Yaşı bekleyene emeklilik hakkı! Gündemde 5 formül var...

Emeklilikte, sigorta başlangıç gününe, doğum yılına ve yatırılan prime bakılmaktadır. Primi tamamladığı halde sigorta başlangıcı nedeniyle yaşa takılanlar bir türlü emekli olamadıkları gibi, bir yerde iş bulamamanın da zorluğunu yaşıyorlar. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan daha önce bu mesele için kapıları kapatmıştı, ancak konu yeniden gündeme taşındı. Çalışmaların başlaması için talimat veren Cumhurbaşkanı’na 5 formül sunulacak.

EYT’LİLER İÇİN HAREKETE GEÇİLDİ

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı EYT'lilerle ilgili harekete geçildiğini bildirdi. Maliyet odaklı çalışma sonrası öne çıkan düzenleme Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulacak. Son karar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın olacak. Şu anda masada 5 formül bulunuyor.

EYT’LİLER İÇİN 5 FORMÜL NE?

EYT’liler için şu anda 5 formül üzerine duruluyor. Bunlardan birincisi kısmi emeklilik formül. Bu formüle göre 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. Böylece 3600 günü tamamlayanlar kadınsa 50 erkekse 55 yaşını da doldurmak şartıyla emekli solabiliyorlar. Emeklilik yaşını 3600 günü ya da 50-55 yaş şartını tamamladığı tarih belirliyor. Ancak EYT kapsamında 3600 günü olanlar için kadınsa 50 erkekse 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.

İKİNCİ FORMÜL 'SÜRENİN TAMAMLANMASI' FORMÜLÜ

Kısmi emeklilik formülün ardından sunulan bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınıyor. Yani kadınlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor. 2021 yılından 25 yıl geriye gittiğimizde 1996 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar bu kapsama giriyor. Yasa çıktığında geriye doğru 25 yıl gidilerek erkek hak sahipleri bulunmuş olacak. Kadınlarda ise geriye doğru 20 yıl gidilecek. Bugün için 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş kadınlar için bu süre dolmuş durumda.

ÜÇÜNCÜ FORMÜL: PRİMİN TAMAMLANMASI' FORMÜLÜ

Buna göre 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.

DÖRDÜNCÜ FORMÜL: EYT'DE FİNLANDİYA MODELİ

EYT'de bu modelde Almanya'da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.

BEŞİNCİ FORMÜL: DAHA AZ MAAŞLA ERKEN EMEKLİLİK FORMÜLÜ

Almanya'da daha önce uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emeklilik için kaç yıl kalmışsa her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylece daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.