Türkiye'den Kıbrıs'a su taşıyacak 1.6 milyar liralık projenin açılışı için Mersin'de tören düzenlendi.
Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Ahmet Davutoğlu ve KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı katıldı.
1 MİLYAR 600 MİLYONLUK PROJE
1990'lı yıllardan beri gündemde olan ancak 2011'de başlatılan proje KKTC'nin 30 yıllık su ihtiyacını karşılayacak.
Türkiye ve KKTC'yi denizin altından bağlayan proje ile Anamur'un Dragon çayından yıllık 75 milyon metreküp su, Girne yakınlarındaki Geçitköy Barajı'na aktarılacak. Bu suyun yarısı içme suyu olarak, yarısıysa tarım amaçlı kullanılacak.
Proje ile KKTC'de 48 bin dekarlık alanda sulu tarıma geçilmesi ve yüksek gelir elde edilmesi hedefleniyor. Su 80 kilometre boyunca deniz yüzeyinden 250 metre derinlikte askıya alınan borularla taşınacak.
Borulara takılacak verici ve sensörler sayesinde muhtemel hasarlar önceden tespit edilerek zamanında müdahale edilebilecek.
Dünyada ilk kez uygulanan bir yöntemle gerçekleştirilen proje 1 milyar 600 milyon liraya mal oldu.
Törende konuşma yapan Başbakan Ahmet Davutoğlu, şu ifadeleri kullandı:
Bugün Anadolu ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti su gibi aziz projeyle bir kez daha birbirine kavuşuyor, bir kez daha kenetleniyor. Muhteşem bir su köprüsü kuruyoruz, Girne'yi Anadolu'ya bu kez su ile bağlıyoruz. Bütün dünyaya haykırıyoruz; Türkiye ile Kıbrıs hiçbir zaman ayrılmayacak şekilde birbirine kenetlenmiştir, Kıbrıs'a Türkiye'nin suyu bereket ve izzet götürecektir.
Kıbrıs'ta çözüm fikrine kararlılık ve samimiyetle bağlı olduğumuzu bir kez daha ortaya koyuyoruz. Burada bir kez daha tekrarlamak istiyorum; Türkiye mevcut müzakere sürecinin bir an evvel adil, kapsamlı ve kalıcı bir çözümle neticelenmesini samimiyetle temenni etmektedir."
Başbakan Davutoğlu'nun ardından kürsüye çıkan KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ise şöyle konuştu:
"Hangi partiden olursanız olsun hepinizi bir ve bütün olarak görüyor, bir ve bütün olarak kucaklıyoruz. Eğer Ankara ağlıyorsa, Lefkoşa gülemez. Sarı olan rengimiz bizi yeşil adaya dönüştürecek. KKTC’nin kalkınmasını da sağlayacak. Sayın Tayyip Erdoğan'a teşekkür etmek istiyorum. Hükümetlerimizin çabaları ve bakanların çalışmaları bize mutlu sonucu getirmiştir. Her birine teşekkür ederim."
Kürsüye son olarak çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
Dün gökyüzünde büyük bir başarıya şahitlik etmiştik. Bugün de Akdeniz'in altında benzer bir başarının şahitliğini yapmak üzere buradayız. Bu millet, karadan gemileri yürüttü. Bu millet boğazın altından Marmaray'ı inşa etti. Bu millet, şimdi Anamur'dan Kuzey Kıbrıs'a yine denizin altından 107 kilometrelik, hamdolsun su naklini gerçekleştiriyor.
Hayalin gerçeğe dönüştüğü bir projedir. Gerçek millilik, milliyetçilik budur. KKTC, yarım asır boyunca içme suyu ve tarımsal alan sulama sıkıntısı yaşamayacak.
Türkiye'yi hizmet siyasetinden uzaklaştırmaya yönelik her çaba, ülkemizin ve milletimizin geleceğine kast eden bir darbedir. Dikkat ediniz. Türkiye ne zaman büyüme, güçlenme, demokraside ve ekonomide sınıf atlama yoluna girmişse, önüne hemen birtakım engeller çıkartılmıştır. Kimi zaman terörle, kimi zaman darbelerle, kimi zaman sosyal çalkantılarla, ülkemiz farklı gündemlere yönlendirilmiş, milli hedeflerinden uzaklaştırılmıştır.
"KAÇAK SARAY" YANITI
Kaçak saray kadar başınıza taş düşsün. Ne kaçak sarayı? Önce ne diyorlardı ‘Biz oraya gitmeyiz’. Daha sonra ne demeye başladılar, ‘Çağrılırsak gideriz’. Eninde sonunda bunu yapacaksınız, kuzu kuzu geleceksiniz. Başka çareniz yok. Gelin bu zor günlerde ülkemize sahip çıkalım, terörün karşısına hep birlikte dikilelim.
Kıbrıs'ın 2050 yılına kadar su ihtiyacı karşılanacak
Proje ile KKTC'nin uzun vadeli su ihtiyacının karşılanması için, Anamur Dragon Çayı üzerinde tesis edilen Alaköprü Barajı'ndan alınacak yıllık 75 milyon metreküp su, 2050 yılına kadar Kıbrıs'ın bütün içme suyu ihtiyacını karşılayacak.
Suyun yaklaşık 38 milyon metreküpü, KKTC'de inşa edilecek arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra içme suyu maksatlı kullanılacak. Kalan 37 milyon metreküp su ise zirai sulama amaçlı kullanılacak.
Böylece uzun yıllardır su yetersizliği ve su kalitesindeki kötüleşme sebebiyle sıkıntı yaşayan ada halkının uzun vadeli su ihtiyacı karşılanmış olacak.
KKTC Su Temin Projesi çerçevesinde dünyada ilk kez uygulanan ve son parçanın yerleştirilmesi ile tamamlanan deniz geçişi, 80 kilometre 151 metre uzunluğunda, deniz yüzeyinden 250 metre derinlikte ve askıda geçiyor. Deniz geçişi bin 600 milimetre çapındaki, yüksek yoğunluklu polietilen boru hattından oluşuyor.
Proje dünyada bir ilk
Su ihtiyacının hemen hemen tamamını yeraltı su kaynaklarından karşılayan KKTC'de Türkiye'den yılda 75 milyon metreküp su iletilecek olan projenin en önemli kısmı olan deniz geçişi için Türk mühendislerin, deniz içerisinde 250 metre derinlikte askıda boru geçişini planlayıp uyguladığını kaydeden Erenay, "dünyada bir ilk" olan proje ile Türkiye'nin, dünyaya satılabilecek tamamen yeni bir iletim modeli geliştirmiş olduğunu söyledi.
KKTC'ye giden suyun gelecek yılın ilk yarısında ülke genelindeki tüm hatlara verilmesi planlanıyor.
Açılışın ardından ilk su verilecek bölge ise başkent Lefkoşa olacak.
Asrın projesi ile 2045 yılına kadar KKTC'nin en büyük sorunlarından biri çözüme kavuşmuş olacak.
Büyük bir su sıkıntısı yaşayan Kıbrıslı Rumlardan da talep gelmesi halinde, Türkiye'den giden suyun Güney Kıbrıs'a verilmesi de gündeme gelebilecek.
4 YILDA TAMAMLANDI
Türkiye’den Kıbrıs’a boru hatlarıyla su getirilmesi projesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başbakan olduğu 2011 yılında Mersin’in Dragos Çayı üzerine Alaköprü Barajı’nın temel atma töreniyle başladı. 1.6 milyar liraya mal olan projede, Türkiye ile KKTC arasına 80 kilometrelik askılı boru sistemi kuruldu. Borular, denizin 250 metre altından şamandıralar ile bağlandı ve ilk su geçen ay Ada’ya ulaştı. Boruların içindeki tuzlu deniz suyunun boşaltma işlemi de geçen hafta tamamlandı. Türkiye’den gelen su arıtma tesisinden geçtikten sonra Devlet Su İşleri’nin (DSİ) yaptığı KKTC tarafındaki Geçitköy barajına boşaltılmaya başladı.
Kıbrıs'ın 2050 yılına kadar su ihtiyacı karşılanacak
Proje ile KKTC'nin uzun vadeli su ihtiyacının karşılanması için, Anamur Dragon Çayı üzerinde tesis edilen Alaköprü Barajı'ndan alınacak yıllık 75 milyon metreküp su, 2050 yılına kadar Kıbrıs'ın bütün içme suyu ihtiyacını karşılayacak.
Suyun yaklaşık 38 milyon metreküpü, KKTC'de inşa edilecek arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra içme suyu maksatlı kullanılacak. Kalan 37 milyon metreküp su ise zirai sulama amaçlı kullanılacak.
Böylece uzun yıllardır su yetersizliği ve su kalitesindeki kötüleşme sebebiyle sıkıntı yaşayan ada halkının uzun vadeli su ihtiyacı karşılanmış olacak.
PROJENİN ÖZELLİKLERİ "Deniz yüzeyinin 250 metre altında ve 80 kilometre uzunluğunda askıda polietilen boru hattı döşeyerek Türk mühendisliği ile dünyada bir ilke imza atan Kalyon İnşaat tarafından deniz geçişi boru hattının döşenmesine Türkiye ve KKTC kıyı kesimlerinde 20 metre su derinliğine ulaşıncaya kadar gömülü olarak devam edildi. Sonrasında 20 ile 280 metre su derinliği arasında yer alan sabitlenmeleri beton ağırlık blokları ile sağlanmış boruların deniz tabanına oturan bölümünün önce deniz yüzeyinde birleştirilmesi ve daha sonra içine su alınarak tabana batırılması sağlandı.