereddüt bulunmuyor. Gıda fiyatları ve kur kaynaklı enflasyon artışı bulunuyor. Bahane üretemeyiz, enflasyon beklentilerinin kötüleşmesine izin vermememiz lazım. Çok hızlı, enflasyonu tekrar yüzde 5-7 aralığına çekmemiz lazım. Gıda alanında mikro reformlar üzerine çalışacak bir komite kurulacak.

Tüketici kredilerine ayar

Bakan Şimşek büyümenin devam edebilmesi için isrtafı önleyici bazı tedbirler alınacağının altını çizdi. Tüketici kredilerine sınırlama getirileceğini söyleyen Şimşek “Türkiye’nin büyümesi için yatırıma ihtiyacı var. Bir taraftan istihdamı artırma var. Dolayısıyla burada en sihirli sözcük tasarruf oranlarını yükselmesi için ilave tedbirler gerebilir. Tüketici kredilerini sınırlamaya yönelik adımlar atıyoruz. İsrafı önlememiz lazım. Bu da yetmez tek başına. Önümüzdeki aylarda göreceksiniz Kalkınma Bakanlığımız bir kalkınma planı sundu. Yani binin üzerinde tedbirden bahsediyoruz. 25’in üzerinde dönüşüm programı var. Bir eylem planına dönüştüreceğiz. Daha sürdürülebilir bir büyüme istihdam için o noktada çalışmalar yapılıyor” dedi. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz da önceki gün gelire göre taksitlendirme uygulması ve ‘taksit tutarı gelirin yüzde 45’ini geçmeyecek’ haberleriyle ilgili de, “Yorum yapmak için erken, üzerinde çalışılıyor. Ana fikri söyleyebilirm. Biz tasaruf oranlarını artırmak zorundayız. Cari Faydalı olacak, dengeli bir düzenleme öngörüyoruz. Hedef, gelirden bağımsızlaşan, gelirin kaldıramayacağı harcamayı ortadan kaldırmak. Tüketimden caydırmadan tasarruf hedefimiz var” diye konuşmuştu.

İthalata yönelik çalışma yapılıyor

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, önümüzdeki dönemde Türkiye ithal etmediği zaman hiçbir şey kaybetmeyeceği ürünlere yönelik çalışma yaptıklarını ve çok önemli rakamlara ulaştıklarını belirterek, “İthalatımızın bu bölümünün üzerine gitmek ve azaltıcı tedbirleri çok güçlü bir şekilde uygulamak istiyoruz. Gümrük ve Ticaret, Bilim Sanayi ve Teknoloji, Maliye bakanlığıyla bunların üzerine gideceğiz. Yıl sonundan önce çok önemli adımlar attığımızı göreceksiniz” dedi.

10 banka takipte iddiaları uydurma

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek BDDK’nın 10 bankayı takibe aldığı iddialarıyla ilgili de “Bunlar kasıtlı, uydurma haberlerdir. Maalesef bunlar dönem dönem ortaya çıkabilir ama bunların cezası da ağırdır. Bankaların itibarı çok önemlidir.” diye konuştu. Türk bankacılık sektörünün dünyanın en sağlıklı sektörleri arasında olduğunu belirten Şimşek, bu itibarın korunması için gerekenin yapılacağını söyledi.